الماتى قالالىق ءماسليحاتىنىڭ XXXIX سەسسياسىندا مەگاپوليستىڭ 2026–2030 جىلدارعا ارنالعان دامۋ جوسپارىنىڭ جوباسى تانىستىرىلدى. ەكونوميكا جانە قارجى باسقارماسىنىڭ باسشىسى باۋىرجان قۇدايبەرگەنوۆ نەگىزگى باعىتتار تۋرالى بايانداما جاساپ، الداعى بەس جىل ارنالعان قالانى دامىتۋ مەن جاڭعىرتۋعا قاتىستى باسىم باعىتتاردى اتاپ ءوتتى.
دامۋ جوسپارى تۇراقتى ەكونوميكالىق ءوسىم، كولىك جۇيەسىن كەشەندى دامىتۋ، قولايلى قالالىق ورتا قالىپتاستىرۋ، الەۋمەتتىك تۇراقتىلىق پەن ورنىقتىلىق، ەكولوگيالىق ءومىر ساپاسى، سيفرلىق ترانسفورماسيا جانە قالا قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋ سىندى جەتى نەگىزگى باسىمدىقتى قامتيدى.
باۋىرجان قۇدايبەرگەنوۆتىڭ ايتۋىنشا، 2030 جىلعا قاراي قالانىڭ ءجوو كولەمىن ەكى ەسەگە ۇلعايتۋ، ينۆەستيسيا كولەمىن 7 ترلن تەڭگەگە جەتكىزۋ جانە شاعىن جانە ورتا بيزنەستىڭ ۇلەسىن 65%-عا دەيىن ارتتىرۋ جوسپارلانعان. شاعىن جانە ورتا بيزنەستىڭ دامۋىمەن قاتار ءتۋريزمدى جەتىلدىرۋگە، يندۋستريالىق ايماقتى كەڭەيتۋگە جانە مەگاپوليستىڭ ينۆەستيسيالىق تارتىمدىلىعىن ارتتىرۋعا ەرەكشە كوڭىل بولىنەدى. جوسپار اياسىندا الماتى تاۋ كلاستەرىن دامىتۋ جونىندە اۋقىمدى شارالار قامتىلعان: 350 كم تاۋ سوقپاعىن كوركەيتۋ، اسپالى جولدار جەلىسىن كەڭەيتۋ، تاۋ-شاڭعى ينفراقۇرىلىمىنىڭ قابىلداۋ قۋاتىن 5 ەسەگە ارتتىرۋ كوزدەلگەن. 2030 جىلعا قاراي قالادا 7 مىڭ نومىرگە ارنالعان 60 ورنالاستىرۋ نىسانى سالىنادى.
كولىك بلوگى قالا جولدارىن ماگيسترالدىق لوگيستيكالىق دالىزدەرمەن بىرىكتىرۋدى، مەترو جەلىسىن كەڭەيتۋدى، LRT جەلىسىن ىسكە قوسۋدى، 42 BRT ءدالىزىن قۇرۋدى جانە 100 كم-دەن استام جاڭا جول سالۋدى قامتيدى. بۇل شارالار قوعامدىق كولىكتىڭ كۇندەلىكتى جولاۋشىلار سانىن 3 ملن ساپارعا دەيىن جەتكىزۋگە مۇمكىندىك بەرەدى.
ەكونوميكانىڭ الەۋەتىن ارتتىرۋمەن قاتار، جايلى قالالىق ورتا قالىپتاستىرۋ جالعاسادى. الماتى پوليسەنترلىك دامۋ مودەلىنە كوشەدى. تاريحي ورتالىقتىڭ جۇكتەمەسىن ازايتۋ ءۇشىن جاڭا تارتىلىس نۇكتەلەرى پايدا بولادى. 38 قوعامدىق كەڭىستىكتى سالۋ جانە جاڭارتۋ، 68 قالا كوشەسىن جاڭعىرتۋ جوسپارلانعان. 2026 جىلدىڭ سوڭىنا دەيىن قالا تۇرعىندارى تولىقتاي ورتالىقتاندىرىلعان سۋمەن قامتىلادى.
الەۋمەتتىك بلوك 130-دان استام نىساندى سالۋ جانە جاڭعىرتۋدى قامتيدى. بۇل جاڭا مەكتەپتەر مەن بالاباقشالار، مەديسينا ۇيىمدارى، ستاسيونارلاردى جاڭعىرتۋ، مادەني نىسانداردى جاڭارتۋ جانە سپورت ينفراقۇرىلىمىن دامىتۋ قاراستىرىلعان.
ەكولوگيالىق باستامالار اياسىندا كەڭ كولەمدى كوگالداندىرۋ، سۋارۋ جۇيەسىن ەنگىزۋ، جىلۋ كوزدەرىنەن شىعاتىن زياندى زاتتاردى 13 ەسەگە ازايتۋ جانە قوعامدىق كولىكتىڭ تولىق ەكولوگيالىق قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋ كوزدەلگەن.
سيفرلاندىرۋ سالاسىندا ينجەنەرلىك جەلىلەردىڭ جۇكتەمەسىن وڭتايلاندىرۋ مەن بولجاۋ ءۇشىن «قالانىڭ سيفرلىق ەگىزى» جاسالادى. سونداي-اق، زياتكەرلىك باسقارۋ جۇيەسى ەنگىزىلىپ، كولىكتىڭ قوزعالىس ۋاقىتى مەن اۋاعا بولىنەتىن زياندى شىعارىندىلار ازايادى.
قالا تۇرعىندارى مەن قوناقتارىنىڭ قاۋىپسىزدىگىن ارتتىرۋ ماقساتىندا جاڭا فورماتتاعى 20 ۋچاسكەلىك پوليسيا پۋنكتى اشىلادى، 400 الەۋمەتتىك، 200 تۇرعىن جانە 150 ينفراقۇرىلىمدىق نىسان سەيسميكالىق جاعىنان كۇشەيتىلەدى، 20 ءورت دەپوسى سالىنىپ، جاڭعىرتىلادى.
ۇسىنىلعان دامۋ جوسپارى الماتىنىڭ زاماناۋي مەگاپوليسكە اينالۋىنا ستراتەگيالىق باعىت بەرىپ، قالانىڭ ەكونوميكالىق الەۋەتىن ارتتىرۋعا، تۇرعىندار ءومىرىنىڭ ساپاسىن جاقسارتۋعا، جايلى قالالىق ورتانى قالىپتاستىرۋعا جانە ەكولوگيالىق ورنىقتىلىقتى قامتاماسىز ەتۋگە باعىتتالعان.