الماتىدا جاڭا جىلدىق مەرەكەلەر قارساڭىندا پيروتەحنيكانى پايدالاناتىندارعا باقىلاۋ كۇشەيدى. جىل سايىن مەرەكە كۇندەرى قالادا ورتا ەسەپپەن 13 ءورت تىركەلەدى، ونىڭ شامامەن 15%-ى ساليۋت پەن پەتاردادان شىعادى ەكەن.
وڭىرلىك كوممۋنيكاسيالار قىزمەتىندە وتكەن باسپا ءسوز كونفەرەنسياسىندا الماتى قالاسى توتەنشە جاعدايلار دەپارتامەنتىنىڭ مەملەكەتتىك ءورت باقىلاۋ باسقارماسىنىڭ باس مامانى رۋسلان قاسەنوۆ وسىلاي دەدى. ول مەرەكەنىڭ ارتى جاراقات الىپ، ورتكە ۇلاسىپ كەتپەس ءۇشىن قالا تۇرعىندارىن قاۋىپسىزدىك تالاپتارىن قاتاڭ ساقتاۋعا شاقىردى.
سپيكەردىڭ ايتۋىنشا، پيروتەحنيكالىق بۇيىمداردى قولدانعاندا شىعاتىن ءورت پەن جاراقات الۋ جاعى ابايسىزدىق پەن قاراپايىم قاۋىپسىزدىك تالابىن ساقتاماۋدان بولادى. سوڭعى بەس جىلدا الماتىدا جاڭا جىلدىق كەزەڭدە 68 ءورت تىركەلسە، سونىڭ 10-ى پيروتەحنيكانى قولدانعان كەزدە بولىپتى.
ءورت پەن وقىس جاعدايدىڭ الدىن الۋ ماقساتىندا الماتىنىڭ توتەنشە جاعدايلار دەپارتامەنتى جىل سايىن الدىن-الاتىن ءىس-شارالاردى وتكىزەدى. ءقازىر جاپپاي جاڭا جىلدىق ناۋقان وتەتىن بارلىق ورىندار تۋرالى اقپارات قولدا بار، اۋداندىق توتەنشە جاعدايلار باسقارمالارىمەن بىرلەسىپ وسى نىسانداردا ءورت قاۋىپسىزدىگى مەن تەحنيكاسىنا تەكسەرۋ ۇيىمداستىرىلىپ جاتىر. سونىمەن قاتار پوليسيا دەپارتامەنتىمەن بىرلەسىپ «پيروتەحنيكا» جەدەل-پروفيلاكتيكالىق ءىس-شاراسىن وتكىزۋ جوسپارى دا بەكىتىلدى.
«2025 جىلعى 5 جەلتوقساننان 2026 جىلعى 3 قاڭتارعا دەيىن رۇقساتسىز ساۋدا مەن ءقاۋىپتى ونىمدەردى انىقتاۋ ماقساتىندا پيروتەحنيكالىق ونىمدەردى ساقتاپ، ساتاتىن ورىندارعا رەيد جۇرگىزىلە باستادى. ءقازىردىڭ وزىندە جەتىسۋ مەن مەدەۋ اۋدانىندا وسىنداي رەيدتەر ءوتتى»، – دەپ اتاپ ءوتتى رۋسلان قاسەنوۆ.
سونىمەن قاتار تجد قىزمەتكەرلەرى پيروتەحنيكا ساتاتىندارمەن پروفيلاكتيكالىق جۇمىس جۇرگىزدى: 120 تۇسىندىرمە جۇمىسى ءوتىپ، سونىڭ بارىسىندا بۇيىمداردى ساقتاۋ مەن پايدالانۋ كەزىندەگى ءورت قاۋىپسىزدىگى تالاپتارى ءتۇسىندىرىلدى. حالىقتى اقپاراتتاندىرۋ ءۇشىن قالا مەديابوردتارىندا، ساۋدا ۇيلەرىنىڭ لەد-ەكراندارىندا، ەمحانالاردا، حقكو-لاردا جانە باسقا دا كوپشىلىك ورىنداردا بەينەروليكتەردىڭ كورسەتىلىمى ۇيىمداستىرىلدى. الماتىنىڭ بارلىق مەكتەبى مەن بالاباقشاسىندا بالالارعا پيروتەحنيكانى ءقاۋىپسىز قولدانۋ ەرەجەسىن ۇيرەتۋگە باعىتتالعان سىنىپ ساعاتى مەن ساباقتار ءوتىپ جاتىر.
قالا تۇرعىندارى مەن قوناقتارىنا پيروتەحنيكالىق بۇيىمداردى تەك مامانداندىرىلعان دۇكەندەردەن ساتىپ الىپ، قاپتاماسىنىڭ بۇتىندىگى مەن جارامدىلىق مەرزىمىنە نازار اۋدارۋ قاجەتتىگى ەسكەرتىلدى. پيروتەحنيكانى جىلۋ مەن ىلعالدان اۋلاقتاۋ جەردە ساقتاۋ قاجەت. ىسكە قوسار كەزدە 16 جاسقا تولماعان بالالاردى اۋلاق ۇستاپ، بۇيىمنىڭ ۇستىنەن ءتونىپ قاراۋعا، قاتتى جەل كەزىندە ۇشىرىپ، جانباي قالعان بىلتەنى قايتا جاعۋعا قاتاڭ تىيىم سالىنادى. فەيەرۆەرك اتاتىن جەر تۇرعىن ۇيدەن كەمى 50 مەتر الىستاۋ بولۋى ءتيىس، جاقىن ماڭدا اعاش، ەلەكتر بەرۋ جەلىسى مەن باسقا دا كەدەرگى بولماۋى كەرەك.
جاڭا جىلدىق شىرشالاردى ورناتۋ كەزىندەگى ءورت قاۋىپسىزدىگىنە دە ەرەكشە كوڭىل ءبولىندى. شىرشا ورنىقتى تۇعىرعا ورناتىلىپ، ەۆاكۋاسيالايتىن جولدى جاپپاۋى ءتيىس، بۇتاقتارى دا قابىرعالار مەن توبەدەن كەمىندە ءبىر مەتر قاشىقتىقتا ورنالاسۋى قاجەت. شامداردى قوسپاس بۇرىن ەلەكتر جەلىسىنە تۇسەتىن جۇكتەمەنى ەسەپتەپ الۋ كەرەك، سىمدارى قىزىپ نەمەسە ۇشقىن پايدا بولعان جاعدايدا يلليۋميناسيانى دەرەۋ اجىراتىپ تاستاۋ قاجەت.
الماتى قالاسى توتەنشە جاعدايلار دەپارتامەنتى مەملەكەتتىك ءورت باقىلاۋ باسقارماسىنىڭ اعا ينجەنەرى جاندار دۋلاتتىڭ ايتۋىنشا:
«جاڭا جىلدىق ءىس-شارالاردى كوپشىلىك ورىنداردا وتكىزۋ كەزىندە كەمىندە ەكى ەۆاكۋاسيالىق شىعۋ جولى بار جانە ولار ۇنەمى اشىق تۇراتىن ءۇي-جايلاردى عانا پايدالانۋعا رۇقسات ەتىلەدى. ءۇي-جايلار العاشقى ءورت ءسوندىرۋ قۇرالدارىمەن قامتاماسىز ەتىلىپ، جاۋاپتى تۇلعالار ءورت قاۋىپسىزدىگى بويىنشا نۇسقاۋلىقتان ءوتۋى ءتيىس. تەرەزەلەرىندە تورلارى بار زالداردا ءىس-شارا وتكىزۋگە، قاتارلار اراسىنداعى وتكەلدەردى تارىلتۋعا، قويىلىم كەزىندە جارىقتى تولىق ءوشىرىپ، سونداي-اق قولدان جاسالعان گيرلياندالار مەن ەلەكتر قوندىرعىلارىن پايدالانۋعا تىيىم سالىنادى»، – دەپ اتاپ ءوتتى.
بۇگىنگى تاڭدا پوليسيا قىزمەتكەرلەرىمەن بىرلەسىپ رەيدتەر وتكىزىلدى، ق ر اقبتك-نىڭ 196-بابى بويىنشا 10 اكىمشىلىك حاتتاما تولتىرىلدى، زاڭسىز ساتىلعان پيروتەحنيكالىق ونىمدەر تاركىلەنىپ، ونىڭ ءبىر بولىگى بەلگىلەنگەن تارتىپپەن مورلەندى. قۇتقارۋشىلار قاراپايىم قاۋىپسىزدىك ەرەجەسىن ساقتاۋ جاڭا جىلدى وقىس وقيعاسىز وتكىزىپ، قارسى الۋعا مۇمكىندىك بەرەتىنىن ايتادى.