الماتى قالاسى پسيحيكالىق دەنساۋلىق ورتالىعىنىڭ وڭالتۋ قىزمەتىنىڭ باسشىسى روزا تاتييەۆا ناشاقورلىقتان قالاي ەمدەلەتىنىن، مۇنداي ەسەپكە كىمدەر الىناتىنىن جانە اۋرۋدى قالاي جەڭۋگە بولاتىنىن ايتتى.
الماتى قالاسىنىڭ پسيحيكالىق دەنساۋلىق ورتالىعى (پدو) – بۇل پاسيەنتتەرگە ەمدەۋدىڭ بارلىق تۇرلەرى قولجەتىمدى مەملەكەتتىك مەديسينالىق مەكەمە. تەلەفون جەلىسى - 3580. قوڭىراۋ شالۋ ارقىلى ءسىز ناشاقورلىقتى ەمدەۋ جانە پسيحولوگيالىق قولداۋ ءۇشىن بارلىق قاجەتتى اقپاراتتى الا الاسىز.
ق ر 2015 جىلعى 31 قازانداعى ازاماتتىق ءىس جۇرگىزۋ كودەكسىنىڭ 341-بابىنا سايكەس «پسيحيكالىق دەنساۋلىق ورتالىعى» شجق كمك الكوگوليزمنەن، ناشاقورلىقتان نەمەسە ۋىتقۇمارلىقتان زارداپ شەگەتىن پاسيەنتتى ناركولوگيالىق ۇيىمعا ماجبۇرلەپ ەمدەۋگە جىبەرۋ تۋرالى وتىنىشتەردى جالپى يۋريسديكسيا سوتتارىنا بەرۋ جونىندەگى فۋنكسيالار بەرىلدى.
«ماجبۇرلەپ ەمدەۋ قۇقىق بۇزۋشىلىقتاردىڭ اكىمشىلىك جولىن كەسۋدىڭ ءتيىمدى شاراسى بولىپ تابىلادى، ويتكەنى پسيحواكتيۆتى زاتتاردى پايدالانۋدى بولدىرمايتىن جاعدايلاردا بولۋ بارىسىندا پاسيەنتتەر بايسالدى ءومىر سالتىن جۇرگىزەدى، دارىگەرلەردىڭ باقىلاۋىندا بولادى، پسيحولوگتارمەن جانە پسيحوتەراپيەۆتتەرمەن جەكە جانە توپتىق ساباقتار وتكىزىلەدى. پاسيەنتتەر مىنەز-قۇلىقتى، كوڭىل-كۇيدى رەتتەيتىن دارى-دارمەكتەردى قابىلدايدى. پاسيەنتتەرمەن، ولاردىڭ تۋىستارىمەن تۇسىندىرمە اڭگىمەلەر جۇرگىزىلەدى. وسىلايشا، ماجبۇرلەپ ەمدەۋدە بولعان ۋاقىت ىشىندە پاسيەنتپەن ءومىر ءسۇرۋ ساپاسىن باعالاۋعا، ومىرلىك قۇندىلىقتاردى قايتا قاراستىرۋعا، ببز قولدانۋدان باس تارتۋعا باعىتتالعان پسيحوتەراپيا جۇرگىزۋگە باعىتتالعان ۇلكەن جۇمىس جاسالۋدا»، - دەدى روزا تاتييەۆا.
ونىڭ ايتۋىنشا، جالپى ماجبۇرلەپ ەمدەۋ شاراسى حيميالىق قالقان، مۇگەدەكتىكتى، ءولىمدى ازايتۋ جانە ەسىرتكى پاتولوگياسى بار ادامدار تاراپىنان قىلمىستى ازايتۋ شاراسى بولىپ تابىلادى. كوپتەگەن جاعدايلاردا پاسيەنتتەردىڭ تۋىستارى ءۇشىن ماجبۇرلەپ ەمدەۋ پاسيەنتتەردىڭ جوعارى قاۋىپتەرىنەن جالعىز قۇتقارۋشى بولىپ تابىلادى.
تۋىستارى الكوگوليزم مەن ناشاقورلىقتان زارداپ شەگەتىن ادامدار تاراپىنان مورالدىق جانە فيزيكالىق قىسىمعا ۇشىرايدى جانە ولاردى وقشاۋلاۋ ماقساتىندا پدو-عا جۇگىنۋگە ءماجبۇر. زاڭدى ساۋاتسىزدىق پەن قورقىنىش سەزىمىن ەسكەرە وتىرىپ، تۇرمىستىق زورلىق-زومبىلىق فاكتىلەرى ءجيى جاسىرىلادى. ماجبۇرلەپ ەمدەۋ شارالارىن قولدانۋ تاۋەلدىلىك پروبلەماسى بار وتباسىلاردا كريميناليزاسيانىڭ دامۋىن انىقتاۋعا جانە شەكتەۋگە ىقپال ەتەدى.
پدو تاراپىنان ماجبۇرلەپ ەمدەۋ ماسەلەلەرىن جاريالاۋ بويىنشا بەلسەندى ءتۇسىندىرۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلۋدە، اتاپ ايتقاندا، رەسمي سايتتا ورتالىقتىڭ بايلانىستارى قولجەتىمدى، جەدەل جەلى جۇمىس ىستەيدى، ورتالىقتىڭ ەمحاناسىندا اشىق ەسىك كۇندەرى وتكىزىلەدى، وندا كەز كەلگەن ادام ناركولوگتىڭ كەڭەسىن الا الادى.
سونداي-اق، پدو مەن جەرگىلىكتى پوليسيا قىزمەتى، الماتى قالاسىنىڭ ءىىد اراسىندا پسيحوتروپتى زاتتاردى شەكتەن تىس پايدالاناتىن ادامداردى انىقتاۋ، ديسپانسەرلىك ەسەپكە قويۋ جانە ودان ءارى ەمدەۋ بويىنشا تىعىز ىنتىماقتاستىق ورناتىلدى.
تاجىريبەشىلەر ماجبۇرلەپ ەمدەۋگە رەسىمدەۋ ءتارتىبىن تۇسىندىرە وتىرىپ، پبز اسىرا پايدالاناتىن ادامداردىڭ تۋىستارىمەن جەكە اڭگىمەلەر جۇرگىزەدى. پاسيەنتتەردى ماجبۇرلەپ ەمدەۋگە رەسىمدەۋ بارىسىندا ولارعا الەۋمەتتىك قولداۋ كورسەتەتىن الەۋمەتتىك قىزمەتكەرلەردەن مۋلتيديسيپلينارلىق كوماندا قۇرىلدى.
«2023 جىلى پسيحيكالىق دەنساۋلىق ورتالىعىنا ماجبۇرلەپ ەمدەۋگە سوت شەشىمى بويىنشا 249 پاسيەنت جاتقىزىلدى، ونىڭ ىشىندە «الكوگوليزم» دياگنوزىمەن - 180 ادام، «ناشاقورلىق» دياگنوزىمەن – 69 ادام»، - دەپ ناقتىلادى ر. تاتييەۆا.
ماجبۇرلەپ ەمدەۋگە رەسىمدەۋ ءۇشىن ءبىرىڭعاي ءىس-قيمىل الگوريتمى ازىرلەندى:
- تۋىستارىنىڭ قولداۋىمەن ءوتىنىش بەرىلگەن پدو-عا پاسيەنتتى ەمدەۋگە جاتقىزۋ، مەديسينالىق تەكسەرۋ جۇرگىزۋ ءۇشىن جپق: تالداۋلار جيناۋ، تار مامانداردى، سونداي-اق قاجەت بولعان جاعدايدا باسقا مامانداردى قاراۋ، اسپاپتىق تەكسەرۋ (ۋدز، فگ، ەكگ)، ديسپانسەرلەۋدىڭ بار-جوعىن انىقتاۋ جانە باسقا مم-گە ەسەپكە الۋ؛
- پاسيەنتتى الدىڭعى ستاسيونارلىق جانە امبۋلاتوريالىق ەمدەۋ ناتيجەلەرىن باعالاۋ ءۇشىن دكك-عا جىبەرۋ، ۋچاسكەلىك پسيحياتر-ناركولوگتا پاسيەنتتىڭ ديسپانسەرلىك باقىلاۋىن، دەنساۋلىق جاعدايىن، ونىڭ ىشىندە ماجبۇرلەپ ەمدەۋگە مۇقتاجدىعىن ايقىنداي وتىرىپ، ماجبۇرلەپ ەمدەۋگە جىبەرۋ ءۇشىن كورسەتكىشتەردى (قارسى كورسەتىلىمدەردى) جانە ماجبۇرلەپ ەمدەۋ مەرزىمىن ايقىنداي وتىرىپ تالداۋ؛
- ءىس ماتەريالدارىن جيناۋ: پدو-نىڭ تالاپ ارىزى، تۋىسىنىڭ ءوتىنىشى، ۋچاسكەلىك پوليسيا ينسپەكتورىنىڭ ارنايى ەسەپ دەرەكتەرىمەن باياناتى (اكىمشىلىك جانە قىلمىستىق قۇقىق بۇزۋشىلىقتار حاتتامالارى)، پاسيەنتكە قارسى كورسەتىلمەگەن ماجبۇرلەپ ەمدەۋدى قولدانۋ قاجەتتىلىگى تۋرالى دكك قورىتىندىسى، پاسيەنتتىڭ جانە ءوتىنىش بەرۋشىنىڭ جەكە باسىن كۋالاندىراتىن قۇجاتتار، ءوتىنىش بەرۋشىنىڭ تۋىستىق دارەجەسىن راستايتىن قۇجاتتار. ءىس ماتەريالدارىن الماتى قالاسىنىڭ اۋداندىق سوتتارىنا دكك قورىتىندىسى شىعارىلعاننان كەيىن 10 جۇمىس كۇنىنەن كەشىكتىرمەي Sud.kz ەلەكتروندىق پورتالى ارقىلى بەرۋ؛
- پدو وكىلىنىڭ، ءوتىنىش بەرۋشىنىڭ قاتىسۋىمەن سوت تاعايىنداعان ۋاقىتتا جپق ۋپي پاسيەنتتىڭ سوت وتىرىسىنا (قازىرگى ۋاقىتتا ونلاين بايلانىس ارقىلى وتكىزىلەتىن) كەلۋىن قامتاماسىز ەتۋ؛
- پاسيەنتتى سوت شەشىمىمەن جپق ۋپي قولداۋىمەن ماجبۇرلەپ ەمدەۋ بولىمشەسىنە جاتقىزۋ.
الماتى قالاسىنىڭ پسيحيكالىق دەنساۋلىق ورتالىعى پوليسيا قىزمەتكەرلەرى ماجبۇرلەپ ەمدەۋگە رەسىمدەۋ ءۇشىن قاجەتتى انىقتامالاردى، تالداۋلاردى، بەيىندى مامانداردىڭ قورىتىندىلارىن جانە باسقا دا مەديسينالىق تەكسەرۋلەردى جينامايتىنىن حابارلايدى.
دكك (پدو دارىگەرلىك-كونسۋلتاتيۆتىك كوميسسياسى) وتىرىستارىن وتكىزۋ ءۇشىن قاجەتتى ناۋقاستى الدىن الا تەكسەرۋ: باسقا مەديسينالىق ۇيىمداردا ديسپانسەرلەۋدىڭ بولۋى نەمەسە بولماۋى، انامنەزى، ناركولوگيالىق جانە سوماتو-نيەۆرولوگيالىق مارتەبە دەرەكتەرى، قاجەت بولعان جاعدايدا قوسىمشا تەكسەرۋلەر: كلينيكالىق-زەرتحانالىق، اسپاپتىق، باسقا ماماندىقتار دارىگەرلەرىنىڭ كونسۋلتاسيالارى مەن قورىتىندىلارى، وتكىزۋ مۇمكىندىگى بولعان جاعدايلاردى قوسپاعاندا بەلگىلى ءبىر تەكسەرۋلەر وبەكتيۆتى سەبەپتەرگە بايلانىستى مۇمكىن ەمەس (پسيحيكالىق جاعداي، سوماتيكالىق جاي-كۇيى جانە باسقالارى) «دكك» شجق كمك ستاسيونار جاعدايىندا جۇرگىزىلەدى.