مۇنداي ستاتيستيكانى الماتى قالاسى ادىلەت دەپارتامەنتىنىڭ باسشىسى اباي اراپ وڭىرلىك كوممۋنيكاسيالار قىزمەتىندە وتكەن بريفينگتە ايتتى.
ونىڭ ايتۋىنشا، اليمەنتتى ءوندىرىپ الۋ الەۋمەتتىك ماڭىزدى ساناتقا جاتادى جانە ول ۆەدومستۆونىڭ ەرەكشە باقىلاۋىندا.
اباي اراپ اليمەنت دەگەن ءبىر ادامنىڭ ونى الۋعا قۇقىعى بار ەكىنشى تۇلعاعا بەرۋگە مىندەتتى اقشالاي نەمەسە ماتەريالدىق قامتاماسىز ەتۋى ەكەنىن ايتتى، دەپ حابارلايدى Almaty-akshamy.kz.
«اليمەنت ءوندىرىپ الۋ تۋرالى 14 مىڭ اتقارۋشىلىق ءىستىڭ 60%-دان استامى مەرزىمدى ءوندىرىپ الۋدا، ياعني سوت ورىنداۋشىلارى "اتقارۋشىلىق ءىس جۇرگىزۋ جانە سوت ورىنداۋشىلارىنىڭ مارتەبەسى تۋرالى" زاڭنىڭ 93-بابىنىڭ نەگىزىندە اليمەنت بويىنشا ۇستاپ قالۋدى بورىشكەردىڭ جالاقىسىنان جۇرگىزەدى»، - دەدى ا.اراپ.
سونداي-اق، سپيكەردىڭ ايتۋىنشا، بورىشكەرلەر اليمەنتتى ءوز بەتىنشە تولەيتىن اتقارۋشىلىق ءىس جۇرگىزۋلەر دە بار.
الايدا، سوت شەشىمدەرىن، سونىڭ ىشىندە اليمەنت بويىنشا شەشىمدەردى ورىنداۋ بورىشكەردىڭ قولما-قول اقشاسىنىڭ بولماۋى، جاۋاپكەردىڭ تۇرعىلىقتى جەرىن بەلگىلەمەۋ، تۇراقتى جۇمىس ورنىنىڭ بولماۋى، ءوندىرىپ الۋعا بولاتىن مۇلىك، ت.ب. ماسەلەلەرمەن بايلانىستى. اليمەنت تولەۋدى قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن بورىشكەرلەردى جۇمىسقا ورنالاستىرۋ قاجەت. سوندىقتان جۇمىس ىستەمەيتىن بورىشكەرلەردى جۇمىسقا ورنالاستىرۋ ءۇشىن دەپارتامەنت جۇمىسپەن قامتۋ ورتالىعىمەن بىرلەسىپ ءوزارا ءىس-قيمىل تۋرالى مەموراندۋمعا قول قويدى.
«2022 جىلى اليمەنت بويىنشا بورىشكەرلەر ءۇشىن رەسپۋبليكالىق باق-تىڭ قاتىسۋىمەن ءتورت بوس ورىندار جارمەڭكەسى وتكىزىلدى، وعان 320 جۇمىس ورنىنا اشىق بوس جۇمىس ورىندارى بار 15-تەن استام ءىرى كومپانيا (مىسالى، Forte Bank، Sulpak، Helios، رامس قازاقستان جانە ت.ب.) شاقىرىلدى. ءارتۇرلى باعىتتار بويىنشا، سونىڭ ىشىندە بۋحگالتەر، ەكونوميست، كۇزەتشى، جۇرگىزۋشى، قۇرىلىسشى جانە جالاقىسى 150 000 تەڭگەدەن اساتىن باسقا دا جۇمىستار ۇسىنىلدى. جالپى، قالا تۇرعىندارىن جۇمىسقا ورنالاستىرۋ ءۇشىن شامامەن 2،2 ملرد.تەڭگە ءبولىندى»، - دەپ حابارلادى ا.اراپ.
وسى جۇمىستىڭ قورىتىندىسى بويىنشا 2022 جىلى 83 بورىشكەر جۇمىسقا ورنالاستىرىلدى. بورىشكەرلەردى جۇمىسقا ورنالاستىرۋ جۇمىستارى ازاماتتاردى جەكە قابىلداعاننان كەيىن دە جۇرگىزىلەدى.
اتقارۋشىلىق ءىس جۇرگىزۋ بويىنشا ازامات س.-دان ازامات س.-نىڭ پايداسىنا 1/3 بولىگى مولشەرىندە كامەلەتكە تولماعان بالالاردى اسىراپ-باعۋعا اليمەنت ءوندىرىپ الۋ تۋرالى بورىشكەرگە 2،5 ملن. تەڭگەدەن استام سومادا بەرەشەك قالىپتاستى.
جىلجىمالى جانە جىلجىمايتىن مۇلىك، ءاىجو ااج دەرەكقورىنا سايكەس، بورىشكەرگە تىركەلمەگەن، اي سايىنعى تولەمدەر اۋدارىلمايدى جانە بەرەشەك وتەلمەيدى.
وسىعان بايلانىستى، جسو حالىقتى جۇمىسپەن قامتۋ ورتالىعى ارقىلى بورىشكەردى جۇمىسقا ورنالاستىرۋ بويىنشا شارالار قابىلداندى. ودان ارى سوت ورىنداۋشىسى اليمەنت تولەمدەرىن وتەۋ ەسەبىنەن بورىشكەردىڭ جالاقىسىنان ءوندىرىپ الاتىن بولادى.
سونداي-اق، اتقارۋشىلىق ءىس جۇرگىزۋ بويىنشا از.ش.دان از.ش.-نىڭ پايداسىنا 1/3 بولىگى مولشەرىندە كامەلەتكە تولماعان بالالاردى اسىراپ-باعۋعا اليمەنت ءوندىرىپ الۋ تۋرالى بورىشكەرگە 2 ملن. تەڭگەدەن استام سومادا بەرەشەك قالىپتاستى. بورىشكەردىڭ مۇلكى مەن جۇمىس ورنى بولماۋىنا بايلانىستى بورىشكەردى حالىقتى جۇمىسپەن قامتۋ ورتالىعى ارقىلى جۇمىسقا ورنالاستىرۋ بويىنشا شارالار قابىلداندى.
ادىلەت دەپارتامەنتىنىڭ باسشىسى "اتقارۋشىلىق ءىس جۇرگىزۋ جانە سوت ورىنداۋشىلارىنىڭ مارتەبەسى تۋرالى" زاڭدا سوت ورىنداۋشىسىنىڭ جانە سوت اكتىسىنىڭ تالاپتارىن ورىندامايتىن بورىشكەرلەردىڭ اكىمشىلىك جانە قىلمىستىق جاۋاپتىلىعى كوزدەلگەنىن ەسكە سالدى.
2022 جىلى ادىلەت دەپارتامەنتى 141 بورىشكەردى اكىمشىلىك جاۋاپكەرشىلىككە تارتتى، 81 بورىشكەرگە قاتىستى 5 تاۋلىككە دەيىن اكىمشىلىك قاماۋعا الۋ قولدانىلدى. اليمەنت بويىنشا 4 بورىشكەر قىلمىستىق جاۋاپكەرشىلىككە تارتىلدى، سوت ورىنداۋشىلارىنىڭ 4 ۇسىنىسى انىقتاۋ ورگاندارىنىڭ قاراۋىنا جولداندى.
اليمەنت ءوندىرىپ الۋ بويىنشا بارلىق قابىلدانىپ جاتقان شارالاردى ەسكەرە وتىرىپ، بورىشكەرلەر 50 ملن. تەڭگەدەن استام بەرەشەك تولەدى، وسىلايشا دەپارتامەنت سوت اكتىلەرىن ورىنداۋ جونىندەگى مىندەتتەردى شەشىپ، الداعى ۋاقىتتا دا ىستەردىڭ الەۋمەتتىك ماڭىزدى ساناتتارىن ناقتى ورىنداۋ ءۇشىن جۇمىس ىستەيتىن بولادى.
بەرەشەگى بار بورىشكەردىڭ مۇلكى بولعان جاعدايدا، سوت ورىنداۋشىلارى ولاردى ىسكە اسىرۋ جونىندە شارالار قابىلدايدى.
2022 جىلى سوت ورىنداۋشىلارى بەرەشەكتى وتەۋ ەسەبىنەن 3 جىلجىمايتىن مۇلىكتى، 7 جىلجىمالى مۇلىكتى ساتتى، سول ارقىلى 20 ملن.تەڭگەدەن استام بەرەشەك وتەلدى.
2022 جىلى 50-دەن استام وتباسى قايتا قوسىلىپ، اليمەنت تولەۋ ماسەلەسى جويىلدى. سونىمەن قاتار، اليمەنت ءوندىرىسىن ناقتى ورىنداۋ جانە بورىشكەرلەر مەن ءوندىرىپ الۋشىلار اراسىندا ىمىراعا كەلۋ ءۇشىن سوت ورىنداۋشىلارى كوبىنەسە مەدياتورلاردىڭ كومەگىنە جۇگىنەدى. 2022 جىلى 116 بىتىمگەرشىلىك كەلىسىم جاسالدى.