مەگاپوليس تۇرعىندارىنىڭ كوپتەگەن ماسەلەسى قىسقا مەرزىمدە شەشىلدى
تۇرعىن ۇي-كوممۋنالدىق شارۋاشىلىق جانە اباتتاندىرۋ، دەنساۋلىق ساقتاۋ جانە الەۋمەتتىك كومەك، ەكونوميكا جانە كاسىپكەرلىك – ءار سالادا الماتىلىقتاردىڭ جايلى تۇرۋى ءۇشىن، بيزنەستى دامىتۋ جانە قورشاعان ورتانى جاقسارتۋ ءۇشىن ءىس-شارالار جۇزەگە اسىرىلۋدا، دەپ حابارلايدى Almaty-akshamy.kz.
اقجار شاعىناۋدانىندا اۋىزسۋ ماسەلەسى شەشىلدى.
ناۋرىزباي اۋدانى اقجار ىقشاماۋدانىنىڭ تۇرعىندارى 10 جىلدان بەرى اۋىزسۋ تاپشىلىعىن كورىپ كەلگەن ەدى. جاڭا سورعى ستانساسى ارقىلى ىقشاماۋداننىڭ 70%-ى تازا اۋىزسۋمەن قامتىلدى. قالا اكىمى ەربولات دوسايەۆ ناۋرىزباي اۋدانىنداعى ءبىرقاتار نىساندى ارالاپ، جۇمىس بارىسىمەن تانىستى.
قوعامدىق كەڭىستىكتى اباتتاندىرۋ ناتيجەسىن تەكسەرۋ بارىسىندا قالا اكىمى جەرگىلىكتى تۇرعىندارمەن اڭگىمەلەستى.
«الماتىدا ۇلكەن ساياباق سالۋ ءۇشىن بوس جەردىڭ بولماۋى قيىندىق تۋعىزادى، ءبىراق تۇرعىنداردىڭ جايلىلىعى ءۇشىن جەرگىلىكتى دەڭگەيدە ساياباقتار مەن سكۆەرلەر سالىپ جاتىرمىز. وسىنداي مىسالدىڭ ءبىرى – ناۋرىزباي اۋدانىنداعى تۇرعىنداردىڭ دەمالىسى ءۇشىن سالىنعان جاڭا قوعامدىق كەڭىستىك»، – دەدى ەربولات دوسايەۆ.
تۇرعىندار اۋداندا ءومىر ءسۇرۋ ساپاسىن ودان ءارى جاقسارتۋ ماقساتىندا وزەكتى ماسەلەلەردى شەشكەنى، اقجار شاعىناۋدانىنىڭ حالقىن اۋىزسۋعا تۇراقتى قولجەتىمدىلىكپەن قامتاماسىز ەتكەنى ءۇشىن العىسىن ءبىلدىردى.
وڭدەۋ ونەركاسىبى ءوسىپ كەلەدى
ەكونوميكا مەن بيزنەستى دامىتۋعا كەلەتىن بولساق، الماتىنىڭ وڭدەۋ ونەركاسىبى 20% ءوسىم كورسەتتى. بيىلعى العاشقى 6 ايدا وڭدەۋ ونەركاسىبى سالاسىندا وندىرىلگەن ءونىمنىڭ جالپى قۇنى 979،4 ملرد تەڭگە بولدى، بۇل الدىڭعى كورسەتكىشتىڭ بەستەن ءبىر بولىگىنە كوپ.
«ونىڭ ءوسىمى يندۋستريالىق ايماقتىڭ كەڭەيۋىمەن، ارنايى ەكونوميكالىق ايماقتىڭ دامۋىمەن جانە جاڭا ونەركاسىپتىك پاركتەردىڭ قۇرىلۋىمەن تىكەلەي بايلانىستى»، – دەدى بەرىك سولتانبايەۆ.
كاسىپكەرلىك جانە ينۆەستيسيالار باسقارماسىنىڭ باسشىسى قازىرگى ۋاقىتتا الماتىنىڭ يندۋستريالىق ايماعىن دامىتۋعا باسىمدىق بەرىلگەنىن دە ايتتى. ونىڭ اۋماعىندا ءقازىردىڭ وزىندە 10 مىڭنان استام جۇمىس ورنىن اشقان 381،4 ملرد تەڭگەگە تەڭ 87 جوبا ىسكە اسىرىلۋدا.
كرەاتيۆتى يندۋستريا الەمدىك ەكونوميكاداعى باسىم سالانىڭ ءبىرى
سونىمەن قاتار كرەاتيۆتى يندۋستريا الەمدىك ەكونوميكاداعى باسىم سالانىڭ ءبىرى ەكەنىن دە اتادى. ونىڭ الەۋەتىن ەسكەرە وتىرىپ، مەگاپوليس اياسىندا وسى سالانى ءتيىمدى ءارى ساپالى دامىتۋدىڭ وڭ شەشىمى تابىلدى.
«بىلتىر مەملەكەت باسشىسى قالا حالقىمەن كەزدەسۋ بارىسىندا باستاپقى كاپيتالى 10 ملرد تەڭگە بولاتىن كرەاتيۆتى يندۋستريانىڭ قالالىق ۆەنچۋرلىق قورىن قۇرۋ جونىندەگى باستامانى قولدادى، ونداعى 5 ملرد تەڭگە جەرگىلىكتى بيۋدجەتتەن ءبولىندى، قالعان 5 ملرد تەڭگە جەكە ينۆەستيسيالار ەسەبىنەن تارتىلدى»، – دەدى بەرىك سولتانبايەۆ.
الماتىدا ونەركاسىپ پاركتەرىنىڭ 30 مىڭ شارشى مەتردەن استام ءۇي-جايلارى سالىنعان. ءقازىردىڭ وزىندە ولار كاسىپكەرلىك سۋبەكتىلەرىمەن تولىقتى جانە 2025 جىلعا قاراي اۋدانىن 250 مىڭ شارشى مەترگە دەيىن ۇلعايتۋ جوسپارلانعان.
بالا ءبىزدىڭ بولاشاق
قالادا بالالاردى ەمدەۋ ءۇشىن دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسىندا ءبىرقاتار جۇمىس جاسالدى.
الماتى قالالىق اكىمدىك مالىمەتىنشە مەگاپوليستە بالالاردى تاۋلىك بويى 8 مەديسينالىق ۇيىم وڭالتۋدان وتكىزەدى.
ەكى كەزەڭدى وڭالتۋ - نەيروحيرۋرگيالىق، نيەۆرولوگيالىق، كارديولوگيالىق جانە تراۆماتولوگيالىق بەيىندەر بويىنشا №2 قالالىق بالالار كلينيكالىق اۋرۋحاناسىنىڭ بازاسىندا، سونىمەن قاتار، ەكى باعىت: نەيروحيرۋرگيالىق جانە تراۆماتولوگيالىق باعىتتار بويىنشا جۇرگىزىلەدى. 3 كەزەڭدى وڭالتۋ بەس مەملەكەتتىك بالالاردى وڭالتۋ ورتالىعىندا جانە ءبىر جەكەمەنشىك ورتالىقتا جۇرگىزىلەدى.
ءار بالاعا 43 مىڭ تەڭگە
بيىل 1-سىنىپقا باراتىن بالالارعا كەلەتىن بولساق، الماتىدا «جالپىعا بىردەي ءبىلىم بەرۋ» قورىنان 2023 جىلى مەكتەپ فورماسى مەن كەڭسە كەرەك-جاراقتارىن ساتىپ الۋ ءۇشىن ءبىر بالاعا 43 مىڭ تەڭگە جۇمسالادى ەكەن. الماتى قالاسى ءبىلىم باسقارماسىنىڭ اقپاراتى بويىنشا، وسى قوردان ءحاوت ساناتىنداعى (حالىقتىڭ الەۋمەتتىك وسال توپتارى) 15 مىڭنان استام وقۋشى كومەك الدى.
ەسكە سالساق، «جالپىعا بىردەي ءبىلىم بەرۋ» قورى جەرگىلىكتى بيۋدجەتتەن قارجىلاندىرىلادى.
جاستار قونىس تويىن تويلادى
ال مەگاپوليستىڭ 200 تۇرعىنى «الماتى جاستارى» باعدارلاماسى اياسىندا 2023 جىلدىڭ باسىنان بەرى قونىس تويىن اتاپ ءوتتى.
قالا اكىمدىگى مەگاپوليستىڭ تاريحي كەلبەتى تۋرالى ۇمىتپايدى.
تاريحتان سىر شەرتكەن «مىڭ تامشى»
ەكولوگيا جانە قورشاعان ورتا باسقارماسىنىڭ ماماندارى الماتىداعى «مىڭ تامشى» تاريحي سۋبۇرقاعى قالپىنا كەلتىرىلگەنىن مالىمدەدى.
«الماتى قالاسىنىڭ ەكولوگيا جانە قورشاعان ورتا ورتا باسقارماسى سيەۆەرنىي الاڭىندا قايتا جوندەۋ جۇمىسىن جۇرگىزدى. ساياباق اۋماعىندا سۋارۋ جۇيەسى قالپىنا كەلتىرىلدى. سونىمەن قاتار سۋبۇرقاق جاڭارتىلىپ، ەڭ باستىسى تاريحي كەلبەتىن ساقتاپ قالدى»، – دەدى ەكولوگيا جانە قورشاعان ورتا باسقارماسىنىڭ باس مامانى دۋمان قاپتاعايەۆ.
الماتىدا اۆتوكولىك يەلەرى ءۇشىن ءبىرىڭعاي تۇراق كەڭىستىگىنىڭ تۇجىرىمداماسى ازىرلەنۋدە. وندا ءتاريفتى، ونىڭ ىشىندە رەزيدەنتتىك رۇقساتتاردى انىقتاۋ ءادىسى قاراستىرىلعان. اقىلى كوممۋنالدىق اۆتوتۇراقتاردى پايدالانۋ ەرەجەسى الماتى قالاسى اكىمدىگىنىڭ 2020 جىلعى قاۋلىسىمەن رەتتەلدى. بۇل قۇجاتتا رەزيدەنتتىك كەلىسىمدەر قاراستىرىلماعان.
سەركان سوزىندە تۇردى
سونداي-اق اكىمدىك اۋەجايدا تۇراق پەن كوپ ساعاتتىق كەزەك ماسەلەسىن اتاپ ءوتتى. TAV Airports Holding كومپانياسىنىڭ پرەزيدەنتى سەركان كاپتانمەن وتكەن كەڭەستە قالا اكىمى ەربولات دوسايەۆ ينۆەستوردىڭ نازارىن الماتى اۋەجايىندا قىزمەت كورسەتۋ ساپاسىنا بايلانىستى ءبىرقاتار پروبلەمالىق ماسەلەلەرگە اۋداردى. قالا تۇرعىندارى مەن قوناقتارى كوپ ساعاتتىق كەزەكتەردى، باگاجدى ۇزاق كۇتۋدى، تۇراق ورىندارىنىڭ جەتىسپەۋشىلىگىن جانە ءتيىستى شارالار قابىلداۋدى تالاپ ەتەتىن باسقا دا قولايسىزدىقتاردى اتاپ وتەدى.
اۋەجاي اكىمشىلىگى قىزمەت كورسەتۋ ساپاسىن جاقسارتۋ بويىنشا شارالار قابىلداۋدا-باگاج جەلىلەرى جاڭارتىلدى، جاڭا كونديسيونەرلەۋ جۇيەلەرى ورناتىلدى، جايلى اۆتوبۋستار ساتىپ الىندى.
جاڭا جولاۋشىلار تەرمينالى اشىلعان كەزدە اۋەجاي اكىمشىلىگى ەسكىسىن جاڭارتۋدى جوسپارلاپ وتىر. وسىلايشا، جاڭا جولاۋشىلار تەرمينالى تەك حالىقارالىق رەيستەرگە، ال قولدانىستاعى تەرمينال ىشكى رەيستەرگە قىزمەت كورسەتەدى.
ەربولات دوسايەۆ قۇرىلىس جۇمىستارىنىڭ اياقتالۋىن جەدەلدەتۋ قاجەتتىگىن اتاپ ءوتىپ، نىساننىڭ ستراتەگيالىق ماڭىزدىلىعىنا بايلانىستى الماتى اكىمدىگى تاراپىنان جان-جاقتى قولداۋ كورسەتۋگە دايىن ەكەندىگىن ءبىلدىردى.
بۇعان دەيىن الماتى حالىقارالىق اۋەجايىنىڭ جاڭا جولاۋشىلار تەرمينالى عيماراتىنىڭ اشىلۋى 2024 جىلدىڭ تامىزىندا جوسپارلانعان بولاتىن.