الماتى قالاسىنىڭ سۋمەن جابدىقتاۋ جانە كارىز جۇيەسى - ەلىمىزدەگى ەڭ ءىرىسى.
قولدانىستاعى جەراستى جانە جەرۇستى سۋ كوزدەرىنىڭ جوبالىق قۋاتى تاۋلىگىنە 1343 مىڭ تەكشە مەتردى قۇرايدى، قالانىڭ قازىرگى قاجەتتىلىگى تاۋلىگىنە 600-750 مىڭ تەكشە مەتردى قۇرايدى.
بۇگىندە قالا شەكاراسىنداعى كوممۋنالدىق ينفراقۇرىلىم بىركەلكى دامىماعان. قالانىڭ كەيبىر بولىكتەرىندە ورتالىقتاندىرىلعان سۋمەن جابدىقتاۋ جانە سۋ بۇرۋ جۇيەسى جوق. قولدانىستاعى جەلىلەردىڭ نەگىزگى بولىگى كەڭەستىك جىلدارى دامۋدىڭ جاي-كۇيىن جانە سول كەزدەگى قالا شەكارالارىن ەسكەرە وتىرىپ سالىندى. تاۋەلسىزدىك جىلدارىندا قالا شەكارالارى بىرنەشە رەت كەڭەيدى. بۇرىن ينجەنەرلىك ينفراقۇرىلىمى جوق سوۆحوزدار مەن باۋ-باقشا شارۋاشىلىقتارىنا تيەسىلى جەرلەر قالاعا قوسىلدى.
ناۋرىزباي اۋدانى بويىنشا قولدا بار سۋ تاپشىلىعىن جويۋ ءۇشىن قارعالى (15 مىڭ م3) جانە اقساي (22 مىڭ م3) وزەندەرىندە سۋ دايىنداۋ بويىنشا ەكى ستانسيا قۇرىلىسى جۇرگىزىلۋدە، سونداي-اق بارلىك (43،2 مىڭ م3) كۋستالىقى سۋ قويماسى جوبالانۋدا.)، بۇل بارلىق شاعىن اۋدانداردى سۋمەن قامتاماسىز ەتۋگە مۇمكىندىك بەرەدى. بوستاندىق اۋدانىنىڭ وڭتۇستىك بولىگى بويىنشا ەرمەنساي سۋ دايىنداۋ ستانسياسىنىڭ قۇرىلىسى جۇرگىزىلۋدە، مەدەۋ اۋدانىنىڭ تاۋ بوكتەرىندەگى شاعىناۋداندارىن سۋمەن قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن كۋستالىق بالقاش جانە باستاۋ سۋ قويمالارىن قايتا جاڭارتۋ جوسپارلانۋدا.
نەگىزگى پروبلەما توزعان سۋ جەلىلەرى بولىپ قالا بەرەدى، بۇل بەلگىلى ءبىر تۇتىنۋشىعا سۋ جەتكىزۋدى قيىنداتادى. ماسەلەن، الماتى قالاسى بويىنشا سۋ قۇبىرى جەلىلەرىنىڭ توزۋى قازىرگى ۋاقىتتا 54،2% -. قۇرايدى، تيىسىنشە 1943 كم سۋ قۇبىرى جەلىلەرىن اۋىستىرۋ قاجەت. كارىزدەردىڭ توزۋى 56،6% قۇرايدى، ياعني 1000 كم-دەن استام قايتا قۇرۋدى قاجەت ەتەدى.
سۋ قۇبىرى مەن قۇرىلعىلار قۇرىلىسىنىڭ 1-كەزەگىن ىسكە اسىرۋ اياسىندا 2030 جىلعا دەيىن ينۆەستيسيالار كولەمى 144 ملرد. تەڭگەنى قۇرايدى، سۋ قۇبىرى جەلىلەرىنىڭ ءوسىمى 900 كم، سۋمەن جابدىقتاۋدىڭ ينجەنەرلىك ينفراقۇرىلىمى قۇرىلىسىنىڭ 2-كەزەگىنە (2040 جىلعا دەيىن) 257 ملرد.تەڭگە مولشەرىندە قارجى قاجەت، ونىڭ ىشىندە 1545 كم سۋ قۇبىرى جەلىلەرىنە.
سۋمەن جابدىقتاۋ جۇيەسىن دامىتۋمەن ءبىر مەزگىلدە قالالىق اۋماقتاردى كارىزدەۋ باعدارلاماسىن جەدەل ىسكە اسىرۋ كوزدەلگەن. جوبادا كارىز جەلىلەرىن سالۋدى (2030 جىلعا قاراي+546 كم، 2040 جىلعا قاراي +1171 كم)، كارىز تازارتۋ قۇرىلعىلارىن ودان ءارى قايتا جاڭارتۋدى، باتىس كوللەكتورىن سالۋدى، باتىس جانە بورالداي كوللەكتورلارىن، قاسكەلەڭ ديۋكەرىن، سورۋبلاك بۇرۋ جانە اپاتتىق-اعىزۋ كانالدارىن رەكونسترۋكسيالاۋدى، قولدانىستاعىلارىن قايتا جاڭارتۋدى جانە جاڭا كسس سالۋ قاراستىرىلعان.