كورىسۋ كۇنى - باتىس ءوڭىرى حالقىنىڭ ساعىنا كۇتەتىن مەرەكەسى. بۇل سالتتىڭ ءمانى نەدە جانە قالاي تويلانادى؟
كورىسۋ - قازاقستاننىڭ باتىس وڭىرىندە عانا ساقتالعان ەجەلگى ءداستۇر. ايماق تۇرعىندارى 14 ناۋرىزدى كورىسۋ كۇنى نەمەسە امال مەرەكەسى دەپ اتايدى.
بۇل عۇرىپتىڭ شىعۋ تاريحى تۋرالى بۇگىنگە دەيىن عىلىمي تۇجىرىمدالعان ناقتى مالىمەت جوق. ءبىراق ءارتۇرلى بولجام بار. باتىس قازاقستان وبلىسى ەنسيكلوپەدياسىنىڭ مالىمەتىنشە، ەلىمىزدىڭ باتىس ايماقتارى مەن رەسەيدىڭ ساراتوۆ، استراحان وبلىستارىنىڭ قازاقتارى اراسىندا ساقتالىپ وتىرعان مەرەكە بايباقتى قازىبەك كۇنتىزبەسى بويىنشا تويلانادى.
ەتنوگراف عالىم دوسىمبەك قاتران ۇلىنىڭ ايتۋىنشا، بۇل - ءقازىر 22 ناۋرىزدا تويلانىپ جۇرگەن مەرەكەنىڭ كونە نۇسقاسى، جىلدىڭ ناعىز باسى.
1918 جىلى گريگوريي كۇنتىزبەسىنە وتكەندە قازاقتىڭ اي ەسەبى شاتاسىپ كەتكەن. قازاقتىڭ اي، كۇن ەسەبى اي كۇنتىزبەسىمەن جۇرەدى. «اي جاڭاسى»، «اي تولعان» دەپ ەسەپتەۋدى ۇلكەن كىسىلەر ءالى بىلەدى. ەندى مىنانى ءتۇسىنىپ الايىق، 22 ناۋرىزدا تويلايتىن ناۋرىزىمىز كۇن كۇنتىزبەسىمەن ەسەپتەلگەن وتىرىقشى حالىقتاردىڭ مەيرامى بولسا، كورىسۋ كۇنى - قازاقتىڭ اتام زاماننان كەلە جاتقان اي كۇنتىزبەسىمەن ەسەپتەگەندەگى كوشپەلى حالىقتاردىڭ ناعىز ناۋرىزى. سوندىقتان بۇل - ءوزىمىزدىڭ ەجەلگى ءتول مەرەكەمىز، - دەيدى عالىم Tengrinews.kz-كە بەرگەن سۇحباتىندا.
امال مەرەكەسىندە اۋىل تۇرعىندارى ەرتە تۇرىپ، جاسى ۇلكەن ادامدارعا سالەم بەرەدى. كورشى-كولەم بىر-بىرىنە «جاسىڭ قۇتتى بولسىن!»، «جاسىڭا جاس قوسىلىپ، ءعۇمىرىڭ ۇزاق بولعاي!»،- دەپ تىلەك ايتادى. بىرەۋگە رەنىشى بار ادامدار بۇل كۇنى وكپەسىن ۇمىتىپ، رەنجىسكەن ادامىنىڭ ۇيىنە بارىپ، كورىسەدى.
بۇل كۇنى ءار ادام كەمىندە ءۇش ءۇيدىڭ ەسىگىن اشۋى كەرەك، تۇسكە دەيىن ءۇش ۇيگە كىرىپ، كورىسىپ ۇلگەرۋى ءتيىس. ءۇي-ۇيدى قىدىرىپ جۇرگەندە كىشكەنتاي بالالارعا انالارى شاعىن دوربا ۇستاتىپ قويادى. بالاقاي قاي ۇيگە كورىسۋگە كىرسە، سول ءۇيدىڭ داستارحانىنان اۋىز ءتيىپ، باۋىرساق، تاتتىدەن سالىپ الادى. بۇل جورالعى «جىل بويى بالالارىمىز توق ءجۇرسىن، داستارحانىمىز ارالاس بولسىن، قارىم-قاتىناسىمىزعا سىزات تۇسپەسىن» دەگەن نيەتتەن تۋعان.
بۇل مەرەكە - كۇن مەن ءتۇننىڭ تەڭەلگەن تۇسىندا، قىستىڭ بەينەتى مەن قيىندىعىنان امان-ەسەن شىعىپ، حالىقتىڭ ناۋرىز مەرەكەسى الدىندا مارە-سارە بولاتىن كۇندەرىنىڭ ءبىرى. بالا كەزىمىزدەن 14 ناۋرىز — كورىسۋ كۇنى ءبىز ءۇشىن ەرەكشە مەرەكەلەردىڭ ءبىرى بولدى. سول كەزدە ءبىز بۇل كۇندى بۇكىل ەلىمىز تويلايتىن شىعار دەپ ويلايتىنبىز. ونى تەك باتىسقازاقستاندىقتار عانا اتاپ وتەتىنىن كەيىن بىلدىك. بۇگىندە ماڭعىستاۋ وڭىرىندە بۇل كۇن ەرەكشە اتالىپ وتەدى. ءار وتباسىنىڭ ۇلكەندەرى بالالارىنا، اعايىن-تۋىسقا باتاسىن بەرىپ، ءبىر-بىرىنىڭ ۇيلەرىنە كىرىپ شىعادى. ءبىز ءۇشىن بۇل — ايرىقشا مەيرام، — دەيدى ماڭعىستاۋ وبلىسىنىڭ تۇرعىنى ماقپال كۇزەنبايەۆا.
سوڭعى كەزدەرى امال مەرەكەسىنىڭ جاقسى ناسيحاتتالۋىنىڭ ارقاسىندا ونىڭ اياسى كەڭەيىپ كەلەدى. ماسەلەن، 2018 جىلى كورىسۋ كۇنى قىزىلوردا وبلىسىندا تۇڭعىش رەت تويلاندى. ال 2021 جىلدان باستاپ تۇركىستان وبلىسىنىڭ جۇرتى دا ارنايى اتاپ ءوتۋدى قولعا العان.
دەرەكتەر ۆaribar.kz-تەن الىندى