لاستانعان ادام ادامنىڭ ميىن دا ۋلايدى.
وسى ۋاقىتقا دەيىن قورشاعان ورتانىڭ لاستانۋىنان دەمىكپە، وكپە وبىرى، جۇرەك-قان تامىر اۋرۋلارى، ءولىم-جىتىم كورسەتكىشى ارتىپ، سونداي-اق، لاستانعان اۋانىڭ الجۋعا ۇرىندىراتىنى انىقتالعان ەدى.
لاستانعان اۋانىڭ ادام پسيحيكاسىنا كەرى اسەرى تاياۋداعى زەرتتەۋدە انىقتالدى. بۇل جايىندا islam.kz پورتالى Nature Sustability مەرزىمدى باسىلىمىنا سىلتەمە جاساي وتىرىپ ءمالىم ەتەدى، دەپ حابارلايدى Almaty-akshamy.kz.
جۇڭگو عالىمدارى اۋانىڭ لاستانۋىنان وز-وزىنە قول جۇمساۋ وقيعالارىنىڭ كوبەيىپ كەتكەنىنە الاڭداۋلى. لاستانعان اۋا كۇيزەلىسكە باستايدى، بۇل جايت ءوز كەزەگىندە سۋيسيد قاتەرىن ارتتىرادى.
تەك جۇڭگو عالىمدارى عانا ەمەس، سونىمەن قاتار، 2019 جىلى ۇلىبريتانيانىڭ زەرتتەۋشىلەرى دە بۇل باعىتتا 2017 جىلعا دەيىن جاريالانعان 25 ماقالادا كەلتىرىلگەن دەرەكتەرگە تالداۋ جاساي كەلە وسىنداي تۇجىرىمعا توقتاعان. دالىرەگى، اۋاداعى ءىرى بولشەكتەر، اەرولاستانۋ سالدارىنان كۇيزەلىسكە ۇشىراعاندار قاراسىنىڭ كوبەيەتىنىن انىقتاپ بىلگەن ەدى.
الەمدەگى بارلىق سۋيسيدتەردىڭ شامامەن 16 پايىزى جۇڭگو اۋماعىندا ورىن الادى. اتالعان ەلدە ادامزاتتىڭ 18 پايىزى تۇراتىنىن ەسكەرسەك، بۇل دەڭگەي قىتايدا وزىنە-وزى قول جۇمساۋ وقيعالارىنىڭ دۇنيەجۇزىلىك ورتاشا كورسەتكىشتەن سالىستىرمالى تۇردە ايتارلىقتاي تومەن ەكەنىن بايقايسىز. سوعان قاراماستان جۇڭگو ساراپشىلارى دابىل قاعا باستادى. 2013 جىلى جۇڭگو بيلىگىنىڭ پارمەنىمەن اۋا ساپاسىن قاداعالانىپ، ونەركاسىپ پەن كولىك سالاسىنان اتموسفەراعا بولىنەتىن زياندى قالدىقتاردى ازايتۋ باعىتىندا تەگەۋرىندى شارالار قولعا الىندى. ناتيجەسىندە سۋيسيد كورسەتكىشى كۇرت تومەندەگەن. قىتايدىڭ اۋرۋلاردى باقىلاۋ جانە الدىن الۋ ورتالىعىنىڭ (CCDC) مالىمەتى بويىنشا 2010 جىلدان 2021 جىلعا دەيىن جىل سايىنعى سۋيسيد دەڭگەيى 100 000 ادامعا شاققاندا 10،88-دەن 5،25-كە دەيىن تومەندەگەن.
اۋاداعى پارنيكتى گازدار مەن قاتتى بولشەكتەردەن مەتەورولوگيالىق قۇبىلىس - جىلۋ ينۆەرسياسى ارتادى. كوزگە كورىنبەيتىن «ءتىلسىز جاۋدان» ميدىڭ قۇرىلىمىن وزگەرەدى – پسيحيكالىق دەنساۋلىق ناشارلايدى. جىلۋ ينۆەرسياسىنان كەيىن وز-وزىنە قول جۇمساۋ دەڭگەيى كۇرت وسكەن: اۋانىڭ لاستانۋىنىڭ ءبىر ستاندارتتى اۋىتقۋىنا شاققاندا سۋيسيد دەڭگەيى 25 پايىزعا ارتىپ كەتكەن.