الماتىدا جۇرەك-قان تامىرلارى اۋرۋلارىمەن سىرقاتتاناتىندار كوبەيگەن. قان اينالىمى جۇيەسى اۋرۋلارىمەن سىرقاتتانۋشىلىق دەڭگەيى بىرنەشە ەسە ءوستى، ەلىمىزدە جىل سايىن 40 مىڭعا جۋىق ادام قايتىس بولادى.
الماتىدا بۇل كورسەتكىش جىل باسىنان بەرى 8000-نان استى، بۇل وتكەن جىلمەن سالىستىرعاندا 9،4% - عا جوعارى، دەپ حابارلايدى Almaty-akshamy.kz.
مۇنداي ستاتيستيكانى وڭىرلىك كوممۋنيكاسيالار قىزمەتىنىڭ بريفينگىندە الماتى قالالىق كارديولوگيالىق ورتالىعى ديرەكتورىنىڭ مەديسينالىق جۇمىس جونىندەگى ورىنباسارى ءاليا ابەنوۆا كەلتىردى.
«جۇرەك جانە قان تامىرلارى اۋرۋلارى قازاقستان حالقىنىڭ، ونىڭ ىشىندە الماتى قالاسىندا دا ءولىم-جىتىم سەبەپتەرى بويىنشا باسىم بولىپ تۇر. ماسەلەن، 2023 جىلدىڭ 6 ايىندا الماتىدا قان اينالىمى جۇيەسى اۋرۋلارى بويىنشا سىرقاتتانۋشىلىق كورسەتكىشى 8443،9 قۇرادى، بۇل 2022 جىلدىڭ سايكەس كەزەڭىمەن سالىستىرعاندا 9،4% - عا جوعارى. بۇل ديناميكا پاسيەنتتەردەگى جۇرەك-قان تامىرلارى پاتولوگياسىنىڭ مەديسينالىق پروفيلاكتيكالىق تەكسەرۋلەر كەزىندە نەمەسە مەديسينالىق مەكەمەلەرگە جۇگىنگەن كەزدە ءجيى انىقتالاتىندىعىنا بايلانىستى. اعىمداعى جىلدىڭ 6 ايىنىڭ قورىتىندىسى بويىنشا ەرەسەك تۇرعىنداردىڭ بەلگىلى ءبىر توپتارىنىڭ سكرينينگى اياسىندا العاش رەت جۇرەك-قان تامىرلارى اۋرۋلارىنىڭ 6114 جاعدايى انىقتالدى»، - دەدى ءا. ابەنوۆا.
ول ەلىمىزدە «2022-2023 جىلدارعا ارنالعان ق ر – داعى قان اينالىمى جۇيەسىنىڭ اۋرۋلارى كەزىندە مەديسينالىق كومەك كورسەتۋدى جەتىلدىرۋ جونىندەگى جول كارتاسى» جانە «2023 جىلعا ارنالعان اتەروسكلەروز جانە ليپيدتەر الماسۋىنىڭ بۇزىلۋى كەزىندە مەديسينالىق كومەك كورسەتۋ جونىندەگى جول كارتاسى» جۇمىس ىستەيتىنىن ەسكە سالدى. ولار جۇرەك-قان تامىرلارى اۋرۋلارىنىڭ ءقاۋىپ فاكتورلارى، «قان تامىرلارى» اۋرۋلارىنىڭ العاشقى بەلگىلەرى (ينفاركت پەن ينسۋلت)، سكرينينگتىك باعدارلامالار تۋرالى حالىقتى اقپاراتتاندىرۋ بويىنشا ءتۇرلى ءىس-شارالاردان تۇرادى.
ەرلەر مەن ايەلدەردى تەكسەرۋدىڭ قان اينالىمى جۇيەسىنىڭ اۋرۋلارىن انىقتاۋعا ارنالعان cكرينينگ 40-70 جاس ارالىعىنداعى ەمحانادا تىركەلگەن جەرى بويىنشا جۇرگىزىلەدى. 6 ايدىڭ قورىتىندىسى بويىنشا الماتىدا ماقساتتى توپتىڭ 68% - ى سكرينينگپەن قامتىلعان.
«سوڭعى ۋاقىتتا ءبىز جۇرەك-قان تامىرلارى اۋرۋلارىنىڭ جاستار اراسىندا دا كوبەيىپ كەلە جاتقانىن بايقادىق. باسقاشا ايتقاندا، اۋرۋ جاسارىپ كەلەدى. ءقازىر 35 پەن 50 جاس ارالىعىنداعى ادامداردىڭ وننان بىرىندە دارىگەرلەر جۇرەك اۋرۋىن تابادى. ولاردىڭ دامۋىنا ادامدار جاس كەزىنەن قالمايتىن جامان ادەتتەر سەبەپ بولادى، ولار: تەمەكى شەگۋ، الكوگولدى ءىشۋ، شامادان تىس تاماقتانۋ»، - دەپ ءبولىستى ساراپشى.
بۇل رەتتە الماتىلىقتار اراسىندا جۇرەك-قان تامىرلارى اۋرۋلارىنان ەڭ كوپ تارالعانى - ارتەريالىق گيپەرتونيا. ونىمەن بارلىق جۇرەك-قان تامىرلارى اۋرۋلارىنىڭ شامامەن 50%-ى بايلانىستى.
«ارتەريالىق گيپەرتونيانى جەكە اۋرۋ رەتىندە دە، جۇرەكتىڭ يشەميالىق اۋرۋى، ميوكارد ينفاركتىسى جانە ءينسۋلتتىڭ دامۋىنا اكەلەتىن جەكە ءقاۋىپ فاكتورى رەتىندە دە قاراستىرۋعا بولادى. وكىنىشكە قاراي، بىزدە تۇرعىنداردىڭ جارتىسى قان قىسىمىنىڭ جوعارى بولۋىنا نازار اۋدارمايدى. ءبىر قىنجىلتاتىنى، بۇل ساننىڭ كوپشىلىگى ەمدەلمەيدى. بۇل جەردە ايتا كەتەتىنى، قىسىمنىڭ جوعارىلاۋى جۇرەكتىڭ قارقىندى جۇمىس ىستەۋىنە اكەلەدى، وعان ءۇزىلىس بەرمەيدى، وسىلايشا تامىرلاردىڭ جۇمىسى ناشارلايدى. تامىرلاردىڭ انيەۆريزمالارى پايدا بولادى، ولاردىڭ قابىرعالارى سوزىلىپ، جۇقارىپ، جارىلۋى مۇمكىن. سوندىقتان ارتەريالىق گيپەرتەنزيا كوبىنەسە ميوكارد ينفاركتىسى مەن ينسۋلتكە اكەپ سوقتىرادى»، - دەپ اتاپ ءوتتى سپيكەر.
ساراپشى قىسىمى جوعارى ادامدارعا دۇرىس جانە ءتيىمدى ەمدەلۋدى تاعايىندايتىن دارىگەرگە بارۋدى ۇسىنادى. سونداي-اق، ول ءاربىر ەمحانادا جۇرەك-قان تامىرلارى اۋرۋلارىنىڭ الدىن الۋ بويىنشا ساباقتار وتكىزىلەتىن «دەنساۋلىق مەكتەپتەرى» جۇمىس ىستەيتىنىن ەسكە سالدى.
«ناۋقاستىڭ كەۋدەسى كەنەتتەن اۋىرىپ، اۋرۋى قارقىندى، بەلسەندى بولاتىن جاعدايلار ءجيى كەزدەسەدى. ول اۋىرسىنۋدى باساتىن ءدارى نەمەسە نيتروگليسەرين تابلەتكاسىن قابىلدايدى. اۋىرسىنۋ سەزىمى باسىلادى، ءبىراق ول سوندا دا «جەدەل جاردەم» شاقىرمايدى. بىر-ەكى كۇن جۇرەدى، ال ءۇشىنشى جاعداي كۇرت ناشارلاعان كەزدە ول ەمدەۋ مەكەمەسىنە اياقاستى تۇسەدى، ول كەزدە وعان كومەكتەسۋ قيىن بولادى»، - دەپ اتاپ ءوتتى دارىگەر.
ايتا كەتۋ كەرەك، قالادا جەدەل كورونارلىق سيندرومى بار ناۋقاستاردى قابىلدايتىن 6 شۇعىل كاتەتەريزاسيا زەرتحاناسى اشىلدى. قالالىق كارديولوگيا ورتالىعىنا كۇن سايىن ميوكارد ينفاركتىسىمەن اۋىراتىن 15-كە جۋىق ناۋقاس تۇسەدى.
«جىل باسىنان بەرى 7000-عا جۋىق ناۋقاس ەمدەلدى. 191 جوعارى تەحنولوگيالىق وپەراسيا، جۇرەككە 373 اشىق وپەراسيا، 1322 ستەنتتەۋ، 401 اريتمولوگيالىق وپەراسيا جاسالدى. جەتەكشى كارديوحيرۋرگتار مەن اريتمولوگتاردى تارتا وتىرىپ، 5 شەبەرلىك ساعاتتارى وتكىزىلدى. وتكەن اپتادا عانا ەكى شەبەرلىك ساعاتى وتكىزىلدى، ونىڭ اياسىندا ءبىر اپتا ىشىندە 35 اۋىر ناۋقاسقا وتا جاسالدى»، - دەپ ءبولىستى ا.ابەنوۆا.
قورىتىندىلاي كەلە، ساراپشى تۇرعىندارعا سالاۋاتتى ءومىر سالتى جۇرەك اۋرۋىنىڭ الدىن الۋدىڭ نەگىزى ەكەنىن ەسكە سالدى. جۇرەك اۋرۋىنىڭ الدىن الۋ ءۇشىن كەلەسى كەڭەستەر ۇسىنىلادى:
1. تاماقتانۋدى قاداعالاۋ
2. ۇنەمى سپورتپەن شۇعىلدانۋ
3. ۇيقىنى قاندىرۋ
4. جامان ادەتتەردەن باس تارتۋ
5. سترەسستەن اۋلاق بولۋ.