25 مامىر – ءىز-تۇسسىز جوعالعان بالالارعا ارنالعان حالىقارالىق كۇن.
بۇل كۇننىڭ باستى ماقساتى – بالالاردىڭ قاۋىپسىزدىگى مەن اماندىعى اتا-انالار، تاربيەشىلەر، مۇعالىمدەر مەن قامقورشىلاردىڭ ورتاق جاۋاپكەرشىلىگى ەكەنىن ەسكە سالۋ.
كۇننىڭ رەسمي سيمۆولى – كوك ءتۇستى بوتاكوز گ ۇلى.
اتاۋلى كۇننىڭ تاريحى
بۇل كۇننىڭ 25 مامىرعا بەلگىلەنۋى كەزدەيسوق ەمەس.
1979 جىلى ءدال وسى كۇنى اقش-تا التى جاسار ەۆيان پەيتس ۇيىنەن شىعىپ، مەكتەپكە بارۋ ءۇشىن ايالداماعا بەتتەگەن. الايدا ول دىتتەگەن جەرىنە جەتپەي، ءىز-تۇسسىز جوعالىپ كەتكەن. بۇل ونىڭ ومىرىندەگى العاشقى جانە سوڭعى جالعىز ساپارى ەدى.
ول كەزدە اقش-تا ءىز-تۇسسىز جوعالعان بالالاردى ىزدەۋمەن اينالىساتىن ارنايى ۇيىم بولماعاندىقتان، ەۆياندى تەك پوليسەيلەر مەن ەرىكتىلەر ىزدەدى. بالا اكەسىنىڭ كاسىبي فوتوگراف بولۋى – ىزدەۋ جۇمىستارىنا ايتارلىقتاي كومەك بەردى. ەۆياننىڭ سۋرەتتەرى بۇكىل ەلگە تاراتىلىپ، ءتىپتى ءسۇت قوراپتارىندا دا باسىلىپ شىقتى. ونىڭ سۋرەتى تايمس-سكۆەر ەكرانىندا دا كورسەتىلدى.
1983 جىلى اقش پرەزيدەنتى رونالد رەيگان 25 مامىردى – ءىز-تۇسسىز جوعالعان بالالاردىڭ ۇلتتىق كۇنى دەپ جاريالادى
كەيىن بۇل باستامانى باسقا ەلدەر دە قولدادى. 1997 جىلى حالىقارالىق ءىز-تۇسسىز جوعالعان جانە قانالعان بالالاردى ىزدەۋ ورتالىعى قۇرىلدى. ال 2010 جىلدان باستاپ، بۇل ۇيىمنىڭ باستاماسىمەن 25 مامىر حالىقارالىق ءىز-تۇسسىز جوعالعان بالالار كۇنى رەتىندە رەسمي تۇردە اتالىپ كەلەدى.
الەمدەگى جاعداي
تەك رەسمي ستاتيستيكا بويىنشا عانا الەمدە ءىز-تۇسسىز جوعالعان بالالاردىڭ سانى ميلليوندارمەن ەسەپتەلەدى جانە بۇل كورسەتكىش جىل سايىن ءوسىپ كەلەدى.
حالىقارالىق قۇقىق قورعاۋ ۇيىمدارىنىڭ مالىمەتىنشە:
• ەۋروپادا جىل سايىن 70 مىڭنان استام كامەلەتكە تولماعان بالا جوعالادى؛
• رەسەيدە – شامامەن 10 مىڭ؛
• اقش-تا – 420 مىڭنان استام بالا ءىز-تۇسسىز كەتەدى.
بۇل – تەك رەسمي دەرەكتەر.
ال بەيرەسمي مالىمەتتەر بويىنشا بۇل كورسەتكىش الدەقايدا جوعارى.
قازاقستانداعى جاعداي
Qamqor.kz قۇقىقتىق ستاتيستيكا پورتالىنىڭ مالىمەتى بويىنشا، بۇگىندە قازاقستاندا شامامەن 2 500 ەرەسەك جانە 200 بالا ءىز-تۇسسىز جوعالعاندار ساناتىندا.
جوعالۋ دەرەكتەرى كوبىنە كەلەسى وڭىرلەردە تىركەلەدى:
• الماتى وبلىسى
• اقمولا وبلىسى
• باتىس قازاقستان وبلىسى
انتيرەيتينگتىڭ كەلەسى ساتىلارىندا:
• تۇركىستان وبلىسى
• قاراعاندى وبلىسى
ال التىنشى ورىندى:
• قوستاناي وبلىسى مەن شىعىس قازاقستان وبلىسى ءبولىسىپ وتىر.
الماتى قالاسىنداعى جاعداي
الماتى قالاسىنىڭ پوليسيا دەپارتامەنتى كريمينالدىق پوليسيا باسقارماسىنىڭ دەرەگىنشە، 2025 جىلى قالا بويىنشا 6 ءجاسوسپىرىم ءىز-تۇسسىز جوعالعان.
قۋانىشتىسى، بارلىعى دا امان-ەسەن تابىلىپ، اتا-انالارىمەن قاۋىشقان.
ورتا ەسەپپەن، جىل سايىن قالادا 6–10 بالا جوعالادى.
سوڭعى جىلدارى، ابىروي بولعاندا، الماتىدا مۇلدە تابىلماعان نەمەسە حابار-وشارسىز كەتكەن بالالار بويىنشا فاكتىلەر تىركەلمەگەن.
25 مامىر – حالىقارالىق ءىز-تۇسسىز جوعالعان بالالار كۇنى – بۇل كۇن جاھاندىق ماسەلەگە نازار اۋدارتاتىن ماڭىزدى داتا. ول قوعامعا بالالار قاۋىپسىزدىگىنىڭ ماڭىزىن ەسكە سالىپ، اتا-انالار مەن قامقورشىلاردىڭ جاۋاپكەرشىلىگىن ارتتىرۋدى كوزدەيدى.