تيمۋر قۇلىبايەۆتىڭ Halyk قايىرىمدىلىق قورى الماتىدا الەۋمەتتىك وسال ساناتتاعى تۇرعىن ۇيلەردى گازداندىرۋ بويىنشا اۋقىمدى جوبانى ىسكە اسىرىپ جاتىر. بۇل باستامانىڭ ماقساتى – ءوز كۇشىمەن گازعا قوسىلا المايتىن وتباسىلارعا ءقاۋىپسىز، ەكولوگياعا زيانى از جانە ۇنەمدى جىلۋ ۇسىنۋ.
200 ميلليون تەڭگە – 100 ۇيگە جىلۋ
قوردىڭ قولداۋىمەن الماتىدا شامامەن 100 جەكە تۇرعىن ءۇيدى گازعا قوسۋ كوزدەلگەن. جوباعا 200 ميلليون تەڭگەگە جۋىق قاراجات باعىتتالدى. ءقازىر 50 ۇيدە قۇرىلىس-مونتاج جۇمىستارى اياقتالىپ، جابدىقتار ورناتىلدى. ونىڭ ىشىنەن 42 ءۇي گازعا قوسىلىپ، تۇرعىندار جاڭا جۇيەنىڭ جايلىعىن سەزىنىپ ۇلگەردى. قالعان ۇيلەر بويىنشا جۇمىس كەزەڭ-كەزەڭىمەن جالعاسىپ كەلەدى.
كىمدەر جىلۋمەن قامتىلادى؟
كومەك الاتىن وتباسىلار ءتىزىمىن الماتى قالاسى اكىمدىگى جاسايدى. جوباعا كوپبالالى وتباسىلار، جالعىزباستى زەينەتكەرلەر، مۇگەدەكتىگى بار ازاماتتار جانە تۇرمىس جاعدايى اۋىر وزگە دە جاندار ەنگىزىلگەن.
الەۋمەتتىك وسال ازاماتتار ءۇشىن قاجەت بارلىق جابدىق Halyk قورىنىڭ ەسەبىنەن ورناتىلادى:
● گاز ەسەپتەگىشتەر؛
● گاز پليتاسى؛
● رادياتورلار؛
● ىشكى جىلىتۋ جۇيەسىنىڭ قۇبىرلارى مەن قوسىمشا تەحنيكالىق جابدىقتار؛
● مونتاج جانە ىسكە قوسۋ جۇمىستارى.
تۇرعىندار جابدىققا دا، ورناتۋ جۇمىستارىنا دا اقشا تولەمەيدى. ولار ءۇشىن ەڭ باستىسى - قۇجاتتارىن راسىمدەۋ عانا. قالعان جۇمىس جوبا ۇيىمداستىرۋشىلارىنىڭ موينىندا.
"بالالارىمدى ۇيدە جالعىز قالدىرۋعا قورقاتىنمىن"
جوبا اياسىندا العاشقى وتباسىلاردىڭ ۇيىنە جىلۋ كىرىپ تە ۇلگەردى. مەدەۋ اۋدانىندا تۇراتىن كوپبالالى انا بۇرىن بۇل "جىلۋ" قول جەتپەس ارمان سياقتى كورىنگەنىن ايتتى.
"مەن كوپبالالى انامىن. الماتىدا جيىرما جىل بويى پاتەردە تۇردىق، بىلتىر تاۋەكەلگە بارىپ، نەسيەگە ءۇي ساتىپ الدىق. نەسيەنى تولەپ وتىرعاندىقتان، گاز جۇرگىزۋگە شاما بولمادى. ەكى جىل بۇرىن جۇرەگىمە وتا جاسالدى، دەنساۋلىعىم ءالى تولىق قالپىنا كەلگەن جوق. بۇگىنگى تابىسىمىز ءوزىمنىڭ جانە قىزىمنىڭ ەم-دومىن وتەۋگە جەتەدى. بىلتىر قىستا ءتورت توننادان اسا كومىر جاقتىق. پەش ۇنەمى بۇزىلىپ قالاتىن: قابىرعالارى جارىلىپ، ءۇيدىڭ ءىشى تۇتىنگە تولىپ، جىلۋى دا از بولدى. ءبىز ءۇشىن وتە اۋىر كەزەڭ ەدى. بالالارىمدى ۇيدە جالعىز قالدىرۋعا قورقاتىنمىن . ءيىس ءتيىپ قالا ما دەپ قاتتى ۋايىمدايتىنمىن. جاقىن ارادا گاز وتكىزەمىز دەپ مۇلدە ويلاعان جوقپىز. اللاعا شۇكىر، ۇيىمىزگە جىلۋ كىردى. وتباسىمىزعا كورسەتكەن قامقورلىعى مەن جىلۋ سىيلاعانى ءۇشىن اكىمدىككە جانە Halyk قايىرىمدىلىق قورىنا شەكسىز العىس ايتامىن"، – دەدى الماتى قالاسى مەدەۋ اۋدانىندا تۇراتىن كوپبالالى انا داميرا سۇلتانمۇراتوۆا.
نەگە گازعا كوشۋ ماڭىزدى؟
بۇل – جاي عانا ينجەنەرلىك جوبا ەمەس، ادامداردىڭ ءومىر ساپاسىن تۇبەگەيلى جاقسارتۋعا باعىتتالعان قادام. بىرىنشىدەن، جەر ءۇيدى كومىرمەن جىلىتۋ ءۇشىن قىرىۋار اقشا كەتەدى. گازعا وتكەندە شىعىن ەداۋىر ازايىپ، وتباسى بيۋدجەتىنە تۇسەتىن سالماق ازايادى. ال بۇل - تابىسى از وتباسى ءۇشىن – ۇلكەن قولداۋ.
ەكىنشىدەن، كومىر ءتۇتىن، كۇيە، شاڭ شىعارادى، ءۇيدىڭ ءىشىن دە، قالانىڭ اۋاسىن دا لاستايدى. گازدا ءتۇتىن جوق، كۇيە جوق، ءۇيدىڭ ءىشى تازا، قابىرعا مەن جيھاز قارايىپ كەتپەيدى. بۇل بالالاردىڭ دەنساۋلىعى، قارتتاردىڭ تىنىسى، جالپى قالانىڭ ەكولوگيالىق احۋالى ءۇشىن اسا ماڭىزدى.
ۇشىنشىدەن، پەشكە وت جاعۋ، كومىر تاسۋ، كۇل شىعارۋ – فيزيكالىق تۇرعىدان اۋىر جۇمىس. اۆتوماتتى گاز جىلىتۋ جۇيەسى بولسا، ءۇي ۇنەمى ءبىرقالىپتى جىلى، تەمپەراتۋرانى رەتتەۋ جەڭىل، قارت ادامدار مەن مۇگەدەكتىگى بار جاندار ءۇشىن دە اناعۇرلىم ءقاۋىپسىز ءارى قولايلى.
وسىلايشا، جوبا ءبىر مەزەتتە ەكى مىندەتتى ورىندايدى: الەۋمەتتىك تۇرعىدان مۇقتاج جانداردىڭ تۇرمىسىن جەڭىلدەتەدى، ەكولوگيالىق تۇرعىدان الماتىنىڭ اۋاسىن تازارتۋعا ۇلەس قوسادى.
Halyk قورىنىڭ باسقارۋشى ديرەكتورى ناريمان ءابىلشايىقوۆ بۇل باستامانىڭ ءمانىن اشىپ ايتى.
"Halyk قورى حالىقتىڭ بازالىق قاجەتتىلىكتەرىن شەشۋگە باعىتتالعان الەۋمەتتىك جوبالار جۇزەگە اسىرىپ كەلەدى. گازعا قوسىلۋ – ماڭىزدى ينفراقۇرىلىمدىق ماسەلە. الماتىلىق وتباسىلاردىڭ ءۇيىن جىلىتۋعا ۇلەس قوسۋ - ءبىز ءۇشىن دە ۇلكەن جاۋاپكەرشىلىك ءارى قۇرمەت".
Halyk قايىرىمدىلىق قورى تۋرالى
بۇل Halyk قورىنىڭ مۇنداي باعىتتاعى العاشقى جۇمىسى ەمەس. 2021–2023 جىلدار ارالىعىندا Halyk Bankء-تىڭ كومەگىمەن الماتىدا 315 ءۇيدى گازعا قوسۋ ءۇشىن شامامەن 300 ميلليون تەڭگە ءبولدى.
2016 جىلدان بەرى تيمۋر مەن دينارا قۇلىبايەۆتار نەگىزىن قالاعان Halyk قايىرىمدىلىق قورى قازاقستاندا 85 ميلليارد تەڭگەدەن اسا قاراجاتقا 120-دان اسا الەۋمەتتىك جوبانى ىسكە اسىردى. ينفراقۇرىلىم، ءبىلىم، دەنساۋلىق، بالالاردى قولداۋ، سپورت، الەۋمەتتىك وسال ازاماتتارعا تۇراقتى جاردەم – قور جۇمىسىنىڭ نەگىزگى باعىتتارى.
*جارناما ماتەريالى. سۋرەتتەردى Halyk قورى ۇسىندى.