«جاڭا الماتى» كەشەندى دامۋ جوسپارى اياسىندا قالادا ءتۇرلى سالادا اۋقىمدى جۇمىس باستالىپ كەتتى، دەپ حابارلايدى Almaty-akshamy.kz Almaty.tv-عا سىلتەمە جاساپ.
بۇگىندە قالانىڭ 99 پايىزى گازبەن قامتىلعان. ال جەكە سەكتورداعى 1943 تۇرعىن ءۇي ءالى كۇنگە دەيىن پەش جاعادى. ماسەلە الداعى ۋاقىتتا «جاڭا الماتى» كەشەندى دامۋ جوسپارى اياسىندا شەشىمىن تاپپاق. وسىلايشا، كومىردەن ارىلىپ، قالانى تولىقتاي كوگىلدىر وتىنمەن قامتۋ كوزدەلىپ وتىر. ودان بولەك، تۇرعىنداردى جارىقتاندىرۋ جانە ساپالى ەلەكتر ەنەرگياسىمەن قامتۋ دا باستى ماسەلە.
كۇندىز الماتى قانداي كوركەم بولسا، تۇنگى قالا ءتىپتى اجارلى. قالا كوشەلەرىندە جانىپ تۇرعان بارلىق شامداردى «الماتى قالا جارىق» مەكەمەسى باقىلايدى. مامانداردىڭ حابارلاۋىنشا، ءقازىر شاھاردا 165 مىڭ جارىقتاندىرعىش بار. ءقازىر ولار ەنەرگيا ۇنەمدەگىش لامپالارعا كوشكەن. ساپا – ءبىرىنشى ورىندا. ءارى نارىقتا بۇل تاۋارعا سۇرانىس جوعارى.
«لەد شامداردىڭ تيىمدىلىگى جوعارى. ونىڭ جارىق بەرۋ قۋاتى بۇرىنعىعا قاراعاندا الدەقايدا ساپالى، ءارى ەنەريانى ۇنەمدەيدى. ناتيجەسىندە ەلەكتر تۇتىنۋ ورتاشا ەسەپپەن 19،2%-عا تومەندەيدى دەپ بولجاپ وتىرمىز»، – دەدى ەنەرگەتيك امزە اكىمجانوۆ.
قالانىڭ شەتكى اۋداندارىندا جالپى ۇزىندىعى 200 شاقىرىم بولاتىن كوشەدە جارىق جەلىلەرى كۇردەلى جوندەۋدەن ءوتىپ جاتىر. ناتيجەسىندە 68 مىڭ تۇرعىن ساپالى ەلەكتر ەنەرگياسىمەن قامتىلادى. اۋدان تۇرعىندارىنىڭ كوپشىلىگى توقتى ۇيدى-ۇيگە كورشى-قولاڭ مەن جاقىن جەردەگى ترانسفورماتوردان وزدەرى قوسىپ الاتىن كورىنەدى. بۇل جاعدايدا تەحنيكالىق نورمالار ساقتالمايدى، سالدارى اسا ءقاۋىپتى دەيدى ماماندار.
«وسىنداي جەكە سەكتورداعى تۇرعىن ۇيلەردى قالا بالانسىنا وتكىزۋ - باستى تالاپ. بۇل اۋدان تۇرعىندارى ءۇشىن جانە ءبىز ءۇشىن دە وتە قولايلى بولماق. سەبەبى ۇيلەردەگى جارىقتاردىڭ جۇيەسى رەتتەلەدى، سونىمەن بىرگە ولاردىڭ ءبارى ءبىزدىڭ باقىلاۋىمىزدا بولادى، ياعني ءبىر بازادا ساقتالادى. سايكەسىنشە جارىق ساپاسى دا ارتا تۇسەدى»، – دەدى «الاتاۋ جارىق كومپانياسى» اق باسقارما باستىعى دميتريي حلىبوۆ.
گازبەن قامتۋ، ەلەكتر ەنەرگياسى مەن جىلۋ جۇيەسى. مۇنىڭ ءبارى دە الەۋمەتتىك سالاداعى باسىم باعىتتار. ءقازىر قالانىڭ شەتكى اۋداندارى سانالاتىن ناۋرىزباي، الاتاۋ، تۇركسىبتە بۇل ماسەلەلەر كەزەك كۇتتىرمەي شەشىلۋى كەرەك. ماقسات – ول اۋداندارعا قالانىڭ ورتالىعىنداعىداي جاعداي جاساۋ.
«الماتى باس جوسپارىمەن بىرگە «شەتسىز قالا» جوباسى دا اۋقىمدى جۇزەگە اسىپ كەلەدى. تاعى ءبىر ەرەكشەلىك – قانداي جوسپار قۇرساق تا، تۇرعىندارمەن تىلدەسەمىز، ولاردىڭ ويىن تىڭدايمىز. بۇل بيلىك پەن بۇقارا اراسىنداعى الشاقتىقتى جويۋعا مۇمكىندىك بەرەدى»، – دەدى «الماتىباسجوسپار» عزي ينجەنەرى گۇلنار ناحمەتوۆا.
«جاڭا الماتى» كەشەندى دامۋ جوسپارى اياسىندا قالادا ءتۇرلى سالادا اۋقىمدى جۇمىس باستالىپ كەتتى. ماقسات – قالا حالقى ءۇشىن جايلى ورتا قالىپتاستىرۋ، ءومىر ءسۇرۋ دەڭگەيىن ارتتىرۋ جانە قالانى كوركەيتۋ. ءبىراق، ەسكەرەتىن جايت، قالا كەلبەتى مەن تاريحي ەستەتيكاسىن ساقتاپ قالۋ اسا ماڭىزدى.