4 اقپاندا الەم دۇنيەجۇزىلىك قاتەرلى ىسىكپەن كۇرەسۋ كۇنىن اتاپ ءوتىپ، وسى اۋىر اۋرۋدى ەرتە دياگنوستيكالاۋ مەن الدىن الۋدىڭ ماڭىزدىلىعىن اتاپ ءوتتى، دەپ حابارلايدى aqshamnews.kz.
سونداي-اق الماتىدا ونكولوگيالىق اۋرۋلاردى ەرتە ساتىسىندا انىقتاۋ سالاسىندا ەلەۋلى قادام جاسالدى، بۇل ەمدەۋدىڭ تيىمدىلىگىنە جانە ساۋىعۋ مۇمكىندىگىنە تىكەلەي اسەر ەتەدى. سكرينينگ دەگەنىمىز نە جانە ول قالاي كومەكتەسەدى؟
سكرينينگ-بۇل ناۋقاستا ايقىن بەلگىلەر پايدا بولعانعا دەيىن دە اۋرۋلاردى ەرتە انىقتاۋعا باعىتتالعان مەديسينالىق تەكسەرۋلەر جيىنتىعى. الماتىدا سكرينينگتىك تەكسەرۋلەر بەلسەندى جۇرگىزىلۋدە، بۇل ەمدەۋ ەڭ ءتيىمدى بولعان كەزدە قاتەرلى ىسىك اۋرۋىن انىقتاۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.
2024 جىلى الماتىدا حالىقتىڭ نىسانالى توپتارىن قامتىعان ونكولوگيالىق اۋرۋلاردى ەرتە انىقتاۋعا ارنالعان سكرينينگتەردىڭ 100% - دان استامى جۇرگىزىلدى. بۇل دەگەنىمىز، قالا مىڭداعان تۇرعىنداردىڭ قاتەرلى ىسىك دياگنوزىن قامتاماسىز ەتە وتىرىپ، سكرينينگتىك جوسپاردى تولىعىمەن ورىنداي الدى.
الماتى ونكولوگيالىق ورتالىعى ديرەكتورىنىڭ ورىنباسارى جاننا كۋجايەۆانىڭ ايتۋىنشا، الماتىدا قاتەرلى ىسىكتىڭ ەڭ كوپ تارالعان تۇرلەرىنىڭ ءبىرى-سۇت بەزى قاتەرلى ىسىگى. 2024 جىلى سكرينينگ اياسىندا 95 مىڭعا جۋىق ايەل تەكسەرىلدى. قاتەرلى ىسىكتىڭ بۇل ءتۇرى 209 ناۋقاستا انىقتالدى، ولاردىڭ 47% - ى ءبىرىنشى كەزەڭدە انىقتالدى. اۋرۋدى ەرتە انىقتاۋ ءساتتى ەمدەۋ جانە تولىق قالپىنا كەلتىرۋ مۇمكىندىگىن ايتارلىقتاي ارتتىرادى.
جاتىر موينى وبىرىن انىقتاۋ بىردەي ماڭىزدى سالا بولىپ تابىلادى. 2024 جىلى 83 مىڭنان استام ايەل تەكسەرىلسە، ونىڭ 38-ىندە جاتىر موينى وبىرى انىقتالدى، ولاردىڭ 86،8 پايىزى ءبىرىنشى كەزەڭدە. بۇل دەر كەزىندە قارالعان ايەلدەردىڭ كوپشىلىگى اۋرۋدىڭ ەڭ ەرتە ساتىسىندا ەمدەلۋدى باستاعانىن بىلدىرەدى، بۇل ولاردىڭ تولىق جازىلۋ مۇمكىندىگىن ارتتىردى. سونداي-اق 756 ايەلدە قاتەرلى ىسىك الدى جاعدايلارى انىقتالدى.
الماتىدا بەلسەندى تۇردە كۇرەسىپ جاتقان تاعى ءبىر ءقاۋىپ – توق ىشەك وبىرى. 2024 جىلى سكرينينگ اياسىندا 103 مىڭنان استام ادام تەكسەرىلدى. ونىڭ ىشىندە 46 ناۋقاستا توق ىشەك قاتەرلى ىسىگى دياگنوزى قويىلدى، ونىڭ جارتىسىنان كوبى اۋرۋدىڭ ءبىرىنشى ساتىسىندا بولدى. قارالعانداردىڭ 30% -ىندا قاتەرلى ىسىككە دەيىنگى جاعدايلار انىقتالعانىن اتاپ ءوتۋ ماڭىزدى. بۇل اۋرۋدىڭ باستالۋىن جىبەرىپ الماۋ جانە ەمدەۋدى ەرتە كەزەڭدە باستاۋ ءۇشىن ۋاقىتىندا سكرينينگتىك تەكسەرۋدەن ءوتۋدىڭ قانشالىقتى ماڭىزدى ەكەنىن كورسەتەدى.
2024 جىلى سكرينينگتىك تەكسەرۋلەر اياسىندا قاتەرلى ىسىكتەردىڭ 293 جاعدايى انىقتالدى. ونىڭ ىشىندە 52،2% ەرتە ساتىسىندا انىقتالعان. اۋرۋدى ۋاقتىلى انىقتاۋدىڭ ارقاسىندا بارلىق ناۋقاستار مامانداندىرىلعان ەمدەۋگە جىبەرىلدى، بۇل ولاردىڭ تولىق ساۋىعۋ مۇمكىندىگىن ايتارلىقتاي ارتتىرادى.
الماتىدا سكرينينگ ناتيجەلەرى كورسەتكەندەي، قاتەرلى ىسىكتىڭ ەرتە دياگنوستيكاسى شىنىمەن دە ءومىردى قۇتقارادى. تۇراقتى پروفيلاكتيكالىق تەكسەرۋلەر ەمدەۋ ەڭ از جاراقاتتانعان جانە ءتيىمدى بولعان كەزدە اۋرۋلاردى ەرتە كەزەڭدەردە انىقتاۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. سكرينينگ ءومىردى ساقتاپ قالۋدىڭ جولى عانا ەمەس، سونىمەن قاتار قاتەرلى ىسىك اۋرۋىنىڭ الدىن الۋعا كومەكتەسەتىن الدىن الۋ ەكەنىن ەستە ۇستاعان ءجون.
"ۇنەمى تەكسەرۋدەن ءوتۋدى ۇمىتپاڭىز، ويتكەنى دەنساۋلىق — بىزدە بار ەڭ قۇندى نارسە. بۇگىنگى تاڭدا قازاقستانداعى بارلىق سكرينينگتىك باعدارلامالار مەملەكەتتىك مەديسينالىق كومەك شەڭبەرىندە تەگىن قولجەتىمدى. دارىگەرگە بارۋدى كەشىكتىرمەڭىز — ۋاقتىلى سكرينينگ ونكولوگيالىق اۋرۋلارمەن كۇرەستە شەشۋشى بولۋى مۇمكىن"، - دەپ اتاپ ءوتتى جاننا كۋجايەۆا.
2024 جىلدىڭ قورىتىندىسى بويىنشا الماتىنىڭ ونكولوگيالىق ورتالىعىندا "قاتەرلى ىسىك" دياگنوزى قويىلعان 34 151 پاسيەنت ەسەپتە تۇر. بۇل ەسەپتە 31 866 ادام بولعان وتكەن جىلمەن سالىستىرعاندا 7،2% - عا ءوستى. بۇل ءوسىم حالىق اراسىندا سكرينينگتىك قامتۋدىڭ جاقسارۋىمەن بايلانىستى.
2024 جىلى 5209 جاڭا ونكولوگيالىق ناۋقاستار ەسەپكە الىندى.
بۇگىن، دۇنيەجۇزىلىك قاتەرلى ىسىككە قارسى كۇرەس كۇنىندە، ۋاقتىلى دياگنوز قويۋ، سكرينينگ جانە تۇراقتى تەكسەرۋلەر اۋرۋدى ءساتتى ەمدەۋدىڭ جانە جەڭۋدىڭ كىلتى ەكەنىن تاعى ءبىر رەت ەسكە سالۋ ماڭىزدى.