الماتىدا كاسىپورىنداردىڭ قورشاعان ورتاعا ىقپالىن ازايتىپ جاتىر: I ساناتتاعى نىساندار زياندى زاتتاردى اۆتوماتتى تۇردە باقىلاۋعا كوشىپ، جاڭا ەكولوگيالىق تالاپتاردى مىندەتتى تۇردە ورىندايدى. وڭىرلىك كوممۋنيكاسيالار قىزمەتىندە وتكەن باسپا ءسوز كونفەرەنسياسىندا ەكولوگيا دەپارتامەنتى، يادرولىق فيزيكا ينستيتۋتى مەن قالانىڭ ءىرى كاسىپورىندارىنىڭ وكىلدەرى وسىلاي دەپ حابارلادى.
ەكولوگيالىق كودەكس بويىنشا قورشاعان ورتاعا اسەر ەتەتىن نىساندار ءتورت ساناتقا بولىنەدى. الماتىدا ەكولوگياعا اسەرى ەڭ جوعارى I ساناتقا 18 نىسان كىرەدى، ونىڭ ىشىندەگى ەكەۋى – ۇلكەن كاسىپورىن. بارلىعى جىل سايىن قورشاعان ورتانى قورعاۋ جونىندەگى ءىس-شارالار جوسپارى قالاي ورىندالىپ جاتقانى تۋرالى ەسەپ بەرىپ وتىرۋعا مىندەتتى. بۇل جوسپارلاردا تابيعاتقا تەرىس اسەردى ازايتۋعا باعىتتالعان جۇمىستار قامتىلىپ، سونداي-اق زياننىڭ نورماتيۆتەرى مەن قالدىقتىڭ ليميتتەرىن ساقتاۋدى باقىلايدى. قۇجاتتار ەكولوگيالىق رۇقساتتىڭ بۇكىل قولدانىلۋ مەرزىمىنە ازىرلەنىپ، مىندەتتى ساراپتامادان وتەدى.
نەگىزگى تالاپتىڭ ءبىرى – اۆتوماتتاندىرىلعان ەميسسيا باقىلاۋ جۇيەسىن ەنگىزۋ. مۇنداي جۇيەلەر زياندى زاتتىڭ اۋقىمىن ۋاقىتىلى تىركەپ، دەرەكتى ۇلتتىق بازاعا اۆتوماتتى تۇردە جىبەرەدى. بۇل نورماتيۆتەر اسىپ كەتسە جەدەل ارەكەت ەتىپ، ەكولوگيالىق اقپاراتتى حالىققا اشىق قىلۋعا كومەكتەسەدى. الماتىدا اسم جۇيەسى "الەس" اق-نىڭ تەس-1، تەس-2 جانە باتىس جىلۋ كەشەنىندە ەنگىزىلدى. "الماتىجىلۋجايەنەرگو" ءجشس-نىڭ "وربيتا" قازاندىعىندا جۇيە جوباسى ازىرلەنىپ، ونى سىناقتان وتكىزىپ، كەلەر جىلى پايدالانۋعا بەرمەك.
كەلەسى ماڭىزدى قادام – كاسىپورىنداردىڭ ەڭ وزىق تەحنولوگيالارعا (ەوقت / ندت) كوشۋى. مۇنداي تەحنولوگيالار زياندى ايتارلىقتاي ازايتىپ، ەكولوگيالىق ستاندارتتاردى كوتەرۋگە مۇمكىندىك بەرەدى. I ساناتتاعى نىساندار بىرتىندەپ ەوقت نەگىزىندەگى كەشەندى ەكولوگيالىق رۇقساتتارعا كوشىرىلىپ جاتىر. ولاردىڭ قاتارىندا ەلدەگى ەكولوگياعا اسەرى ەڭ جوعارى نىساننىڭ ءبىرى – "الەس" اق-نىڭ تەس-2 نىسانى دا بار. ندت ەنگىزگەن كاسىپورىندار ءۇشىن ەكونوميكالىق ىنتالاندىرۋ قاراستىرىلعان: 10 جىل بويى زياندىلىعى ءۇشىن تولەمنەن بوساتىلادى. جاڭعىرتۋدان باس تارتقان جاعدايدا تولەم مولشەرلەمەسى 2، 4 نەمەسە 8 ەسە ارتادى. جاڭا نىساندارعا دا وسىنداي تالاپ قويىلادى. ەو-عا مۇشە ەلدەردىڭ تاجىريبەسى كورسەتكەندەي، ندت ەنگىزۋ ناتيجەسىندە NO₂ شىعارىندىلارى 69 %-عا، SO₂ – 94 %-عا، شاڭ – 94 %-عا قىسقارعان. الماتىدا جۇرگىزىلىپ جاتقان مودەرنيزاسيا دا لاستانۋدى ەداۋىر ازايتىپ، اۋانىڭ ساپاسىن جاقسارتۋى ءتيىس.
باسپا ءسوز كونفەرەنسياسىندا قالا، عىلىمي ۇيىمدار مەن بيزنەس اراسىنداعى بىرلەسكەن جۇمىستار ەكولوگيالىق باقىلاۋدى كۇشەيتىپ، الماتى ونەركاسىبىن قورشاعان ورتا مەن تۇرعىندارعا بارىنشا ءقاۋىپسىز ەتەتىنى ايتىلدى.