ولجاس بەكتەنوۆ جەڭىلدىكتى ديزەل وتىنىن ۇلەستىرۋ بارىسىن ەرەكشە باقىلاۋدى تاپسىردى
ق ر پرەمەر-مينيسترى ولجاس بەكتەنوۆتىڭ توراعالىعىمەن وتكەن ۇكىمەت وتىرىسىندا كوكتەمگى دالا جۇمىستارىنا دايىندىق بارىسى قارالدى. كوكتەمگى دالا جۇمىستارىن وڭتايلى مەرزىمدە جۇرگىزۋ ازىق-تۇلىك قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋمەن تىكەلەي بايلانىستى.
اۋىل شارۋاشىلىعى ءمينيسترى ايداربەك ساپاروۆ بولجام بويىنشا بيىل ەگىس القابى 23،8 ملن گا قۇرايتىنىن، بيدايعا 429،2 مىڭ گا قىسقارتۋمەن 13،3 ملن گا جەر بولىنەتىنىن ايتتى. بۇل رەتتە الەۋمەتتىك ماڭىزى بار جانە جوعارى رەنتابەلدى داقىلدار كولەمىن ارتتىرۋ كوزدەلۋدە. اتاپ ايتقاندا، بيىل 3،2 ملن گەكتار القاپقا مايلى داقىلدار ەگىلمەك. Cونداي-اق كۇنباعىس سياقتى الەۋمەتتىك ماڭىزى بار داقىلدار كولەمىن 60 مىڭ گەكتارعا ۇلعايتىپ، جالپى القاپتى 1،2 ملن گەكتارعا دەيىن، قانت قىزىلشاسىن 12 مىڭ گەكتاردان 25 مىڭ گەكتارعا دەيىن جەتكىزۋ كۇتىلۋدە.
- ءداندى، كوكونىس-باقشا داقىلدارى مەن كارتوپتىڭ جوسپارلانعان كولەمى ىشكى نارىق قاجەتتىلىگىن تولىق قامتاماسىز ەتۋگە مۇمكىندىك بەرەتىنىن اتاپ ءوتتى. سونىمەن قاتار جەم-شوپ داقىلدارىنىڭ اۋدانى 3،2 ملن گەكتارعا دەيىن ۇلعايادى. ەگىس جۇمىستارى تۇركىستان، جامبىل، قىزىلوردا وبلىستارىندا باستالىپ، مامىر ايىنىڭ ەكىنشى ونكۇندىگىندە جاپپاي ناۋقان باستالادى.
- ەنەرگەتيكا ءمينيسترى الماسادام ساتقالييەۆ ديقانداردى ارزانداتىلعان ديزەل وتىنىمەن قامتاماسىز ەتۋ جاعدايى تۋرالى باياندادى. اۋىل شارۋاشىلىعى تاۋارىن وندىرۋشىلەرگە 340 مىڭ توننا ديزەل وتىنىن جەتكىزۋ كەستەسى بەكىتىلدى. باعا بارلىق 20 وڭىردە 2023 جىلعى دەڭگەيدە قالدى – ققس-مەن ءليترى 250 تەڭگە. بۇل بولشەك ساۋدا قۇنىنان 15%-عا تومەن.
- سونداي-اق ەگىس جۇمىستارىنىڭ باستالۋى جانە ءوز بولجامدارى تۋرالى جامبىل وبلىسىنىڭ اكىمى ەربول قاراشوكەيەۆ، قىزىلوردا وبلىسىنىڭ اكىمى نۇرلىبەك نالىبايەۆ، اقمولا وبلىسىنىڭ اكىمى مارات احمەتجانوۆ باياندادى.
پرەمەر-مينيستر ولجاس بەكتەنوۆ ەگىس ناۋقانىن ساپالى ءارى ۋاقتىلى جۇرگىزۋ ماقساتىندا ۇكىمەت قاجەتتى شارالار قابىلداعانىن اتاپ ءوتتى. اتاپ ايتقاندا، «كەڭ دالا» باعدارلاماسى بويىنشا جەڭىلدىكپەن 140 ملرد تەڭگە نەسيە بەرىلەدى. سونداي-اق جەرگىلىكتى بيۋدجەتتەردەن قوسىمشا 100 ملرد تەڭگە بولىنەدى. سونداي-اق فورۆاردتىق ساتىپ الۋعا 40 ملرد تەڭگە جانە سۋبسيديالار تۇرىندە 95،4 ملرد تەڭگە قاراستىرىلعان.
ولجاس بەكتەنوۆ سۋارمالى القاپتاردى كەڭەيتۋ، ەگىس القاپتارىن ءارتاراپتاندىرۋ جانە قاجەتتى ستاتيستيكالىق دەرەكتەردى وزەكتەندىرۋ كەرەك ەكەنىن اتاپ ءوتتى. بۇل باعىتتاعى جۇمىس اي سايىن ۇكىمەتتە قارالاتىن بولادى. سونداي-اق پرەمەر-مينيستر بۇگىندە ەلىمىزدە ساپالى تۇقىم قورى مەن تۇقىمنىڭ يمپورتىنا تاۋەلدىلىك بويىنشا دا پروبلەمالار جەتكىلىكتى ەكەنىن، يمپورتقا تاۋەلدىلىك بار ەكەنىن اتاپ ءوتتى. اسىرەسە، بۇل ۇساق جانە ورتا شارۋاشىلىقتار ءۇشىن وزەكتى بولىپ وتىر.
«فەرمەرلەر جاقسى تۇقىمعا قول جەتكىزۋ مۇمكىن ەمەستىگىن ايتىپ، شاعىمدانادى. ازىق-تۇلىك كورپوراسياسى جيناقتالعان قوردان كەمىندە 200 مىڭ توننا تۇقىمدى مۇقتاج فەرمەرلەرگە تاۋارلىق نەسيە تۇرىندە ءبولۋى كەرەك. بىزدەگى كليماتتىق جاعدايلارعا ءتوزىمدى، وزىمىزدە شىعارىلاتىن تۇقىمدىق قوردىڭ كولەمىن ۇلعايتۋ قاجەت. سونىمەن قاتار اگروتەحنولوگيالىق تالاپتاردىڭ ساقتالماۋى دا ءونىمنىڭ كولەمى مەن ساپاسىنا كەرى اسەرىن تيگىزىپ وتىر. ەڭ الدىمەن، بۇل – مينەرالدى تىڭايتقىشتاردىڭ، پەستيسيدتەر مەن وسىمدىكتەردى قورعايتىن باسقا دا قۇرالداردىڭ قاجەتتى مولشەرىن قولدانۋعا قاتىستى ماسەلە. بىزدە تىڭايتقىشتاردى قولدانۋ دەڭگەيى عىلىمي قاجەتتىلىكتىڭ نەبارى 21%-ىن عانا قۇرادى»، — دەپ اتاپ ءوتتى ۇكىمەت باسشىسى.
بيىل قازاقستاندا توپىراققا 1،5 ملن تونناعا جۋىق تىڭايتقىش ەنگىزۋ جوسپارلانعان. اۋىل شارۋاشىلىعى مينيسترلىگى سۋبسيديالاۋدىڭ جاڭا تەتىگىن ازىرلەدى، ونىڭ اياسىندا شارۋالارعا ارزانداتىلعان تىڭايتقىشتار الدىن الا بەرىلەتىن بولادى. تىڭايتقىشتاردى اكىمدىكتەردىڭ كەپىلدىگىمەن ءبولىپ-بولىپ بەرۋ ماسەلەسى زاۋىتتارمەن پىسىقتالۋدا. ولجاس بەكتەنوۆ پرەزيدەنت بۇل كورسەتكىشتى بارىنشا ۇلعايتۋ تۋرالى ناقتى مىندەت قويعانىن ەسكە سالدى. جوسپار بويىنشا بيىل تىڭايتقىشتاردى قولدانۋ دەڭگەيىن 46%-عا جەتكىزۋ قاجەت. ول ءارى قاراي، ياعني عىلىمي تالاپتار تولىق ورىندالعانشا تۇراقتى تۇردە ءوسىپ وتىرۋعا ءتيىس.
ۇكىمەت وتىرىسىندا اۋىل شارۋاشىلىعى تەحنيكاسىنىڭ توزۋى تۋرالى ماسەلە كوتەرىلدى: قازىرگى تاڭدا جالپى تەحنيكا پاركىنىڭ شامامەن 75%-دان اسادى. پرەمەر-مينيستر قازاقستاندىق ديقانداردىڭ جاڭا تەحنيكانى ساتىپ الۋىن جەڭىلدەتىپ، سىبايلاس جەمقورلىق تاۋەكەلدەرىن ازايتۋ قاجەتتىگىن اتاپ ءوتتى. اتالعان ماسەلەنى شەشۋ ءۇشىن فەرمەردىڭ ءوزى تولەپ كەلگەن العاشقى 15% جارنانىڭ ورنىنا تىكەلەي ليزينگتىك كومپانياعا ينۆەستيسيالىق سۋبسيديا سالىنۋعا ءتيىس. ولجاس بەكتەنوۆ بۇل شارۋالارعا وزدەرىنىڭ اينالىم قاراجاتىن ساقتاپ قالۋعا مۇمكىندىك بەرەتىنىن ايتتى.
«فەرمەرلەر وزدەرىنە تيەسىلى سۋبسيديالاردىڭ تىم كەشىگىپ تولەنەتىنىنە نارازىلىق بىلدىرۋدە. وتكەن جىلعى سۋبسيديالار بويىنشا قارىز 160 ملرد تەڭگەدەن اسىپ كەتتى. بۇل قاراجاتتى ەگىس جۇمىستارىنا جاراتۋعا بولاتىن ەدى. جەڭىلدىكتى ديزەل وتىنىن ۇلەستىرۋ بارىسى دا ەرەكشە باقىلاۋدا بولۋعا ءتيىس. الىپساتارلىققا جانە قولدان تاپشىلىق جاساۋعا جول بەرمەۋ كەرەك»، — دەپ تۇيىندەدى ءسوزىن پرەمەر-مينيستر.
ۇكىمەت باسشىسى قورىتىندىسى بويىنشا ءبىرقاتار ناقتى تاپسىرمالار بەردى:
-
ەنەرگەتيكا، اۋىل شارۋاشىلىعى مينيسترلىكتەرى مەن وبلىس اكىمدىكتەرى ارزانداتىلعان وتىننىڭ بولىنگەن كولەمىن جەتكىزۋدى باقىلاۋعا الىپ، وپەراتورلاردىڭ ونى دەر كەزىندە تيەپ-جونەلتۋ جۇمىستارىن قامتاماسىز ەتۋگە ءتيىس.
-
اۋىل شارۋاشىلىعى مينيسترلىگى وبلىس اكىمدىكتەرىمەن بىرلەسىپ، ەگىس القاپتارىن ءارتاراپتاندىرۋ جۇمىستارى شەڭبەرىندە جەمشوپ داقىلدارىنىڭ قاجەتتى كولەمىن ەگۋدى قامتاماسىز ەتسىن.
-
سۋ رەسۋرستارى مينيسترلىگى مۇددەلى مەملەكەتتىك ورگاندارمەن بىرلەسىپ، ۆەگەتاسيالىق كەزەڭدە وڭتۇستىك وڭىرلەردى سۋارمالى سۋمەن تۇراقتى تۇردە قامتاماسىز ەتۋ جونىندە شارالار قابىلداۋى قاجەت.
-
ۇلتتىق ەكونوميكا، قارجى مينيسترلىكتەرى جانە «بايتەرەك» حولدينگى 1ء-شى مامىرعا قاراي اۋىل شارۋاشىلىعى تەحنيكاسىنىڭ جەڭىلدىكتى ليزينگىن قارجىلاندىرۋعا قاراجات ءبولسىن. ونىڭ تۇپكىلىكتى قارىز الۋشى ءۇشىن مولشەرلەمە 5%-دان اسپاۋعا ءتيىس.
-
قارجى، ۇلتتىق ەكونوميكا، اۋىل شارۋاشىلىعى مينيسترلىكتەرى زاماناۋي اگروتەحنولوگيالاردى ساقتاۋدى ىنتالاندىرۋ ماقساتىندا 1ء-شى ماۋسىمعا دەيىن ءتيىستى سۋبسيديالار ءبولۋ ماسەلەسىن شەشۋگە ءتيىس.