الماتى قولجەتىمدى ءارى تەڭ ءبىلىم بەرەتىن ورتا قالىپتاستىرۋعا تالپىنىپ جاتىر. اسىرەسە، ەرەكشە ءبىلىم بەرۋ قاجەتتىلىگى بار جاستارعا جول اشاتىن ينكليۋزيۆتى بىلىمگە كوپ كوڭىل ءبولىپ وتىر.
الماتى مەملەكەتتىك سەرۆيس جانە تەحنولوگيالار كوللەدجى مەن الماتى تەحنولوگيا جانە فلوريستيكا كوللەدجىندە وتكەن باسپا ءسوز تۋرىندا جۋرناليستەر وسىنداي ستۋدەنتتەردىڭ سۇرانىسقا يە ماماندىقتى يگەرىپ، كەيىن بىردەن تۇراقتى جۇمىسقا ورنالاسىپ كەتەتىنىنە كوز جەتكىزدى. ءىس-شارانى وڭىرلىك كوممۋنيكاسيالار قىزمەتى مەن قالالىق ءبىلىم باسقارماسى ۇيىمداستىردى.
كوللەدجدەردە ءار ستۋدەنتتىڭ ەرەكشەلىگىنە قاراي ساپالى ءبىلىم الۋىنا جاعداي جاسالعان. وقۋ ورىندارى سەرىكتەستەرمەن بىرلەسىپ، تۇلەكتەردى جۇمىسپەن قامتۋدا قولداۋ كورسەتەدى. بۇل ولاردىڭ كاسىبي ورتاعا بەيىمدەلۋىنە جول اشادى.
ەرەكشە ءبىلىم بەرۋ قاجەتتىلىگى بار جاستار شىعارماشىلىق، ينتەللەكتۋالدىق جانە كوركەمدىك قابىلەتتەرىن دامىتىپ، قوعام ومىرىنە بەلسەندى ارالاسىپ كەلەدى. ولار 2019 جىلدان باستاپ «ابيليمپيكس» قوزعالىسىنا قاتىسىپ، «تىگىن ءوندىرىسى مەن كيىم ۇلگىلەۋ»، «ءموبيلدى روبوتوتەحنيكا» ماماندىقتارى بويىنشا DeafSkills چەمپيوناتىندا الماتىنىڭ نامىسىن قورعاپ ءجۇر.
«ءقازىر ستۋدەنتتەر ارناۋلى تاسىلمەن وقيدى. جوبالاۋ جۇيەسىن، كومپيۋتەرلىك مودەلدەۋدى مەڭگەرەدى. جۇمىس بەرۋشىلەرمەن تىعىز بايلانىستامىز، ولار ستۋدەنتتەردى وندىرىستىك تاجىريبەدەن وتكىزىپ، كەيىن تۇراقتى جۇمىس ۇسىنادى. تۇلەكتەرىمىز ەڭبەك نارىعىندا جوعارى سۇرانىسقا يە. ستۋدەنتتەرىمىز شانحايدا، تۇركيادا تاجىريبەدەن ءوتتى، ەندى ۆەنگرياعا بارماق. ال ۇستازدارىمىز ەۋروپا مەن ازيادا تاعىلىمدامادان ءوتىپ جاتىر. دەمەك، مەملەكەت تاراپىنان مۇعالىمدەرگە دە، ستۋدەنتتەرگە دە بارلىق مۇمكىندىك جاسالعان»، – دەيدى الماتى مەملەكەتتىك سەرۆيس جانە تەحنولوگيالار كوللەدجى ديرەكتورىنىڭ ورىنباسارى گۇلنارا توقسابايەۆا.
كوللەدجدەردە ارنايى دايارلىقتان وتكەن سۋردوپەداگوگتار جۇمىس ىستەيدى. ساباقتاردى يشارامەن (ىممەن) دە تۇسىندىرەدى.
«ستۋدەنتتەر ساباقتى جاقسى يگەرەدى. ءسۋردوتىل مامانى ارقىلى بارلىق تاقىرىپتى تەز مەڭگەرەدى. ءبىز تاقتاعا سالعان سىزبالار مەن سۋرەتتەردى ولار داپتەرگە جازىپ شىعادى»، – دەيدى وقىتۋشى يرينا زاحاروۆا.
2025 جىلدىڭ 29 قازانىندا الماتى تەحنولوگيا جانە فلوريستيكا كوللەدجىندە ينكليۋزيۆتى ءبىلىم بەرۋ رەسۋرستىق ورتالىعى مەن «تىگىنشى» قۇزىرەت ورتالىعى اشىلادى. 2023 جىلى قالا اكىمدىگى مەن ءبىلىم باسقارماسىنىڭ قولداۋىمەن جابدىقتالعان ورتالىقتا «تىگىنشى»، «مودەلەر-قۇراستىرۋشى» ماماندىقتارى بويىنشا كادرلار دايارلانادى. شەبەرحانالار جاڭا قۇرال-جابدىقپەن قامتىلىپ، WorldSkills تالاپتارىنا ساي جابدىقتالعان.
ورتالىق «جاس مامان» جوباسىنىڭ تاجىريبەسىن ەنگىزىپ، WorldSkills، Abilympics جانە DeafSkills ستاندارتتارىن قولدانادى. ماقساتى – جۇمىسشى ماماندىقتاردىڭ بەدەلىن ارتتىرىپ، ستۋدەنتتەردىڭ كاسىبي جانە كاسىپكەرلىك داعدىسىن دامىتۋ.
2022 جىلدان بەرى كوللەدج Deaf made رەسپۋبليكالىق بايقاۋىن ۇيىمداستىرىپ، ەرەكشە ءبىلىم بەرۋ قاجەتتىلىگى بار جاستاردىڭ تاجىريبە الماسۋىنا جاعداي جاساپ كەلەدى.
ورتالىقتا 235 ستۋدەنت ءبىلىم الدى. الماتىنىڭ دامۋ باعدارلاماسى اياسىندا 25 پەداگوگ شەتەلدە تاعىلىمدامادان ءوتتى.
«ءبىز التى باعىت بويىنشا مامان دايارلايمىز. ونىڭ تورتەۋىندە ەرەكشە ءبىلىم بەرۋ قاجەتتىلىگى بار جاستار وقىپ ءجۇر. كوللەدجىمىزدىڭ 930 ستۋدەنتىنىڭ 240-ى ينكليۋزيۆتى باعدارلامادا. 174ء-ى – ەرەكشە ءبىلىم بەرۋ، ال 24ء-ى – ينكليۋزيۆتى توپتاردا وقيدى. ءار توپتا شامامەن 2–3 ستۋدەنتتەن بار. ولار ەكى جىل تەگىن ءبىلىم الادى، تەگىن تاماقپەن قامتىلعان، ال ۇلگەرىمى جاقسى بولسا مەملەكەتتىك شاكىرتاقى الادى»، – دەيدى الماتى تەحنولوگيا جانە فلوريستيكا كوللەدجىنىڭ ديرەكتورى اناربەك نۇرىمبەتوۆ.
ينكليۋزيۆتى ءبىلىم بەرۋ جاستارعا ماماندىق يگەرۋمەن قاتار تەڭدىك پەن قۇرمەت مادەنيەتىن قالىپتاستىرۋعا جول اشتى. سوندىقتان بۇل كوللەدجدەردىڭ تۇلەكتەرى ەڭبەك نارىعىندا دا سۇرانىسقا يە. ماسەلەن، مەكتەپ فورماسى مەن كورپوراتيۆتىك كيىم تىگۋمەن اينالىساتىن Endeavour كومپانياسى ولاردى جۇمىسقا قۋانا قابىلدايدى.
«جاس ماماندارعا جۇمىس ورىندارىن ۇسىنامىز. «جاستار پراكتيكاسى» جانە «العاشقى جۇمىس ورنى» باعدارلامالارى ارقىلى تۇلەكتەردى قابىلداپ، تۇراقتى قىزمەتكە قالدىرامىز. ءقازىر وندىرىستە ەرەكشە ءبىلىم تالاپ ەتەتىن قىزدار جۇمىس ىستەپ ءجۇر. مىسالى، سەرۆيس جانە تەحنولوگيا كوللەدجىنىڭ تۇلەگى ادينا مۇرات بىزگە جاستار تاعىلىمداماسى بويىنشا جۇگىنىپ، ءقازىر تۇراقتى قىزمەتكەرىمىز بولىپ قالدى. وسىندا ەڭبەك ەتىپ ءجۇر»، – دەيدى Endeavour كومپانياسىنىڭ HR-مەنەدجەرى اينۇر سماعۇلوۆا.