ورتالىق ازيانىڭ ارحەولوگيالىق ارتەفاكتىلەرىنىڭ رەستاۆراتور-عالىمىنىڭ مەرەيتويى
2022 جىلعى 2 جەلتوقساندا قازۇۋ باس مۇراجايىندا بەلگىلى رەستاۆراتور، «قىرىم ارالى» عىلىمي-قالپىنا كەلتىرۋ زەرتحاناسىنىڭ نەگىزىن قالاۋشى جانە جەتەكشىسى قىرىم التىنبەكوۆتىڭ 70 جىلدىعىنا ارنالعان «تاريحي-مادەني مۇرا وبەكتىلەرىن قالپىنا كەلتىرۋ جانە قايتا قۇرۋ» حالىقارالىق عىلىمي-تاجىريبەلىك كونفەرەنسياسى ءوتتى، دەپ حابارلايدى Almaty-akshamy.kz.
ۇلى دالانىڭ كونە مادەنيەتى مەن باي مۇراسىن زەرتتەپ، قالپىنا كەلتىرۋگە قىرىق جىلدان استام ەڭبەك جولىن ارناعان سۋرەتشى-رەستاۆراتور، قازاقستان سۋرەتشىلەر وداعىنىڭ مۇشەسى، ماجارستاننىڭ «رىسارلىق كرەست» وردەنىنىڭ يەگەرى، الەمدەگى ءىرى ساۋلەت سارايى لۋۆردا تاجىريبە العان قىرىم التىنبەكوۆتىڭ 70-جىلدىق مەرەيتويىنا ارنالعان جىلجىمالى كورمەنىڭ سالتاناتتى اشىلۋى بولدى.
سونىمەن قاتار، تاريح فاكۋلتەتىندە قىرىم التىنبەكوۆ اتىنداعى فويە اشىلدى.
ق.التىنبەكوۆ ءتۇرلى الەم مۇراجايلارىندا قويىلعان 1 000 استام تاريح جانە مادەنيەت، ەجەلگى قولدانبالى ونەر ەسكەرتكىشتەرىن قالپىنا كەلتىرگەن، ورتا ازيانىڭ ارحەولوگيالىق ارتەفاكتارىن قالپىنا كەلتىرۋ بويىنشا جەتەكشى عالىم-رەستاۆراتور، «قىرىم ارالى» عىلىمي-قالپىنا كەلتىرۋ زەرتحاناسىنىڭ نەگىزىن قالاۋشى جانە جەتەكشىسى، ق ر كوركەمونەر اكادەمياسىنىڭ تولىق مۇشەسى.
مۋزەي قۇندىلىقتارىنىڭ كونسەرۆاسياسى مەن قايتا قالپىنا كەلتىرۋ ىسىنە ءوز ءومىرىن ارناعان ق.التىنبەكوۆتىڭ الەم مۋزەيلەرىندە بولعان كورمەسى ەندى قازۇۋ مۋزەيىنىڭ تورىنەن ورىن الدى. كورەرمەندەردى ايگىلى ءبىزدىڭ «ءۇرجار ساۋەگەيى» مەن «تاقساي حانشايىمى»، ەجەلگى كوشپەلىلەردىڭ كيىمدەرى مەن اتريبۋتتارى، الەمگە ايگىلى: «التىن ادام»، «بەرەل جىلقىلارى»، «سارمات كوسەمى» ت.ب. ارحەولوگيالىق ولجالاردىڭ قالپىنا كەلتىرىلۋى تۋرالى مالەمەتتەر بار. «ءۇرجار حانشايىمى» تابىلعان ەسكەرتكىش ءبىزدىڭ جىل ساناۋىمىزعا دەيىنگى IVء-ىىى عاسىرلارعا جاتادى.
«قىرىم التىنبەكوۆتىڭ بۇل كورمەسى تەك قازاقستاندا عانا ەمەس رەسەيدە، اۆستريادا، بەلگيادا، ۆەنگريادا، كورەيادا، قىتايدا، اقش-تا، تۇركيادا جانە باسقا دا ەلدەردە قويىلعان جانە الەمدىك عالىمداردىڭ كوشپەندىلەر تاريحىنا دەگەن قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرىپ كەلەدى. كورمەگە اعاش، كەراميكالىق ىدىستار، «ءمۇيىز» ويۋ-ورنەگىمەن بەزەندىرىلگەن، التىن جانە باعالى تاستار مەن كومكەرىلگەن اشەكەيلەر، حانشايىمداردىڭ قولدانعان اينا-تاراقتارى، ت.ب جادىگەرلەر قويىلدى. بۇل كورمە جەلتوقسان ايىنىڭ سوڭىنا دەيىن ۋنيۆەرسيتەتتىڭ ورتالىق (رەكتورات) مۋزەيىندە بولادى»،- دەيدى مۋزەي جەتەكشىسى ارداق جۇمەكە قىزى.
كورمەنىڭ اشىلۋىنا قازاقستان رەسپۋبليكاسى سۋرەتشىلەر وداعىنىڭ باسقارما ءتوراعاسى ءو.و.جۇبانيازوۆ، «الماتى قالاسى مۋزەيلەر بىرلەستىگى» كمقك ديرەكتورى ل.ق.ساعىندىقوۆا، «تاڭبالى» مەملەكەتتىك تاريحي-مادەني جانە تابيعي قورىق مۋزەيىنىڭ ديرەكتورى م.و.امىرعالييەۆ، ت.جۇرگەنوۆ اتىنداعى ءقۇوا رەكتورى ا.ساتىبالدى، سونىمەن قاتار ءا.مارعۇلان اتىنداعى ارحەولوگيا ينستيتۋتى، ق ر مەملەكەتتىك ورتالىق مۋزەيى، ءا.قاستەيەۆ اتىنداعى ونەر مۋزەيى، ق ر جازۋشىلار وداعى، «ەسىك» مەملەكەتتىك تاريحي-مادەني مۋزەي قورىعىنىڭ وكىلدەرى مەن ت.ب. ونەر، مادەنيەت، قوعام قايراتكەرلەرى قاتىستى.
اتالعان كورمە جەلتوقسان ايىنىڭ سوڭىنا دەيىن جالعاسادى.