«مىڭ سوزدەن اساتىن ارەكەتتەر» جوباسى
ب ا ق نازارىنا جاڭارتىلاتىن ەنەرگيا كوزدەرىن (جەك) پايدالانۋ بويىنشا شارۋا قوجالىقتارىنىڭ تاجىريبەسى ۇسىنىلدى جانە «شاعىن فەرمەرلىك شارۋاشىلىقتارعا جەك ەنگىزۋدىڭ تاجىريبەسى مەن پەرسپەكتيۆالارى» عىلىمي-پراكتيكالىق كونفەرەنسياسىندا وسى باعىتتىڭ الداعى الەۋەتى مەن دامۋى تالقىلاندى.
كونفەرەنسيا «ەڭبەكشىقازاق اۋدانىنىڭ جەرگىلىكتى قوعامداستىقتار قورى» قق (جقق) جۇزەگە اسىرعان «مىڭ سوزدەن اساتىن ارەكەتتەر» جوباسى شەڭبەرىندە قازاقستانداعى اقش ەلشىلىگىنىڭ 2021 شاعىن گرانتتار باعدارلاماسىنىڭ (شگب) قولداۋىمەن قوعام، جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگاندار مەن دونورلىق ۇيىمدار وكىلدەرىن، جابدىقتاردى جەتكىزۋشىلەر مەن فەرمەرلەردى جينادى، دەپ حابارلايدى Almaty-akshamy.kz.
«مىڭ سوزدەن اساتىن ارەكەتتەر» جوباسى كليماتتىڭ وزگەرۋىنىڭ جاھاندىق پروبلەماسىن جەرگىلىكتى دەڭگەيدە شەشۋگە باعىتتالعان جانە جەك-تى انا تىلىندە جانە تۇسىنىكتى تىلدە پايدالانۋدىڭ ارتىقشىلىقتارى تۋرالى اقپاراتتىڭ جەتىسپەۋشىلىگى ماسەلەسىن دە شەشەدى. قازاقستاندا وسى ارتىقشىلىقتار تۋرالى ايتىلاتىن كوپتەگەن باعدارلامالار بار، ءبىراق جاڭارتىلاتىن رەسۋرستاردى پايدالانۋدى ءىس جۇزىندە ىسكە اسىراتىن جوبالار وتە از. «مىڭ سوزدەن اساتىن ارەكەتتەر» جوباسى شەڭبەرىندە جەك-تى ناقتى جەرگىلىكتى جاعدايلاردا، ونىڭ ىشىندە ناقتى شارۋاشىلىقتاردا ءىس جۇزىندە پايدالانۋدىڭ تيىمدىلىگىن نەگىزدەيتىن ماقساتتى زەرتتەۋلەر مەن ازىرلەمەلەر جۇرگىزىلىپ قانا قويماي، ناقتى جۇمىس ىستەيتىن وبەكتىلەر دە قۇرىلدى.
«بۇگىن ءبىز كوپتەگەن جاھاندىق سىن-قاتەرلەرگە تاپ بولىپ وتىرمىز، ولاردىڭ اراسىندا كليماتتىڭ وزگەرۋى دە بار. ءبىز پاريج كەلىسىمىنىڭ بارلىق مىندەتتەمەلەرىن ورىنداۋ بويىنشا قازاقستاننىڭ كۇش-جىگەرىن قولدايمىز جانە وسى جاھاندىق پروبلەمانى شەشۋ ءۇشىن ۇكىمەتتىك جانە ۇكىمەتتىك ەمەس ارىپتەستەرمەن ىنتىماقتاستىققا قۋانىشتىمىز. «ىس-ارەكەت مىڭ سوزدەن ارتىق» جوباسى وتكەن جىلى ارىپتەستىك ءۇشىن تاڭداعان جوبالاردىڭ ءبىرى بولدى، ويتكەنى ول قازاقستاننىڭ اۋىلدىق جەرلەرىندە جاڭارتىلاتىن جانە تۇراقتى ەنەرگيا كوزدەرىن پايدالانۋدى ىلگەرىلەتۋگە ىقپال ەتەدى جانە جەك ارتىقشىلىقتارىنىڭ كورنەكى مىسالى بولىپ تابىلادى»، -دەيدى قازاقستانداعى اقش باس كونسۋلدىعىنىڭ قوعاممەن بايلانىس ءبولىمىنىڭ باسشىسى اناند كريشنا.
قاتىسۋعا 62 ءوتىنىم جولدانعان. جوبا اياسىندا الەۋمەتتىك جەلىلەردە اقپاراتتىق ارنا قۇرىلدى (@fms_abc_official، Facebook–جەرگىلىكتى قوعامداستىقتار قورى)؛ ەڭبەكشىقازاق اۋدانى فەرمەرلەرىنىڭ قاجەتتىلىكتەرى مەن ەنەرگەتيكالىق الەۋەتىن زەرتتەۋ ءۇشىن جوبانىڭ عىلىمي ساراپشىسىمەن بىرگە فەرمەرلىك شارۋاشىلىقتارعا باردى، ال زەرتتەۋ ناتيجەلەرى بويىنشا اۋداننىڭ ەنەرگەتيكالىق الەۋەتى تۋرالى تالدامالىق ەسەپ پەن فەرمەرلەردىڭ جەك پايدالانۋداعى قاجەتتىلىكتەر كارتاسى ازىرلەندى.
ءال-فارابي اتىنداعى قازۇۋ بازاسىندا ءار ءتۇرلى ماماندىقتار مەن الماتى قالاسىنىڭ جوو ستۋدەنتتەرىنىڭ قاتىسۋىمەن جاڭارتىلاتىن ەنەرگەتيكا سالاسىنداعى تەحنيكالىق شەشىمدەردى ازىرلەۋ بويىنشا حاكاتون وتكىزىلدى، ولار فەرمەرلەردىڭ قاجەتتىلىكتەر كارتاسىنان تاپسىرمالاردى شەشتى. حاكاتون قاتىسۋشىلارى جەك-تى شارۋا قوجالىقتارىنا ەنگىزۋ بويىنشا 15 تەحنيكالىق شەشىم ۇسىندى.
26 فەرمەر جوبانىڭ تاجىريبەلىك زەرتحاناسىنىڭ جۇمىسىنا قاتىستى، وعان وقىتۋ، ەكسپەريمەنتتەر، ەسەپتەۋلەر جانە پراكتيكالىق ساباقتار كىردى. جوبانىڭ عىلىمي ساراپشىسى جقق-مەن بىرلەسىپ، وقىتۋ ترەنينگتەرى ءۇشىن جاڭارتىلاتىن ەنەرگەتيكا تۋرالى، ونىڭ تۇرلەرى، كوزدەرى تۋرالى، سونداي-اق ولاردى قولدانۋ مەن ارتىقشىلىقتارى تۋرالى قاراپايىم تۇسىنىكتەردى قامتيتىن ماتەريالدار ازىرلەدى.
«ءبىزدىڭ ترەنينگتەر بارىسىندا فەرمەرلەر جەك سالاسىندا كوپتەگەن پايدالى اقپارات پەن ءبىلىم الدى. ولار جاسىل ەنەرگەتيكا تەحنولوگياسىمەن، ونىڭ: كۇن ەنەرگەتيكاسى؛ گەليوجىلۋلىق؛ جەل ەنەرگەتيكاسى؛ گەوتەرمالدىق جانە گيدروەنەرگەتيكا سياقتى تۇرلەرىمەن، جەك جابدىعىمەن جۇمىس ىستەۋ كەزىندەگى قاۋىپسىزدىك تەحنيكاسىمەن، ت.ب. تانىستى جانە زەرتتەدى. وقىتۋ ترەنينگتەرى پراكتيكالىق ساباقتاردى - تەحنيكالىق جانە ەكونوميكالىق ەسەپتەردى قامتىدى جانە جەك-تى پايدالانۋدىڭ ودان ارعى پراكتيكالىق قادامدارى ءۇشىن جاقسى بازا بولدى»، - دەيدى «ىس-ارەكەت مىڭ سوزدەن ارتىق» جوباسىنىڭ عىلىمي ساراپشىسى رۋسلان وتەبايەۆ.
جەك ورناتۋعا گرانتتار (قارجىلىق قولداۋ) العان جوبالار 2022 جىلعى 18 ناۋرىزدا وتكەن كونكۋرستىڭ قورىتىندىلارىمەن انىقتالدى، وعان 7 فەرمەر ءوز جۇمىستارىن كونكۋرستىق قورعاۋعا ۇسىندى. كونكۋرستىق كوميسسيانىڭ شەشىمى بويىنشا ءتورت جەڭىمپاز انىقتالدى:
1. جك ۆەرەتەلنايا ن.ن. – قىسقى كەزەڭدە ءۇي قۇستارىنا ارنالعان «جاسىل جەم» ءوسىرۋ بويىنشا جىلىجايدى جىلىتۋعا جانە تۇرعىن ءۇيدى ەلەكترمەن جابدىقتاۋعا ارنالعان قۋاتتىلىعى 5 كۆت جەلىلىك كۇن ەلەكتر ستانسياسى؛
2. ناجەنوۆ شق، بولەك ا. – شارۋا قوجالىعىن جانە تۇرعىن ءۇي-جايدى ەنەرگيامەن قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن قۋاتى 3 كۆت اۆتونومدى ەلەكتر ستانسياسى؛
3. ەرمەك شق، تەسكەنسۋ س. – شارۋا قوجالىعىن ەنەرگيامەن جابدىقتاۋ ءۇشىن قۋاتى 5 كۆت اۆتونومدى كۇن ەلەكتر ستانسياسى؛
4. راسۋل شق، قايرات ا. – شارۋا قوجالىعىن جانە تۇرعىن جايدى ەلەكترمەن جابدىقتاۋعا ارنالعان قۋاتتىلىعى 5 كۆت جەلىلىك كۇن ەلەكتر ستانسياسى.
جەڭىمپازداردىڭ جوبالارى قازاقستانداعى اقش ەلشىلىگىنىڭ شگج 2021 كوزدەلگەن گرانتتارمەن قولداۋ تاپتى جانە قازىرگى ۋاقىتتا جەڭىمپازداردىڭ بارلىق فەرمەرلىك شارۋاشىلىقتارىندا بالامالى ەنەرگيا كوزدەرى ەنگىزىلدى.
«ءبىزدىڭ فەرمەرلەرمەن جۇمىس جاساۋ تاجىريبەمىز كورسەتكەندەي، ولار كورشى فەرمەردە ناقتى جۇمىس ىستەيتىن مەحانيزمدى كورگەندە، ونىڭ پايداسىن بايقايدى، سودان كەيىن بۇل تەحنولوگيا بۇل تۋرالى كوپ سويلەسكەننەن گورى بىرنەشە ەسە تەز تارالادى. ناقتى كەيستەردى ىسكە اسىرۋ جەك-تىڭ ارتىقشىلىقتارىنا ءبىزدىڭ وڭىردەگى باسقا دا فەرمەرلەر ءۇشىن نازار اۋدارۋعا تۇرتكى بولادى دەپ ۇمىتتەنەمىن. سونداي-اق، ەڭبەكشىقازاق اۋدانىندا جەك ءىس جۇزىندە قولدانۋ ناتيجەلەرى بويىنشا ءساتتى كەيستەر تۋرالى اقپاراتتى تاراتۋ جەرگىلىكتى جانە ۇلتتىق دەڭگەيلەردە مەملەكەتتىك ورگانداردىڭ نازارىن اۋدارۋ جانە اۋىل وڭىرلەرىنىڭ تۇرعىندارى اراسىندا جاڭارتىلاتىن ەنەرگيا كوزدەرىن ىلگەرىلەتۋ ءۇشىن وتە ماڭىزدى» - دەپ اتاپ ءوتتى «ەڭبەكشىقازاق اۋدانىنىڭ جەرگىلىكتى قوعامداستىقتار قورى» قق اتقارۋشى ديرەكتورى باقىتگۇل ەلشىبايەۆا.