بۇل شاراعا مەگاپوليس باسشىسى ەربولات دوسايەۆ قاتىستى.
قازاقستان قىتايلىق ساتىپ الۋشىعا $1 ملرد-تان استام سوماعا 135 تاۋار پوزيسياسى بويىنشا ونەركاسىپتىك جانە اۋىل شارۋاشىلىعى تاۋارلارىنىڭ كەڭ اسسورتيمەنتىن ۇسىنۋعا دايىن، دەپ حابارلايدى Almaty-akshamy.kz
قكپ وك ساياسي بيۋروسىنىڭ مۇشەسى، قكپ شىڭجاڭ-ۇيعىر اۆتونوميالىق اۋدانى پارتيا كوميتەتىنىڭ حاتشىسى ما ءسينجۋيدىڭ قازاقستانعا رەسمي ساپارى اياسىندا الماتىدا وتكەن قازاقستان مەن جۇڭگو شەكارا ىنتىماقتاستىعىنىڭ 2ء-شى دوستىق ديالوگىنا قاتىسۋشىلار ەكىجاقتى ەكونوميكالىق ءوزارا قارىم-قاتىناستاردى نىعايتۋ تۋرالى كەلىستى.
قازاقستان مەن جۇڭگو اراسىندا بارلىق باعىتتار بويىنشا ءوزارا قارىم-قاتىناستار ەرەكشە سيپاتقا يە. مۇنى ەكى ەلدىڭ ساۋدا، ينۆەستيسيالار، لوگيستيكا ماسەلەلەرىندەگى ۇزدىكسىز ءوزارا ءىس-قيمىلى دالەلدەپ وتىر.
«مەملەكەت باسشىلارى جان-جاقتى ىنتىماقتاستىقتى دامىتۋعا كوپ كوڭىل بولەدى. بيىل “ءبىر بەلدەۋ – ءبىر جول” باستاماسىنا 10 جىل تولادى. وسى كەزەڭدە اراداعى سەرىكتەستىك جاڭا دەڭگەيگە كوتەرىلدى. ىنتىماقتاستىقتىڭ بارلىق باعىتتارى بويىنشا وڭ سەرپىن بايقالادى. بۇگىندە قازاقستاندا تاۋ-كەن مەتاللۋرگيا كەشەنى، وڭدەۋ ونەركاسىبى جانە باسقا دا ستراتەگيالىق سالالاردا 3 300 بىرلەسكەن كاسىپورىن جۇمىس ىستەيدى»، — دەدى پرەمەر-مينيستردىڭ ورىنباسارى – ساۋدا جانە ينتەگراسيا ءمينيسترى سەرىك جۇمانعارين فورۋمدى اشا وتىرىپ.
ەكى ەلدى ءداستۇرلى تۇردە بايلانىستىراتىن نەگىزگى ايماق – قىتايلىق شىڭجاڭ، ونىڭ ۇلەسىنە قازاقستان مەن قىتايدىڭ بارلىق تاۋار اينالىمىنىڭ 40%-دان استامى تيەسىلى. سونىمەن قاتار ەكى مەملەكەتتىڭ ساۋدا-ەكونوميكالىق ىنتىماقتاستىقتى كەڭەيتۋ الەۋەتى زور.
ۆيسە-پرەمەردىڭ ايتۋىنشا، قازاقستان قىتايلىق ساتىپ الۋشىعا $1 ملرد-تان استام سوماعا 135 تاۋار پوزيسياسى بويىنشا ونەركاسىپتىك جانە اۋىل شارۋاشىلىعى تاۋارلارىنىڭ كەڭ اسسورتيمەنتىن ۇسىنۋعا دايىن. اتاپ ايتقاندا، قازاقستاندىق كاسىپورىندار قىتايعا سالقىنداتىلعان ەت ونىمدەرىن، بالىق ونىمدەرىن، قۇس ەتى مەن قوسالقى ونىمدەردى، شوشقا ەتىن، جۇمىرتقانى، جىلقى ەتىن جانە جوعارى مارجينالدى تاۋارلاردىڭ باسقا دا تۇرلەرىن جەتكىزە الادى.
«بۇل ءۇشىن قازاقستاندىق ەت ونىمدەرىن قىتايعا ەكسپورتتاۋعا جانۋارلاردىڭ اۋرۋلارىمەن بايلانىستى شەكتەۋلەردى جويۋ وتە ماڭىزدى. جاقىندا جانۋارلاردىڭ دەنساۋلىعىن ساقتاۋ دۇنيەجۇزىلىك ۇيىمى اۋسىل تىركەلمەگەن جانە وعان قارسى ەكپە سالىنعان قازاقستاننىڭ بەس وڭتۇستىك-شىعىس ايماعىنىڭ مارتەبەسىن راستاۋدى ۇسىندى»، — دەدى سەرىك جۇمانعارين جۇڭگو دەلەگاسياسىنىڭ وكىلدەرىنە.
سونىمەن قاتار فورۋمدا ۆيسە-پرەمەر قحر باس كەدەن باسقارماسى ماماندارىنىڭ قازاقستاندىق وسىمدىك جانە مال شارۋاشىلىعى ونىمدەرىن وندىرۋشىلەرگە ينسپەكسيا جۇرگىزۋ ءۇشىن قازاقستانعا كەلۋ قاجەتتىگىن اتاپ ءوتتى. بۇل وتاندىق اۋىل شارۋاشىلىعى ونىمدەرىنىڭ كەيبىر تۇرلەرىنە قويىلاتىن تالاپتار تۋرالى حاتتامالارعا قول قويۋ جانە كەلىسۋ ءراسىمىن جەدەلدەتۋگە مۇمكىندىك بەرەدى.
«قازاقستان قحر-عا جىل سايىنعى بيداي جەتكىزۋ كولەمىن 1 ملن تونناعا دەيىن جانە ودان دا جوعارى دەڭگەيگە جەتكىزۋگە دايىن. بۇل ءۇشىن ينفراقۇرىلىمدىق مۇمكىندىكتەر دە بار. مەن ءبىر تەمىرجول استىق قۇرامىن قحر-دىڭ بوند ايماعىنا پيلوتتىق نەگىزدە باعىتتاۋ تۋرالى تاپسىرما بەردىم»، – دەپ سەرىك جۇمانعارين ديالوگقا قاتىسۋشىلاردى حاباردار ەتتى.
سونداي-اق ۆيسە-پرەمەر ءوزارا ساۋدا ماسەلەلەرىن جەدەل شەشۋ ءۇشىن ق ر مەن قحر اراسىندا اۋىل شارۋاشىلىعى جونىندەگى شاعىن كوميتەت قۇرۋدى ۇسىندى.
فورۋمدا تاراپتار جول بويىنداعى وتكىزۋ بەكەتتەرى، لوگيستيكالىق ورتالىقتار مەن كولىك ينفراقۇرىلىمى جۇمىسىنىڭ تيىمدىلىگىن ارتتىرۋ جولدارىن تالقىلادى.
قازىرگى ۋاقىتتا «قورعاس» حشىو جانە «قورعاس – شىعىس قاقپاسى» اەا-دا ساۋدا ينفراقۇرىلىمى مەن شەكارالىق باقىلاۋ جۇيەسىن جاڭعىرتۋ شارالارى قابىلدانىپ جاتىر. ترانزيتتىك باعىتتار، ونىڭ ىشىندە ترانسكاسپيي حالىقارالىق كولىك باعىتى اياسىندا دامۋدا. 2022 جىلى قازاقستاننىڭ تەمىرجول ارقىلى ترانزيتپەن جۇك تاسىمالداۋ كولەمى 1،1 ملن تونناعا ۇلعايىپ، 9،4 ملن تونناعا جەتتى. قحر-دان اۆتوكولىكپەن ترانزيتتىك تاسىمالداۋ ەكى ەسە ءوسىپ، 980،6 مىڭ توننانى قۇرادى.
پرەمەر-مينيستردىڭ ورىنباسارى – ساۋدا جانە ينتەگراسيا ءمينيسترىنىڭ اقپاراتى بويىنشا، ليانيۋنگان پورتىندا قازاقستان-قىتاي لوگيستيكالىق تەرمينالىمەن بىرگە جۇكتەردىڭ كەدەرگىسىز ءترانزيتى ءۇشىن قاجەتتى بازا قالىپتاستىرىلعان. قولايلى ينفراقۇرىلىمدىق جاعداي جاساۋ ءۇشىن ءۇرىمشى مەن الماتىدا ساۋدا حابىن سالۋ جوسپارلانىپ وتىر. بۇدان باسقا باقتى (ق ر) – شاۋەشەك (قحر) اۆتوموبيل وتكىزۋ بەكەتى اۋدانىندا قازاقستان مەن جۇڭگو اراسىنداعى ءۇشىنشى تەمىرجول وتكەلى اشىلماق.
شاراعا الماتى قالاسىنىڭ، قازاقستاننىڭ ءتورت شەكارا ماڭى وبلىسىنىڭ (اباي، جەتىسۋ، الماتى، شىعىس قازاقستان) اكىمدەرى جانە شۇاا وكىلدەرى، سونداي-اق ەكى ەلدىڭ بيزنەس-دەلەگاسيالارى قاتىستى. اتاپ ايتقاندا، فورۋمعا 150-دەن استام قازاقستاندىق كاسىپكەر، 20 جەتەكشى شىڭجاڭ كاسىپكەرى، قازاقستانداعى ءىرى ينۆەستيسيالىق جۇڭگو كاسىپورىندارىنىڭ 10 وكىلى كەلدى.
فورۋم اياسىندا ەكونوميكانىڭ ءتۇرلى سالالارىندا، اتاپ ايتقاندا، قۇرىلىس، ەنەرگەتيكا، تاۋ-كەن ونەركاسىبى، اۋىل شارۋاشىلىعى، تاماق ونەركاسىبى، ماشينا جاساۋ، تۋريزم، ينۆەستيسيالار جانە ت.ب. سالالاردا قازاقستاندىق جانە قىتايلىق كاسىپكەرلەر اراسىندا B2B فورماتىندا ەكىجاقتى كەلىسسوزدەر ءوتتى. 16 ەكىجاقتى قۇجاتقا قول قويىلدى، ونىڭ بەسەۋى – $565،4 ملن-نىڭ كوممەرسيالىق قۇجاتى.
شارانى الماتى قالاسى اكىمدىگى جانە «QazTrade» ساۋدا ساياساتىن دامىتۋ ورتالىعى» اق-تىڭ قولداۋىمەن ق ر ساۋدا جانە ينتەگراسيا مينيسترلىگى ۇيىمداستىردى.
انىقتاما: 2022 جىلدىڭ قورىتىندىسى بويىنشا قازاقستان مەن قحر اراسىنداعى ءوزارا ساۋدا $24 ملرد-قا جەتتى. قازاقستاندىق ءونىمنىڭ قىتايعا ەكسپورتى ءۇشتىڭ بىرىنەن استامعا ءوسىپ، $13 ملرد-تان استى. يمپورت 33،5%-عا ءوسىپ، $11 ملرد-تى قۇرادى.
قازاقستان قىتايعا مۇناي، مىس جانە مىس كاتودتار، كەن جانە مىس كونسەنتراتتارى، تابيعي گاز، فەرروقورىتپالار، ۋران، كۇنباعىس مايىن ەكسپورتتايدى. قحر-دان نەگىزىنەن تەلەفون اپپاراتتارى، ەسەپتەۋ ماشينالارى، ەلەكتر وندىرەتىن قوندىرعىلار، قارا مەتالداردان جاسالعان بۇيىمدار، شينالار، اۆتوموبيلدەر مەن تراكتورلارعا ارنالعان بولشەكتەر مەن كەرەك-جاراقتار، جول جانە قۇرىلىس تەحنيكاسى، اۆتوموبيلدەر اكەلىنەدى.