قازاقتا «اڭداماي سويلەگەن، اۋىرماي ولەدى» دەگەن تاماشا ءتامسىل بار. كەيىنگى كۇندەرى Threads جەلىسىندە جازبا قالدىرعان تانىمال بلوگەر اقسۇلتان قالييەۆتىڭ باسىنان وتكەن داۋلى جاعداي وسىعان ايقىن مىسال بولدى. ماسەلەنىڭ نەمەن اياقتالعانىن جانە بۇل جازباعا قاتىستى مامانداردىڭ ويى قانداي ەكەنىن Aqshamnews.kz ءتىلشىسى انىقتاپ كوردى.
داۋلى جازبا
وسىدان 10 كۇن بۇرىن Threads جەلىسىندە بەلگىلى بلوگەر ءارى ماركەتولوگ اقسۇلتان قالييەۆتىڭ «زينانى توقتاتپاساق، ەرتەڭ وننان توعىزى دسپ تۋادى. سودان ءبىلىم دە جوق، دەنساۋلىق تا جوق، اسكەر دە جوق…» – دەگەن جازباسى كوپتىڭ ەسىندە شىعار.
الەۋجەلىدە ۇلكەن رەزونانس تۋدىرعان بۇل پىكىردىڭ بىردەن قوعامدا ەكىگە جارىلعان پىكىرتالاسقا ۇلاستى. اسىرەسە وسىنداي دەرتپەن اۋىراتىن ناۋقاس بالالارى بار اتا-انالاردىڭ، وسى دەرتپەن تۋعان ەرەكشە ادامداردىڭ، سال اۋرۋىنا شالدىققان تۋىسى، تانىسى بارلاردىڭ شامىنا ءتيىپ، جاراسىنا تۇز سەپكەندەي بولدى.
ارتىنشا بلوگەر جازباسىن ءوشىرىپ، كەشىرىم سۇرادى.
«بىرنەشە كۇن بۇرىن ءبىر توپ ادامنىڭ كوڭىلىن قالدىردىم. جەلىدە قالدىرعان جازبامنىڭ سالدارىنان ەرەكشە بالالاردى تاربيەلەپ وتىرعان اتا-انالاردى رەنجىتتىم. بۇل جاعدايدىڭ بولعانى وكىنىشتى. كەشىرىم سۇرايمىن. ءبىراق، فاكت بولدى، كوڭىل قالدى. مويىندايمىن. جاۋاپكەرشىلىكتەن قاشپايمىن. ءبىز بلوگەرمىز. بىزدە ۇلكەن جاۋاپكەرشىلىك بار. بۇل جاۋاپكەرشىلىكتى وسى جاعدايدان كەيىن مەن ودان دا جاقسى، ۇلكەن ساباق رەتىندە سەزىندىم. مەنىڭ دوستارىمدا دا، جاقىندارىمدا دا، تۋىستارىمنىڭ ىشىندە دە ەرەكشە بالالار بار. مەنىڭ انام وسىنداي وتباسىلارعا 20 جىلدان استام ۋاقىتتان بەرى قىزمەت ەتەدى. سوندىقتان بىرەۋدى كىنالاۋ دەگەن مەنىڭ كوزقاراسىمدا، مەنىڭ تاربيەمدە، مەنىڭ سەنىمىمدە جوق. ەرەكشە بالالار - بۇل ءبىزدىڭ اماناتىمىز. ولار بىزگە اللانى ءاردايىم ەسكە الۋعا، مەيىرىمدى بولۋعا، شۇكىر ەتۋىمىزگە سەبەپ. مەنىڭ نەگىزگى ايتقىم كەلگەنى وسى. ءبىراق جەتكىزە المادىم»، - دەگەن سوزدەر ايتقان بلوگەر، كوپتىڭ الدىنا شىعىپ، اعىنان جارىلدى.
"ايتىلعان ءسوز - اتىلعان وق". بولارى بولىپ، بوياۋى سىڭسە دە، بلوگەردىڭ باستاپقىدا ايتقان ءسوزىنىڭ قانشالىقتى دۇرىس-بۇرىستىعىن انىقتاۋ ءۇشىن مەديسينا ماماندارىنان پىكىر قوسۋدى سۇرادىق.
دارىگەر نە دەيدى؟
بالالار نيەۆروپاتولوگى قايىرعالي كونەيەۆ بۇل ماسەلەگە قاتىستى بىلاي دەدى:
"اتا-انانىڭ مورالدىق مىنەز-قۇلقى، سونىڭ ىشىندە زيناقورلىق، بالانىڭ دسپ-مەن تۋىلۋىنا سەبەپ ەمەس. ەگەر جۇبايلاردىڭ بىرىندە جىنىستىق جولمەن بەرىلەتىن ينفەكسيا ( ۆيچ، توكسوپلازموز) بولىپ، دەر كەزىندە ەمدەلمەسە، اناسى جۇكتىلىك كەزىندە جۇقتىرىپ الۋى مۇمكىن. مۇنداي جاعدايدا بالاعا زاقىم كەلىپ، سال اۋرۋىمەن تۋىلۋ ءقاۋپى بار. ءبىراق بۇل – زينا ەمەس، ەمدەلمەگەن ينفەكسيانىڭ سالدارى"
دسپ-نىڭ نەگىزگى سەبەپتەرى:
- جۇكتىلىك نەمەسە بوسانۋ كەزىندەگى وتتەگىنىڭ جەتىسپەۋشىلىگى (گيپوكسيا)؛
- جاتىرىشىلىك ينفەكسيالار (سيتومەگالوۆيرۋس، قىزىلشا، گەرپەس جانە ت.ب.)؛
- جاڭا تۋعان نارەستەلەردىڭ اۋىر دارەجەدە سارعايۋى (جەلتۋحا)؛
- ميعا قان قۇيىلۋ؛
- تۋا بىتكەن مي اقاۋلارى جانە كەيبىر گەنەتيكالىق سيندرومدار.
ءدىن تۇرعىسىنان
يسلامدا زينا – اۋىر كۇنا. ءبىراق ول بالانىڭ دسپ بولىپ تۋۋىنا سەبەپ بولادى دەگەن عىلىمي نەگىز جوق.
ءمۇفتيات وكىلدەرى بۇل ماسەلە بويىنشا پىكىر بىلدىرۋدەن باس تارتىپ، ەكى تاراپتىڭ مامىلەگە كەلگەنىن، قايتا قوزعاۋدىڭ قاجەتى جوعىن جەتكىزدى.
اقسۇلتان قالييەۆتىڭ جازباسى كوپشىلىكتىڭ اشۋىن تۋعىزعانى راس. دەگەنمەن مامانداردىڭ ايتۋىنشا، دسپ-نىڭ ناقتى سەبەپتەرى مەديسينادا انىق كورسەتىلگەن. ال بلوگەر ءوز قاتەلىگىن مويىنداپ، كەشىرىم سۇراعان سوڭ، بۇل داۋدىڭ نۇكتەسى قويىلعانداي.