عالىمدار بۇگىندە الەم اسا زور عىلىمي-تەحنيكالىق ريەۆوليۋسيا تابالدىرىعىندا تۇرعانىن ايتىپ تا، جازىپ تا جاتىر. تالاي جىل بۇرىن قولونەر شەبەرلەرىن ءىرى زاۋىت، فابريكالار الماستىرىپ، ولار ىستەگەن جۇمىستى زاماناۋي تاسىلمەن، وزىق تەحنولوگيامەن اتقارۋعا كوشكەنى سياقتى، ەندى ءتىپتى اقىل-وي ەڭبەگىمەن شۇعىلداناتىن ادامداردىڭ ورنىن دا جاساندى ينتەللەكت باسا باستادى.
ماماندار پىكىرىنە جۇگىنسەك، 2030 جىلعا قاراي 2 ملرد جۇمىس ورنى جويىلاتىن كورىنەدى. بۇدان بولەك، الداعى 20 جىلعا جەتەر-جەتپەس ۋاقىتتا بۇگىنگى ماماندىقتاردىڭ 50 پايىزىنا سۇرانىس جوعالادى، ەسەسىنە جاڭا ساپاداعى كوپتەگەن ۆاكانسيالار پايدا بولادى دەگەن بولجام بار. قالاي بولعاندا دا، دۇنيە قاتتى وزگەرىس ۇستىندە جانە ءومىر بىزدەن كەز كەلگەن جاڭارۋعا، جاڭعىرۋعا دايىن بولۋدى تالاپ ەتەدى.
نەگىزى، جۇرتتىڭ كوبى مۇنى ءتۇسىنىپ تە ۇلگەردى. كەزىندە «بالام سوت نەمەسە پروكۋرور بولسا»، «بانكير بولسا» دەپ ارمانداپ، بار-جيعان-تەرگەنىن سونىڭ جولىنا جۇمسايتىن، اقىلى تۇردە بولسا دا ينستيتۋتتا، ۋنيۆەرسيتەتتە وقىتۋعا تىرىساتىن. «مايدا» ماماندىقتاردى ولقىسىنىپ، كوللەدجدەرگە مۇلدە جولامايتىن. وكىنىشكە قاراي، ءۇمىت اقتالا بەرمەيتىن. 4-5 جىل تابان اۋدارماي وقىپ، تاباقتاي ديپلوم العانداردىڭ بارلىعىنا بىردەي قىزمەت دايىن تۇرمايدى. جۇمىسقا كىرگەن كۇندە دە شايلىعىنا جەتپەيتىن ايلىعىن قومسىنىپ، جاستاردىڭ ءوزى-اق قىزمەتتە كوپ تۇراقتامايتىن.
ال قاراپ تۇرساق، ءقازىر ناعىز سۇرانىستاعىسى دا – سول ەلەكتريك، سانتەحنيك، مەحانيك، دانەكەرلەۋشى، تۇرمىستىق تەحنيكا، كولىك جوندەۋشى سەكىلدى باسقا دا كوپتەگەن «مايدا» كاسىپتى يگەرگەندەر بولىپ تۇر. سونى تۇسىنگەندەر وسى باعىتتا بيزنەس اشىپ، كاسىپتى تابىس كوزىنە اينالدىرۋدا. ءبىر جاعىنان، شاعىن كاسىپكەرلىككە مەملەكەت تاراپىنان دا قولداۋ جوق ەمەس. سوڭعى جىلدارى جەر-جەردە وسى باعىتتا 3-4-6 ايلىق تەگىن كۋرستار ۇيىمداستىرىلىپ ءجۇر، وندا جوعارىدا اتالعاندارعا قوسا، اسپاز، شاشتاراز، تىگىنشى ماماندىقتارىن وقىتىپ-ۇيرەتۋ جولعا قويىلعان.
وسىدان 5-10 جىل بۇرىن «كيىمدى حيميالىق تازالاۋ» دەگەندى عانا بىلەتىن بولساق، ءقازىر كلينينگتىك قىزمەتتىڭ ءورىسى ايتارلىقتاي كەڭىدى. كىلەم جۋاتىن، ءۇي تازالايتىن ارنايى كومپانيالار بار. سانى ارتقان سايىن باسەكەگە وراي قىزمەت كورسەتۋ ساپاسى دا ايتارلىقتاي جاقسارىپ كەلەدى. مۇنىڭ سىرتىندا ون ساۋساعىنان ونەر تامعان قىز-كەلىنشەكتەر ءوزارا بىرلەسىپ تاپسىرىس قابىلداپ، كەلىسىمدى باعاعا كەز كەلگەن جيىن-تويدىڭ داستارحانىن جاساپ، اس-اۋقاتىن دايىنداپ بەرە قوياتىن دا بولىپتى. ارالارىندا تەحنولوگ ماماننان باستاپ، اسپازدار مەن ولاردىڭ كومەكشىلەرى جانە داياشىلار دا بار.
«ارەكەتكە – بەرەكەت» دەگەن وسى. قىمباتشىلىق جايلاعان زاماندا قاراپ جاتپاي، ءىستىڭ كوزىن تاۋىپ، وزىنە دە، وزگەگە دە پايدا كەلتىرىپ جۇرگەن مۇنداي جانداردىڭ ەڭبەكقورلىعىنا، تاپقىرلىعىنا قالاي سۇيسىنبەسسىڭ! قانشا جەردەن ءبارىن تەحنيكا، تەحنولوگيا الماستىرىپ جاتىر دەگەنىمىزبەن، ادام قولىن قاجەت ەتەتىن جاعدايلار ءبارىبىر بولادى. كەزىندە «تەاتر دەگەن قالادى، ونىڭ ورنىن جاپپاي تەليەۆيزيا باسادى» دەگەن تۇسىنىك بولدى، ءقازىر ءتىپتى تەليەۆيزيادان دا ءوتىمدى، جەدەل، قۋاتتى عالامتور شىقتى. ءبىراق شىندىعىندا تەليەۆيزيا دا، عالامتور دا تەاتردى الماستىرا العان جوق. سول سياقتى، قاي زاماندا، قانداي جاعدايدا دا ادام ەڭبەگى، ونىڭ ماحابباتپەن، شەبەرلىكپەن اتقارعان جۇمىسى قۇنىن جويمايدى، سۇرانىستا بولادى دەپ ويلايمىز. ماسەلە – تەك بەيىمدەلۋدە.
قاراپ تۇرساق، «وتپەلى كەزەڭ» بۇگىندە جاسوسپىرىمدەرگە عانا ەمەس، ورتا جاستاعىلار مەن ەگدە ادامدارعا دا ءتان. ول جانە ماماندىق اۋىستىرۋمەن بايلانىستى. ياعني 20-30 جىل بويى كۇن قۇرعاتپاي تاڭەرتەڭ بارىپ، كەشكە قايتىپ ءجۇرىپ اتقارعان كاسىبى نە جالىقتىرىپ، نە الدەبىر سەبەپپەن جۇمىستان قىسقارىپ كەتكەن ادام مۇلدە باسقا سالاعا بەت بۇرىپ، اياق استىنان «مايدا» كاسىپتى مەڭگەرۋگە بەت بۇرسا، ول – وتە قۇپتارلىق جايت. دامۋدا داعدارىپ قالۋعا بولمايدى. مىنا زامان، بۇگىنگى ۋاقىت ۇدايى ىزدەنىستى، ەڭبەكتى تالاپ ەتەدى. جالپى، جەرگە باسىڭ تيگەنشە ارەكەتتەن، قارەكەتتەن قالماعانعا نە جەتسىن!..
تەگي: ماماندىق، كاسىپكەرلىك، تەحنولوگيا