بۇگىندە الماتىنىڭ ونكولوگيالىق ورتالىعىنا 27 مىڭنان استام ناۋقاس ەسەپتە تۇر. بۇل كورسەتكىش جىل سايىن ءوسىپ كەلەدى جانە ونكولوگيالىق اۋرۋلاردىڭ جاڭا جاعدايلارىن انىقتاۋ ارقىلى عانا ەمەس، سونىمەن قاتار ونكولوگيالىق ناۋقاستاردىڭ ءومىر ءسۇرۋ ۇزاقتىعىن ارتتىرۋ ارقىلى دا وسۋدە. ونكولوگيادان بولاتىن ءولىم-جىتىم 10 پايىزعا تومەندەدى. بۇل تۋرالى وڭىرلىك كوممۋنيكاسيالار قىزمەتىنىڭ بريفينگىندە الماتى ونكولوگيالىق ورتالىعىنىڭ ديرەكتورى نۇرسۇلتان ىزباعامبەتوۆ مالىمدەدى، دەپ حابارلايدى almaty-akshamy.kz
نۇرسۇلتان ىزباعامبەتوۆتىڭ ايتۋىنشا، الەمدە جىل سايىن 18 ميلليوننان استام ادام ونكولوگيامەن اۋىرادى.
«جىل سايىن الماتىدا قاتەرلى ىسىكتەرى بار 4 مىڭنان استام پاسيەنت انىقتالادى. قاتەرلى ىسىك اۋرۋىنىڭ دامۋ ءقاۋپى جوعارى ادامداردا ارتىق سالماق، ۇزاق قابىنۋ اۋرۋلارى بار، يممۋنيتەتى تومەن ادامدار بار. سونىمەن قاتار، تەمەكى شەگۋ، الكوگولدى تەرىس پايدالانۋ، فاست-فۋد، گازدالعان سۋسىندار، ارتىق سالماق، توتىعۋدى تەرىس پايدالانۋ، سونداي-اق گازدانۋ، رادياسيا جانە تۇقىم قۋالايتىن فاكتورلار ونكولوگيانىڭ دامۋىنا ۇلكەن اسەر ەتەدى»، - دەپ اتاپ ءوتتى ونكولوگيالىق ورتالىقتىڭ ديرەكتورى.
ورتالىقتىڭ جۇمىسى تۋرالى ايتا كەلە، نۇرسۇلتان ىزباعامبەتوۆ 2021 جىلدىڭ باسىنان بەرى مەگاپوليستە قالالىقتاردا ونكولوگيانىڭ 3 317 جاڭا جاعدايى انىقتالعانىن ايتتى. بۇل رەتتە الماتىدا اۋرۋ قۇرىلىمىندا ءبىرىنشى ورىندا ءسۇت بەزى وبىرى، ەكىنشى ورىندا – توق ىشەك وبىرى، ءۇشىنشى ورىندا - وكپە وبىرى، ءتورتىنشى ورىندا - اسقازان وبىرى، بەسىنشى ورىندا – انالىق بەز وبىرى تۇر.
بيىلعى جىلى كۇردەلى ەپيدەميولوگيالىق جاعدايعا قاراماستان، ءاربىر پاسيەنتتى ەمدەۋ بارلىق ەرەجەلەر بويىنشا جۇرگىزىلەدى.
«ەگەر ونكولوگيالىق ناۋقاس كوروناۆيرۋستىق ينفەكسيانى جۇقتىرسا، وندا الدىمەن وسى دەرتكە ەمدەۋ جۇرگىزىلەدى. ناۋقاس ەمدەلىپ شىققان سوڭ ونكولوگيالىق ورتالىقتا ەم الادى»، - دەپ اتاپ ءوتتى ونكولوگيالىق ورتالىقتىڭ ديرەكتورى.
ونكولوگ دارىگەرلەر ونكولوگيالىق ناۋقاستاردا COVID-19 سالدارىنان يممۋنيتەتتىڭ تومەندەيتىنىن، ەمدەۋدى قيىندايتىنىن ايتتى. سوندىقتان ولار پاسيەنتتەرگە جاعدايلارىنا بايلانىستى ۆاكسينانى ۇسىنادى. ۆاكسينانىڭ ءبىرىنشى جانە ەكىنشى دوزالارىن ەنگىزۋ ونكولوگيالىق اۋرۋدى ەمدەۋدىڭ باستالۋ مەرزىمىنە اسەر ەتپەۋى ءۇشىن ۆاكسينالاۋ مەرزىمدەرى ەسەپتەلەدى.
نۇرسۇلتان ىزباعامبەتوۆ الماتىنىڭ ونكولوگيالىق ورتالىعىنىڭ زاماناۋي مەديسينالىق قۇرىلعىلارمەن جابدىقتالعانىن، بۇل جىلىنا 2،5 مىڭنان استام وپەراسيا جاساۋعا مۇمكىندىك بەرەتىنىن ايتتى. سونىمەن قاتار، وپەراسيالاردىڭ 50%-دان استامى لاپاروسكوپيالىق ادىستەرمەن جۇزەگە اسادى، ياعني پاسيەنتتىڭ جاراقاتى از بولادى.
«بيىل ەمدەلگەن پاسيەنتتەردىڭ سانى 13 256 ادامدى قۇرايدى، بۇل وتكەن جىلمەن سالىستىرعاندا ءۇش مىڭعا كوپ. 2 مىڭنان استام كۇردەلى وپەراسيا جاسالدى. سكرينينگتىڭ جانە ونكولوگيالىق ناۋقاستاردى ەرتە دياگنوستيكالاۋدىڭ، سونداي-اق ەمدەۋمەن 100 پايىز قامتۋدىڭ ارقاسىندا قاتەرلى ىسىكتەردەن بولاتىن ءولىم-جىتىم كورسەتكىشى 10،6%-عا تومەندەدى»، - دەپ اتاپ ءوتتى ورتالىق ديرەكتورى.
نۇرسۇلتان ىزباعامبەتوۆ جۇرگىزىلىپ جاتقان سكرينينگتەر وتە ماڭىزدى ءرول اتقاراتىنىن اتاپ ءوتتى. مىسالى، تەكسەرۋلەردىڭ ارقاسىندا 148 وبىر جاعدايى جانە 9 304 وبىر الدى جاعدايى انىقتالدى.
«بۇل جەردە قاتەرلى ىسىك اۋرۋىنىڭ 90%-ى اۋرۋدىڭ 1-2 ساتىسىندا سكرينينگ ارقىلى انىقتالعانىن اتاپ وتكىم كەلەدى. ارينە، مۇنداي جاعدايلاردا ەمدەۋ تيىمدىرەك جانە تولىق ەمدەۋگە قول جەتكىزۋگە بولادى. سوندىقتان سكرينينگتەن ءوتۋ ماڭىزدى. ول دياگنوستيكالاۋعا مۇمكىندىك بەرەدى ىسىك ەرتە ساتىسىندا بولۋى مۇمكىن يزلەچەنا تولىق. كەيىنگى كەزەڭدەردە ەمدەۋ كۇردەلەنە تۇسەدى جانە بولجام ناشارلايدى»، - دەيدى ورتالىق ديرەكتورى نۇرسۇلتان ىزباعامبەتوۆ.
سونىمەن قاتار، ونكولوگ-دارىگەرلەر پاسيەنتتەرگە ۇيدە كومەك كورسەتەدى، بيىل 3 436 ءموبيلدى بريگادا شۇعىل شاقىرۋلارعا شىقتى.
بۇگىندە ەلىمىزدىڭ باسقا وڭىرلەرىنەن الماتىدا 560 ونكولوگيالىق ناۋقاس تىركەلگەن، بۇل وتكەن جىلدان ەكى ەسە كوپ. دەمەك، ءاربىر بەسىنشى پاسيەنت قاراۋسىز قالعان.
دەرتتى جىبەرىپ الماۋ ءۇشىن ونكولوگ قالا مەن ەل تۇرعىندارىن ەمحانالاردا تەگىن سكرينينگتەن بەلسەندى وتۋگە، جىل سايىن فليۋوروگرافيا كابينەتىنە جانە قارايتىن بولمەگە بارۋعا، وزدەرىنىڭ جەكە دەنساۋلىق جاعدايلارىن باقىلاۋعا شاقىردى.
نۇرسۇلتان ىزباعامبەتوۆ مىنا بەلگىلەر پايدا بولسا، ونكولوگقا جۇگىنۋ قاجەتتىگىن ەسكەرتتى، ولار: انەميا، كوكجوتەل جانە قان ارالاسقان قاقىرىق جانە ءناجىس، ءسۇت بەزدەرىنىڭ، ليمفا تۇيىندەرىنىڭ ۇلعايۋى، شارشاۋ ءارى سالماق جوعالتۋ، دەنەدەگى قالداردىڭ وزگەرۋى جانە باسقا دا كوپتەگەن بەلگىلەر.