ىشەك ينفەكسيالارىمەن بايلانىستى اۋرۋلار جازدا كۇشەيە تۇسەدى.
جىلى جانە ىلعالدى اۋا-رايى ينفەكسيا قوزدىرعىشتارىنىڭ كوبەيۋىنە بارلىق قولايلى جاعداي جاسايدى. وڭىرلىك كوممۋنيكاسيالار قىزمەتىنىڭ بريفينگىندە ي. س. جاكەنوۆ اتىنداعى قالالىق كلينيكالىق جۇقپالى اۋرۋلار اۋرۋحاناسىنىڭ ينفەكسيالىق بولىمشەسىنىڭ مەڭگەرۋشىسى، جوعارى ساناتتى ينفەكسيونيست دارىگەر ەۆسەيەۆا مەەريم بولات قىزى اۋرۋدىڭ الدىن الۋ شارالارىمەن ءبولىستى، دەپ حابارلايدى Almaty-akshamy.kz.
دارىگەر مالىمەتىنشە، ءساۋىر ايىنان باستاپ الماتى قالالىق كلينيكالىق جۇقپالى اۋرۋلار اۋرۋحاناسىنا ىشەك ينفەكسياسى بەلگىلەرى بار ءبىر جارىم مىڭعا جۋىق ادام جۇگىنگەن، ونىڭ 854ء-ى اۋرۋحاناعا جاتقىزىلعان.
«بۇگىنگى تاڭدا الەمدە ءجىتى ىشەك ينفەكسيالارى اۋرۋلارىن جۇقتىرۋ ەكىنشى ورىندا تۇر. جىل سايىن كوكتەم-جاز كەزەڭىندە ىشەك ينفەكسيالارىنىڭ سانى ارتادى. رەسپۋبليكالىق سانيتاريالىق-ەپيدەميولوگيالىق قىزمەتتىڭ دەرەكتەرى بويىنشا بيىل قازاقستاندا ءجىتى ىشەك ينجفەكسيالارىمەن سىرقاتتانۋشىلىق 36،7% - عا ءوستى. بۇل حالىق اراسىندا گيگيەنالىق داعدىلارىنىڭ بۇزىلۋىمەن عانا ەمەس، سونىمەن قاتار ميكروبتاردىڭ كوبەيۋى ءۇشىن وڭتايلى جاعدايلارمەن دە بايلانىستى. اسىرەسە، جازدا ىشەك ينفەكسياسى قوزدىرعىشتارىنىڭ كوبەيۋىنە قاجەتتى بارلىق فاكتورلار، اتاپ ايتقاندا سۋ، تاماق، لاس قولدار مەن تۇرمىستىق زاتتار مۇمكىندىك جاسايدى. سونىمەن قاتار، جۇقپالىلىقتى ارتتىراتىن ارالىق فاكتورلار دا بار - ولار شىبىندار»، - دەپ ءبولىستى سپيكەر.
سونىمەن بىرگە، مامان شەتەلدە دەمالۋ كەزىندە تەك بوتەلكەدەگى سۋدى پايدالانۋدى، قولدى ۇنەمى جۋۋدى جانە ەكزوتيكالىق جەمىستەردى الدىن-الا وڭدەۋسىز تۇتىنباۋدى ۇسىنادى. ويتكەنى، تىرىسقاقتىڭ بارلىق تىركەلگەن جاعدايلارى وزگە ەلدەردەن كەلگەن. اسا ءقاۋىپتى ينفەكسيامەن سىرقاتتانۋ 30 ەلدە تىركەلگەن، ونىڭ ىشىندە ءۇندىستان، تۇركيا، جۇڭگو، فيليپپين، تانىمال جانە تۋريستەر جاقسى كورەتىن ورىندار.
دارىگەردىڭ ايتۋىنشا، ىشەكتىڭ ينفەكسياسى بولىمىنە تۇسكەن ادامداردىڭ جارتىسى اۋرۋدان 2-3 كۇن بۇرىن، ادەتتە، قالا ماڭىنداعى تانىمال جاعاجايلارعا باراتىندار. مۇنىڭ سەبەبى كوبىنەسە تاعامدى دۇرىس وڭدەمەۋ جانە دۇرىس ساقتاماۋ بولىپ تابىلادى.
«ءبىزدىڭ حالىق ءالى كۇنگە دەيىن جۋىلماعان كوكونىستەر مەن جەمىستەردى جەگەننەن كەيىن جۇقپالى اۋرۋلار اۋرۋحانالارىنا تۇسەدى. ءبىر قاراعاندا، تازا جەمىستەردى تازا قولمەن جەۋ وڭايى جوق سياقتى. كوۆيد كارانتينىن ەستەرىڭىزگە تۇسىرىڭىزدەرشى - ءبارى سانيتايزەرلەردى قولدانا باستاعان كەزدە، ينفەكسيا تىزبەگى ءۇزىلىپ، ىشەك ينفەكسيالارىنىڭ تىركەلۋى بىرنەشە ەسە تومەندەدى. ەندى جاعاجايلاردا، بازارلاردا نە بولىپ جاتقانىن قاراڭىز – قوقىس ۇيىندىلەرى، شىبىندار، تاماق قالدىقتارى بۇكىل اۋماققا شاشىلىۋى - ميكروبتاردىڭ كوبەيۋى ءۇشىن نەگىزگى قورەكتىك ورتا»، - دەدى ول.
ساراپشىنىڭ ۇسىنىسى بويىنشا تابيعات اياسىنا باراردا ۇيدە بارلىق كوكونىستەر مەن جەمىستەردى الدىن-الا جۋىپ، تەز بۇزىلاتىن ونىمدەردى توڭازىتقىش سومكەدە ساقتاۋ كەرەك. ىلعال مايلىقتار مەن سانيتايزەرلەر مىندەتتى تۇردە ماشينانىڭ باگاجىندا بولۋى كەرەك. سۋ قويماسىندا شومىلۋ كەزىندە جاعىمسىز سالداردان اۋلاق بولۋ ءۇشىن سۋدى جۇتىپ قويماڭىز.
ينفەكسيانىڭ تارالۋىندا جاپپاي ساۋدا دا ماڭىزدى ءرول اتقارادى. ازىق-تۇلىك ارقىلى جۇقتىرۋ ەكى جاعدايدا بولۋى مۇمكىن، ەگەر ول دۇرىس ساقتالماسا نەمەسە ساتۋشى سانيتارلىق نورمالاردى ساقتاماسا، دەيدى ساراپشى.
«كوبىنەسە بۇل ءونىمدى پايدالانعانداردىڭ بارلىعى دەرلىك ءبىر ۋاقىتتا اۋىرعان كەزدە پايدا بولادى. بۇل جاعدايدا ءجىتى ىشەك ينفەكسياسىنىڭ تاماق ارقىلى تارالۋ فاكتورىنىڭ الدىن-الۋعا كەلەتىن بولساق، مۇندا قوعامدىق تاماقتانۋ ورىندارى ءۇشىن ارنايى جاسالعان سانيتارلىق نورمالاردى ساقتاۋ ءبىرىنشى ورىنعا شىعادى. مىسالى، شيكى جانە پىسىرىلگەن تاعامداردىڭ بىر-بىرىمەن بايلانىستا بولۋىنا جول بەرمەڭىز. ءپىسىرۋ ءۇشىن تەك ءقاۋىپسىز ونىمدەردى قولدانىڭىز، مىسالى، شيكى ەمەس، پاستەرلەنگەن ءسۇت. سالات جاپىراقتارى سياقتى شيكى تۇردە تۇتىنىلاتىن تاعامداردى مۇقيات جۋىڭىز. پىسىرىلگەن تاعامدى كەشىكتىرمەي جەڭىز. قالعان تاماقتى توڭازىتقىشتا ساقتاڭىز، ءبىراق ءبىر تاۋلىكتەن ارتىق ەمەس»، - دەپ ءبولىستى م.ەۆسەيەۆا.
قۇسۋ، ءىش ءوتۋ جانە السىزدىك سياقتى اۋرۋدىڭ العاشقى بەلگىلەرى پايدا بولعان كەزدە دارىگەرلەرمەن كەڭەسۋ كەرەك، ءوزىن-وزى ەمدەپ جانە دارى-دارمەكتەردى ءوز بەتىنشە تاعايىنداۋ ۇسىنىلمايدى.
«ەگەر سىزدە اۋرۋدىڭ جەڭىل سيمپتومدارى بولسا، وندا ءسىز وزىڭىزگە ۇيدە-اق كومەكتەسە الاسىز. مىسالى، رەگيدرون ۇنتاعىن سۇيىلتىپ، اعداداعى تۇزداردىڭ ورنىن تولتىرۋ ءۇشىن ونى كۇنى بويى كىشكەنە بولىكتەردە ءىشىڭىز. «سمەكتا» دا كومەكتەسە الادى – بۇل پرەپارات ىشەكتىڭ شىرىشتى قابىعىن دەزينفەكسيالايدى جانە جابادى. ەشبىر جاعدايدا اۋىرسىنۋدى باساتىن دارىلەردى قابىلداۋعا، ءىشتى جىلىتۋعا نەمەسە اۋىرسىنۋعا توزۋگە بولمايدى. دارىگەرلەرگە كورىنگەن دۇرىس، ويتكەنى ىشەك ينفەكسياسى ميدىڭ ىسىنۋىنە، بۇيرەك نەمەسە باۋىر جەتكىلىكسىزدىگىنە جانە اعزانىڭ قاتتى سۋسىزدانۋىنا اكەلۋى مۇمكىن»، - دەپ قورىتىندىلادى دارىگەر.