ءسىز بەن ءبىز كوپ ەستىپ، بىلە بەرمەيتىن اۆتوزاڭگەر دەگەن مامان بار. جول-كولىك وقيعاسى نەمەسە كولىككە قاتىستى وقىس وقيعالار بولا قالعان جاعدايدا، اۆتوكولىك يەلەرىنىڭ قۇقىعى مەن مىندەتىن رەتتەيتىن قۇقىقتانۋدىڭ ارنايى سالاسى. ماماندار اكىمشىلىك قۇقىقبۇزۋشىلىق تۋرالى كودەكستى، ازاماتتىق كودەكستى جانە ق ر ازاماتتىق ءىس جۇرگىزۋ كودەكسىن نەگىزگە الادى.
قالادا ەكىنىڭ ءبىرى كولىك تىزگىندەيتىنىن ەسكەرسەك، زاڭنامانىڭ ءىرى سالالارىنىڭ بىرىنە كولىك قۇقىعىن جاتقىزامىز. ول – كولىك كاسىپورىندارىنىڭ ۇيىمدارىنا جانە قىزمەتىنە بايلانىستى تۋىندايتىن قوعامدىق قاتىناستاردى، ولاردىڭ قىزمەتىن پايدالانۋشىلار اراسىنداعى قاتىناستاردى رەتتەيتىن قۇقىقتىق نورمالار جيىنتىعى. ەلىمىزدە زاڭنامانىڭ اۋە، تەڭىز قۇقىعى سياقتى دەربەس سالالارى قامتىلادى. بۇگىنگى تاڭدا تەك قازاقستاندا عانا ەمەس، الەم ەلدەرىندە زاڭ قىزمەتتەرىنىڭ بارلىعى دا سۇرانىسقا يە. ءاربىر ادام ومىرىندە كەم دەگەندە ءبىر رەت بولسىن جىلجىمايتىن مۇلىككە نەمەسە ءوز كاسىبىنە، سالاسىنا قاتىستى زاڭگەر كومەگىنە جۇگىنەدى. اسىرەسە، اۆتوكولىك زاڭگەرلەر مەن ادۆوكاتتار پوليسەيلەردىڭ قاجەتتى حاتتامالاردى ناقتى، دۇرىس تولتىرۋىنا كەپىل بولادى. ءىستى سوتقا جەتكىزبەي، وتەماقى الۋعا كومەكتەسەدى.
تاجىريبەلى اۆتوكولىك زاڭگەرى كولىك يەلەرىنە تەك جولكولىك وقيعالارىندا عانا ەمەس، باسقا جاعدايلاردا دا كومەكتەسەدى. مىسالى، ساتىپ الۋشى اۆتوكولىك يەلەرىنەن كولىك قۇرالىن ساتىپ الاتىن جاعدايلار ءجيى كەزدەسەدى. ءبىراق ءبىراز ۋاقىتتان كەيىن ول ىستەن شىعادى. بۇل جاعدايدا ساتىپ الۋشى كولىكتى سالونعا اپارىپ، وندا جۇمىسشىلار جوندەۋ جۇمىستارىن جۇرگىزەدى. ءبىراز ۋاقىتتان كەيىن كولىك قايتادان بۇزىلادى. مۇنداي جاعدايلاردا ساۋاتتى كولىك زاڭگەرى كولىك قۇرالىنىڭ يەسىنە شاعىم جازۋعا كومەكتەسەدى. ەگەر اۆتوسالون ءوز مىندەتتەرىن ورىنداۋدان باس تارتسا، وندا ادۆوكات تۇتىنۋشىعا سوتقا جۇگىنۋگە جانە ونىڭ مۇددەسىن قورعاۋعا كومەكتەسەدى.
سونىمەن قاتار، ءقازىر قالاعان ادام جەكە مۇلكىن، دەنساۋلىعىن، جازاتايىم وقيعالاردان، جول-كولىك وقيعاسىنان، ءتىپتى، ءوز ءومىرىن ساقتاندىرىپ جاتادى. ساقتاندىرۋ ارقىلى وقىس وقيعادان كەلگەن زارداپتى ءوندىرىپ الا الادى. اسىرەسە، سپورتشىلار دەنساۋلىعىن، ءومىرىن ساقتاندىراتىنىن ءجيى ەستيمىز. ءبىراق بۇل قىزمەت تۇرلەرىنىڭ ءبىرى – اۆتوساقتاندىرۋدىڭ ءبىز بىلە بەرمەيتىن ارتىقشىلىقتارى جەتەرلىك. كولىك تىزگىندەگەن ءاربىر ازامات كولىگىن ساقتاندىرۋى مىندەتتى. زاڭمەن دە بەكىتىلگەن. ساقتاندىرۋسىز ءجۇرۋ قىلمىستىق ىستەر قاتارىنا جاتادى. بۇگىندە بۇل زاڭعا باعىنباي جۇرگەندەر كوپ.
ساقتاندىرۋدىڭ ەكى ءتۇرى (مىندەتتى جانە ەرىكتى) بار. كولىك بۇزىلىپ، جولدا قالعان جاعدايدا، ءارتۇرلى وقىس وقيعالار بولا قالسا، ساقتاندىرۋ مەكەمەسىنىڭ وكىلى كومەككە كەلەدى. باستىسى – ساقتاندىرۋ كومپانياسىن دۇرىس تاڭداۋ قاجەت. سەبەبى، ءقازىر بۇل سالادا زاڭسىزدىق، الاياقتىق كوبەيگەن. ماسەلەن، جول-كولىك وقيعاسى بولدى دەلىك. كولىك يەسى كولىگىن ساقتاندىرماعان. وقيعانىڭ بولعانىن ەستىگەن زاڭگەرسىماقتار كاسىبي ماماننىڭ الدىن وراپ، وقيعا بولعان جەرگە ەرتە كەلىپ الادى. ءسويتىپ، رەسمي اۆتوزاڭگەرلەر كومپانياسى تالاپ ەتەتىن قاراجاتتان 2-3 ەسە كوپ اقشا سۇرايدى. مامان ەمەس، الاياقتار دا مۇنى قالت جىبەرمەيدى.
بۇگىندە قالاداعى اۆتوزاڭگەرلەردىڭ ەڭ كوپ تاراعان قىزمەتتەرى – تۇرعىندارعا جول-كولىك وقيعاسى كەزىندە، وقيعادان كەيىن كومەك كورسەتۋ جانە ماتەريالدىق زياندى ءوندىرىپ بەرۋ، سوتتا قورعاۋ. اۆتوكولىك يەلەرى ءوز قۇقىعىن قورعاۋدا ماماندانعان، ساۋاتتى اۆتوزاڭگەردى قالاي تابا الادى؟ كولىك سالىعى، اۆتوساقتاندىرۋ، جول كولىك وقيعاسىنان تۋىنداعان ماسەلەلەردە قايتپەك كەرەك؟ بۇل سۇراقتاردى كاسىبي اۆتوزاڭگەردەن سۇراپ بىلگەن ەدىك.
ازىرلەگەن گۇلجانات سەمبايەۆا