بۇگىندە اۋىز بەكىتەتىن جاستار قاتارى كوبەيدى. بەك قۋانىشتىمىز! سەبەبى، بىزگە ەلدىڭ ەرتەڭىن سەنىپ تاپسىراتىن دەنساۋلىعى مىقتى، يماندى، ءبىلىمدى ۇرپاق كەرەك.
ءقازىر مەكتەپ جاسىنداعى، ونىڭ ىشىندە باستاۋىش سىنىپتىڭ بالالارى دا ورازا ۇستايتىن بولعان. بۇل «اپام تويعا بارادى، مەن دە بارام» دەگەنگە سايماي ما؟ وسى تەكتەس وزگە دە ساۋالدارىمىزدى «تاۋگۇل» مەشىتىنىڭ نايب يمامى ايانبەك رانۇلىنا قويعان بولاتىنبىز.
– بۇگىندە كىشكەنتاي بالدىرعاندار دا اۋىز بەكىتەتىن بولعان. بالانىڭ اتى – بالا، سارەسىنە تۇرا الماي ۇيىقتاپ قالاتىنى نەمەسە ۇلكەندەردەن جاسىرىپ تاماق ىشىپ-جەپ قوياتىندارى دا جوق ەمەس. جالپى، جەتكىنشەكتەر قاي جاستان ورازا ۇستاعانى دۇرىس؟
– قاسيەتتى رامازان ايى مۇباراك بولسىن! تۇتقان ورازالارىڭىز قابىل بولسىن!
بارلىق مۇسىلمان قاۋىمىنا باليعات جاسىنا تولعاننان باستاپ ورازا ۇستاۋ – پارىز. باليعات جاسى – ەر جەتۋ، بوي جەتۋ جاسى. باليعات جاسى ەر بالالارعا 12 جاس بولسا، قىز بالالارعا 9 جاس بولىپ ەسەپتەلەدى. ارينە، بالا دا ورازا ۇستاۋعا رياسىز نيەتىمەن كەلگەنى دۇرىس.
– بالالار ورازانىڭ قادىر-قاسيەتىن تەرەڭىنەن تۇسىنە قويماۋى مۇمكىن. سوندىقتان ولارعا رامازان ايىندا ۇلكەندەر تاراپىنان قانداي قولداۋ كورسەتىلۋى كەرەك؟
– بىرنىشىدەن، بالانىڭ ورازا دەگەن ىقىلاسىن جاستايىنان وياتقان ءجون. ءسىزدىڭ ورازا ۇستاپ جۇرگەنىڭىزدى كورىپ جۇرگەن بالانىڭ سىزبەن بىرگە ورازا ۇستاۋعا دەگەن ىنتاسى بولارى ءسوزسىز. سوسىن رامازان ايى كەلمەس بۇرىن ونىڭ قانداي اي ەكەنىن، مۇسىلماندار نەگە ورازا ۇستايتىنىن ءتۇسىندىرىپ بەرىڭىز.
رامازان ايىنىڭ ءار كەشىندە ولارعا پايعامبارلار تاريحىن، عيبراتتى اڭگىمەلەر، حيكمەتتەر ايتىپ بەرۋدى ادەتكە اينالدىرعان ءجون. بالامەن دەنساۋلىقتى قازىردەن كۇتۋ تۋرالى اڭگىمە-دۇكەن قۇرىپ، بۇل رەتتە ورازانىڭ پايداسى ۇلكەن ەكەنىن ايتۋىمىز كەرەك. وزىڭە سويلەيتىن ءتىلىڭدى، ەستيتىن قۇلاعىڭدى، اياق-قولىڭدى تەگىن بەرگەن اللا تاعالا «رامازان ايىندا تۇتقان ورازاڭ ءۇشىن سىي-سياپاتىمدى ەسەلەپ بەرەمىن» دەگەن.
كىشكەنتاي بالانى، ماسەلەن، تاڭ مەن ءتۇستىڭ اراسىندا ورازا ۇستاتىپ ۇيرەتۋ كەرەك. بالا تاڭعى ءشايىن ءىشىپ الادى عوي، سوسىن وعان «تۇسكى اسقا دەيىن ەشتەڭە ىشپەي، جەمەي، شىدامدىلىق تانىتار بولساڭ، مەن ساعان جاقسى كورەتىن ءتاتتى كامپيتىڭدى الىپ بەرەمىن» نەمەسە «تاماشا سىيلىعىم بار» دەپ قۋانتىپ قويۋ قاجەت. سوندا بالا ءبىر جاعىنان سىيلىق الۋعا اسىعادى، ەكىنشى جاعىنان سابىرلى بولۋعا، توزىمدىلىككە، شىدامدىلىققا ۇيرەنە باستايدى. ودان بالاعا ەش زيان كەلمەيدى. ءوزىن سۋدان، تاماقتان تىيا الاتىن بولادى. سول ارقىلى اسقازانىن ۇيرەتەدى. يمام مالىكتىڭ ءبىر وقيعاسى بار. اكەسى ۇلىنا ءبىر كۇندە ءبىر حاديس جاتتاسا، كامپيت الىپ بەرەتىن بولعان نەمەسە سىي-سياپات بەرىپ وتىرعان. كۇندەر وتە كەلە ۇلى «ەندى ەكى سىيلىق الايىنشى» دەپ قۇلشىنىپ، ءبىر كۇندە ەكى حاديستەن جاتتايتىن دارەجەگە جەتكەن. ءسويتىپ ارى قاراي ءحاديستى جاتتاۋ كۇندەلىكتى داعدىسىنا، سۇيىسپەنشىلىكپەن اتقاراتىن ىسىنە اينالىپ، سوسىن سىيلىق تا، ءتاتتى دە كۇتپەي-اق وپ-وڭاي جاتتاپ الاتىن بولعان.
رامازان ايىنا، ورازاعا بالانى دايىنداۋدىڭ تاعى ءبىر جولى – اينالامىزدا اۋىرىپ، سىرقاپ قالعان كىسىلەر بولسا، سول ادامعا ارناپ سورپا-سۋ دايىنداپ، «ءجۇر، بالام، كورىشىمىز اۋىرىپ قالىپتى، كوڭىلىن سۇراپ قايتايىق» دەپ، بالانى جانىمىزعا ەرتىپ الىپ، ونىڭ بويىنا مەيىرىمدىلىك، ىزگىلىك، ادامگەرشىلىك سەزىمىن سىڭىرە بەرۋىمىز قاجەت.
– اۋزى بەرىك بالا قارنى اشىپ، تاماقتى ويلاي بەرمەس ءۇشىن اتا-انا تاعى قانداي قىزىقتى قادامدار جاساعانى دۇرىس؟
– ارداقتى پايعامبارىمىز (س.ع.س.): «ءبىر قۇرمامەن اۋىز اشتىرعانعا دا، تەك سۋمەن اۋىز اشتىرعانعا دا، از عانا سۇتپەن اۋىز اشتىرعانعا دا ساۋاپ بەرىلەدى»، – دەيدى. ءيا، ءدىنىمىز بويىنشا، وزگەلەرگە اس-سۋ بەرۋ ساۋاپتى امال ەكەندىگىن بارشامىز بىلەمىز. ال رامازان ايىندا اۋزىن بەكىتكەن باۋىرلارىمىزعا تاماق بەرۋ ودان دا ساۋاپتى ءىس. بالاڭىزعا «كەل، ەكەۋمىز كورشىلەرىمىزگە، جاقىندارىمىزعا ءارقايسىسىنا ءۇش قۇرمادان دايىندايىقشى» دەپ، ءار قالتاشاعا سالىپ، جانىنا ءتۇرلى تاتتىلەر قوسىپ، بالاڭىزبەن كىشكەنتاي بولسا دا پايدالى ءىس ىستەگەن ابزال. سول كەزدە بالا دا ورازانىڭ قادىر-قاسيەتىن تۇسىنەدى، حيكمەتىن سەزەدى دەپ ويلايمىن. اۋىزاشارعا دەيىن وسىنداي ىسپەن اينالىسقان جەتكىنشەك قارنى اش ەكەنىن دە ءبىر ساتكە ۇمىتىپ كەتەدى. بۇل – ۇلكەن حيكمەت.
– دەمەك، بالا مەن اتا-انانىڭ اراسىندا رۋحاني بايلانىس بولۋى كەرەك.
– مىندەتتى تۇردە. ادام بالاسىنا ورازانىڭ ەش زيانى جوق. ونىڭ دەنساۋلىققا پايداسى وراسان. ماسەلەن، كولىكتى دە جىل ون ەكى اي جۇرگىزە بەرگەن سوڭ، تەمىر بولسا دا، ول دا توزادى، ءبىر جەرى سىنادى. سوندىقتان الدەبىر بولشەگىن اۋىستىرۋ كەرەك بولادى. نەمەسە، ايتالىق، جۇمىس ىستەگەن ادام دا ءبىر جىلدا ءبىر رەت ەڭبەك دەمالىسىن الادى، ال وقۋشىلار، ستۋدەنتتەر دەمالىسقا شىعادى. سەبەبى، ادام ۇزدىكسىز جۇمىستان، جۇرىستەن تىنىعۋ كەرەك. سول سەكىلدى، ون ءبىر اي ۇزدىكسىز جۇمىس ىستەيتىن اسقازانعا دا دەمالىس كەرەك. اعزامىزعا ارتىق مايلار، تۇزدار، شلاكتار جينالىپ، كوبەيە بەرەدى. سونى رەتكە كەلتىرۋ ءۇشىن بىزگە ورازا ۇستاۋ كەرەك بولادى. ورازانىڭ وراسان زور پايداسىن ءتىپتى ەۋروپانىڭ دا ىرگەلى مەديسينا ورتالىقتارى دالەلدەگەن.
اۋىزدى قۇرمامەن اشۋ كەرەك، وندا بىزگە كەرەكتى دارۋمەندەردىڭ ءبارى بار. كوكونىستەردى كوبىرەك تۇتىنۋ قاجەت. اۋىر تاماقتار جەۋگە بولمايدى. اۋىز اشقاندا تىڭقيىپ تويىپ تا الماعان ابزال. مۇمكىندىگىنشە جەڭىل تاماقتار ىشكەن ءجون. وسىلاي ءبىر اي بويى دەنساۋلىعىڭىزدى تۋرالاپ الساڭىز، ينشاللا، دەنساۋلىعىڭىزعا دا پايداسى بار. تەك دەنساۋلىعىم دەپ ەمەس، ماقسات – اللانىڭ پارىز قىلعاندىعىن سەزىنە ءبىلۋ، بالالارعا دا وسىلاي تۇسىندىرە ءبىلۋىمىز كەرەك.
– اڭگىمەڭىزگە راحمەت!