سانجار اسفەندياروۆ اتىنداعى قازاق ۇلتتىق مەديسينالىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ 6 كۋرس ينتەرناتۋرا ستۋدەنتى ارۋجان قاليحانوۆا دەمەنسيا، اۋتيزم، السگەيمەر سيندرومى، داۋن، شيزوفرەنيا، ەپيلەپسيا، قانت ديابەتى جانە سوزىلمالى اۋرۋلارى بار ادامدارعا ارنالعان ەرەكشە بىلەزىك ويلاپ تاپاتى.
جوبا جۇزەگە اساتىن بولسا، ونىڭ باعاسى دا قولجەتىمدى بولماق، دەپ حابارلايدى Almaty-akshamy.kz
ارۋجان قاليحانوۆانىڭ ايتۋىنشا، مۇنداي يدەيا وعان 2 كۋرستا وقىپ جۇرگەن كەزدە كەلگەن. وعان كوشەدە تالىپ قالعان ادام سەبەپ بولعان.
«دالادا ءبىر ادام ەسىنەن تانىپ، قۇلاپ قالدى. كوشەدە كەتىپ بارا جاتقاندار بىردەن قورشاپ الدى. مەن دە جۇگىرىپ باردىم. ءبىراق ول كىسىگە نە بولعانىن، قالاي كومەكتەسۋ كەرەكتىگىن ەشقايسىمىز بىلمەدىك. قولىمىزدان تەك جەدەل جاردەم شاقىرۋعا عانا كەلدى. سول كەزدە ءبىر بەلگى بەرەتىن اكسەسسۋار بولعاندا عوي دەپ ويلادىم. سودان ادام ءومىرىن قۇتقاراتىن بىلەزىك جاسادىم. ياعني، ول ءبىرىنشى مەديسينالىق كومەكتى تەز كورسەتۋگە ارنالعان بىلەزىك. ەگەر قوعامدىق ورىندا، كوشەدە ناۋقاس ادامنىڭ جاعدايى ناشارلاپ كەتەتىن بولسا، وندا كەزدەيسوق ءوتىپ بارا جاتقاندار بىلەزىككە ەنگىزىلگەن اقپاراتتى وقىپ، كومەكتەسە الادى»، - دەيدى ول.
سپيكەردىڭ سوزىنشە، بىلەزىكتىڭ ارتىقشىلىعى – بىرەگەيلىگىندە. قازاقستاندا بىلەزىكتەر تەك قابىلداۋ بولىمىندە پاسيەنتتەردى ىرىكتەۋ ءۇشىن عانا قولدانىلادى، اقش-تا وسىعان ۇقساس بىلەزىكتەر بار.
«امەريكا قۇراما شتاتتارىنداعى مەديسينالىق بىلەزىكتە تەك QR كود قانا ەنگىزىلگەن. ونى سكانەرلەسە پاسيەنتتىڭ ءوزى جازعان اقپاراتى عانا شىعادى. مەديسينالىق قۇجاتتار، ىشەتىن دارى-دارمەگى تۋرالى اقپارات جوق. مىسالى دارىگەردىڭ كورىنۋىنەن كەيىن جاڭا اقپاراتتى ەنگىزۋدى ۇمىتىپ كەتسە، بىلەزىك ءوز فۋنكسياسىن تولىعىمەن اتقارا المايدى. سونداي اق ولار جىل سايىن ءبىزدىڭ ۆاليۋتامەن ەسەپتەگەندە 13 000 تەنگە تولەپ تۇرۋى كەرەك، تولەمەسە QR ىستەمەيدى. بۇل بىلەزىكتىڭ باعاسىنان بولەك سوما. ال مەن ۇسىنىپ وتىرعان جوبادا ءبىر رەت ساتىپ الىپ ءومىر-باقي ەش الاڭسىز قولداناسىز، اقپارات، بارلىق قۇجات اۆتوماتتى تۇردە اۋىسىپ وتىرادى، باعاسى دا قولجەتىمدى»، - دەپ اتاپ ءوتتى ارۋجان قاليحانوۆا.
يدەياعا سايكەس، بۇل بىلەزىكتەر ۇستاماسى بار (ەپيلەپسيا، ديابەت) ءارى سوزىلمالى اۋرۋلارى بار ادامدارعا (استما، حوبل، گيپەرتونيا، اريتميا)، نيەۆرولوگيالىق ناۋقاستارعا (دەمەنسيا، اۋتيزم، السگەيمەر سيندرومى، داۋن اۋرۋى، شيزوفرەنيا) باعىتتالعان. جەدەل جاردەم دارىگەرلەرى كودتى سكانەرلەۋ ارقىلى ناۋقاستىڭ Damumed قوسىمشاسىن كورە الادى.
«كوشەدە ۇستاماسى ۇستاپ قالعان ناۋقاسقا، قاراپايىم ادام دا قول ۇشىن سوزا الادى. بىلەزىكتەگى «ينگالياتور سومكەدە» دەگەن اقپارات ارقىلى مەديسينالىق كومەك كورسەتۋگە بولادى. سونداي-اق جاقىندارىنىڭ بايلانىس نومەرى جانە دارىلەرگە اللەرگياسى جازىلادى. جەدەل جاردەم دارىگەرلەرى QR كودتى سكانەرلەۋ ارقىلى، Damumed-تەگى ناۋقاستىڭ مەديسينالىق كارتاسىنا وتەدى»، - دەپ ءتۇسىندىردى ستۋدەنت.
ارۋجان كاليحانوۆا، جوبا العاشىندا ءاميان رەتىندە جارىققا شىعاتىنىن جەتكىزدى.
«ونىڭ ىشىندە ءپورتاتيۆتى كارتوچكا بولادى. جوبا Demo Day ءفيناليستى اتانىپ، KazNMU Endowment فوندىنىڭ قولداۋىنا يە بولدى. قازىرگى تاڭدا فوند سەرىكتەستەردى تابۋعا جانە ماركەتينگ سالاسىندا كومەك كورسەتىپ جاتىر. بۇگىندە بىلەزىكتەردى جارىققا شىعارۋ ءۇشىن سەرىكتەستەر ىزدەستىرىلۋدە»، - دەيدى جوبا اۆتورى.