الماتى اكىمى ەربولات دوسايەۆتىڭ حالىقپەن سەگىزىنشى كەزدەسۋى تۇركسىب اۋدانىندا ءوتتى. كەزدەسۋگە 300-دەن استام ادام كەلدى، دەپ حابارلايدى اlmaty-akshamy.kz.
تۇركسىب اۋدانى قالانىڭ ونەركاسىپتىك، كولىكتىك جانە لوگيستيكالىق تورابى بولىپ تابىلادى. ونىڭ ۇلەسىنە الماتىنىڭ ونەركاسىپتىك ءوندىرىسىنىڭ تورتتەن ءبىر بولىگى تيەسىلى. الماتى اكىمىنىڭ مالىمەتىنشە، بيىلعى 5 ايدىڭ قورىتىندىسى بويىنشا ونەركاسىپتە، ينۆەستيسيا تارتۋدا، قۇرىلىستا وڭ ديناميكا بايقالادى.
كەزدەسۋ بارىسىندا الماتى اكىمى اۋداننىڭ نەگىزگى پروبلەمالىق ماسەلەلەرىن، ونىڭ ىشىندە ينجەنەرلىك جەلىلەر مەن تۇرعىن ءۇي قورىنىڭ توزۋىن اتاپ ءوتتى. ەربولات دوسايەۆ جىلىتۋ، سۋمەن جابدىقتاۋ جانە كارىز جەلىلەرىن جاڭعىرتۋ، تۇرعىن ءۇي قورىن كۇردەلى جوندەۋ، الەۋمەتتىك ينفراقۇرىلىمدى جاقسارتۋ جانە دامىتۋ قاجەت ەكەنىن اتاپ ءوتتى.
بيىل قالاعا قوسىلعان المەرەك، قايرات، نۇرشاشقان شاعىن اۋداندارىنداعى ۇيلەردىڭ 90%-ى ءۇشىن ۋچاسكەلەر شەكاراسىنا دەيىن سۋمەن جابدىقتاۋ مەن كارىزدىڭ ماگيسترالدى جانە ىشكى اۋلالىق جەلىلەرى سالىندى. جىل سوڭىنا دەيىن زاكارپاتسكايا كوشەسىندە، جاس قانات جانە شۋاقتى شاعىن اۋداندارىندا جەلىلەر سالىنادى. بۇل تاعى مىڭ ءۇيدى قوسۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. نيجنيايا پياتيلەتكا شاعىن اۋدانىندا جۇمىستاردى كەلەسى جىلدىڭ سوڭىندا اياقتاۋ جوسپارلانۋدا. بۇدان باسقا، وسى جىلدىڭ سوڭىنا دەيىن اۋداندا ۇزىندىعى 8،3 كم بولاتىن 11 ۋچاسكەسىندەگى جەلىلەر قايتا جاڭعىرتىلاتىن بولادى.
ءوزىنىڭ سوزىندە ەربولات دوسايەۆ اۋداندا ەلەكترمەن جابدىقتاۋ جەلىلەرى 70%-عا توزعانىن اتاپ ءوتتى. بۇل ءجيى ۇزىلىستەرگە، اجىراتۋلارعا جانە كەرنەۋدىڭ جوعارىلاۋىنا اكەلەدى. ماسەلەنى شەشۋ ءۇشىن تۇزدىباستاۋ قوسالقى ستانسياسى سالىنۋدا. جىل سوڭىنا دەيىن شۋاقتى شاعىناۋدانداعى ەلەكتر بەرۋ جەلىلەرى جاڭعىرتىلادى. شىلدە ايىندا نۇرشاشقان، قايرات جانە المەرەك شاعىناۋداندارىندا جۇمىستار باستالادى.
اۋداندا قالانىڭ بارلىق ەسكى تۇرعىن ۇيلەرىنىڭ 40%-ى شوعىرلانعان. وسى جىلى اتالعان ماسەلەنى شەشۋ ءۇشىن 12 ەسكى ءۇيدىڭ 96 وتباسى 2 جاڭا كوپقاباتتى ۇيلەرگە كوشىرىلدى. 211 پاتەرلى تاعى 8 كوپقاباتتى ءۇيدىڭ قۇرىلىسى جۇرگىزىلۋدە.
اۋداننىڭ جول ينفراقۇرىلىمى قاناعاتتانارلىق جاعدايدا – 439 نەمەسە 486 كوشەنىڭ 90%-ى اسفالتتالعان. قالعان 47 كوشەنىڭ 17ء-نىڭ 10،2 شاقىرىمىنا ورتاشا جوندەۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلەدى.
ەربولات دوسايەۆ جىل سوڭىندا قۇلجا تراكتىسى-بۇقتىرما قيىلىسىندا جولايرىعىنىڭ قۇرىلىسى اياقتالاتىنىن حابارلادى.
اۋداندا جاڭبىر كەزىندە ۇنەمى سۋ باسۋ بايقالادى. بۇل ماسەلەنى جەدەل شەشۋ ءۇشىن ۇزىندىعى 5،1 كم بولاتىن 64 ۋچاسكەدە ۇزىندىعى ارىقتار سالىنىپ، رەكونسترۋكسيالانۋدا، كەلەسى جىلى ۇزىندىعى 44 كم قالعان ارىق جۇيەلەرىن سالۋ جانە جوندەۋ جوسپارلانعان.
قاۋىپسىزدىكتى قامتاماسىز ەتۋ ماقساتىندا اۋدان جولدارىنداعى «سەرگەك» كامەرالارىنىڭ سانى ەكى ەسەگە جۋىق – 82-دەن 160-قا دەيىن ۇلعايتىلاتىن بولادى. قوسىمشا 322 بەينەباقىلاۋ كامەراسى ورناتىلادى، ولاردىڭ ءبىر بولىگى قيىلىستاردا، اۋلالاردا، ساياباقتار مەن سكۆەرلەردە، ءبىلىم بەرۋ جانە دەنساۋلىق ساقتاۋ وبەكتىلەرىندە، ءدىني نىساندار مەن بازارلاردا ورناتىلاتىن بولادى.
تۇركسىب اۋدانىندا جوعارى جىلدامدىقتى ينتەرنەتكە قوسىلۋ جۇمىستارى جالعاسۋدا. تالشىقتى-وپتيكالىق جەلىگە 342 ءۇي، سونىڭ ىشىندە قايرات، المەرەك شاعىن اۋداندارى قوسىلدى. جىل سوڭىنا دەيىن باۋم توعايى مەن نيجنيايا پياتيلەتكا شاعىن اۋداندارىن قوسۋ جوسپاردا بار.
قالا باسشىسى تۇركسىب اۋدانىندا الەۋمەتتىك نىساندارمەن قامتاماسىز ەتۋ قالانىڭ باسقا اۋداندارىنا قاراعاندا جوعارى ەكەنىن اتاپ ءوتتى. اۋداننىڭ مەكتەپتەرى مەن بالاباقشالارىندا ورىن تاپشىلىعى 4،2 مىڭ ورىندى قۇرايدى. جىل سوڭىندا قايرات شاعىناۋدانداعى 1500 ورىندى مەكتەپ پەن ۆولوچايەۆسكايا كوشەسىندەگى 300 ورىندى جەكە مەنشىك مەكتەپتىڭ قۇرىلىسى اياقتالادى دەپ كۇتىلۋدە. بۇل تۇركسىب اۋدانىنداعى وقۋشى ورىندارىنىڭ تاپشىلىعى ماسەلەسىن تولىق شەشۋگە مۇمكىندىك بەرەدى.
ءۇشىنشى توقساندا №59 مەكتەپ-گيمنازيا ءۇشىن جاڭا عيماراتتىڭ قۇرىلىسى باستالادى. جىل سوڭىنا دەيىن جاس قانات شاعىناۋدانىنداعى بالاباقشادا قۇرىلىس جۇمىستارى قايتا باستالادى. كەلەسى جىلدىڭ مامىر ايىندا №70 بالاباقشانىڭ سەيسموتۇراقتىلىعىن كۇشەيتۋ اياقتالادى. 2023 جىلدىڭ سوڭىنا دەيىن قايرات شاعىناۋدانىندا 260 ورىندىق بالاباقشانىڭ قۇرىلىسى اياقتالادى.
حالىقتىڭ ءوسۋىنىڭ ارقاسىندا اۋداننىڭ مەديسينالىق مەكەمەلەرىنە جۇكتەمە ەداۋىر ارتتى. بيىل ايباسوۆ كوشەسىندەگى 200 ورىندىق ەمحانانىڭ جوبالىق قۇجاتتاماسى ازىرلەندى. وسى جىلدىڭ ءۇشىنشى توقسانىندا نۇرشاشقان شاعىن اۋدانىندا 100 ورىندىق ەمحانا قۇرىلىسى باستالادى. المەرەك جانە رۆ-90 شاعىن اۋداندارىنىڭ ءارقايسىسىندا 200 ورىندىق ەكى ەمحانانىڭ قۇرىلىسىنا جوبالىق-سمەتالىق قۇجاتتاما ازىرلەنەتىن بولادى. قازىرگى ۋاقىتتا قايرات شاعىن اۋدانىندا 340 ورىندىق ەمحانا قۇرىلىسىنىڭ جوبالىق قۇجاتتاماسى ازىرلەنۋدە.
№20 قالالىق ەمحانانىڭ دارىگەرلىك امبۋلاتورياسىن تۇراقتى ورنالاستىرۋ ءۇشىن 13 اسكەري قالاشىقتا جالعا بەرىلەتىن عيماراتتى ساتىپ الۋ جوسپارلانۋدا.
تۇركسىب اۋدانىندا تۇرعىندار ءۇشىن سپورت نىساندارىنىڭ «قادامدىق قولجەتىمدىلىگىن» قۇرۋ بويىنشا جۇمىس جالعاسۋدا. وسى جىلدىڭ ناۋرىز ايىندا «جۇلدىز» شاعىن اۋدانىندا باسسەينى، گيمناستيكامەن، جەكپە-جەكپەن اينالىسۋعا ارنالعان زالدارى بار جەكە دەنەشىنىقتىرۋ-ساۋىقتىرۋ كەشەنى اشىلدى، جىل سوڭىنا دەيىن جاس قانات شاعىن اۋدانىندا باسسەينى بار تاعى ءبىر سپورت كەشەنى ىسكە قوسىلادى. قازان ايىندا «اۆياتور» ستاديونىنىڭ جانە وگاريەۆ كوشەسىندەگى دامۋ جانە شىعارماشىلىق ورتالىعىنىڭ اۋماعىندا سپورت كەشەنىنىڭ قۇرىلىسىنا مەملەكەتتىك ساراپتاما قورىتىندىسىن الۋ جوسپارلانۋدا.
بيىل «حالىقتىق بيۋدجەتكە قاتىسۋى» جوباسىنا اۋدانعا 800 ملن تەڭگە ءبولىندى. تۇرعىنداردىڭ ۇسىنىستارى بويىنشا 28 جوبا ىرىكتەلدى. ولاردىڭ ىشىندەگى ەڭ ىرىلەرى – سەيفۋللين داڭعىلى بويىنداعى كىرەبەرىس توپتى اباتتاندىرۋ. رىسقۇلوۆ داڭعىلى، اقكەربەز كوشەسى بويىنداعى جاعالاۋ ايماعىن قايتا جاڭارتۋ، مايلين كوشەسى بويىنداعى ساياباقتى ءبولۋ. جۇمىستار اعىمداعى جىلدىڭ سوڭىنا دەيىن اياقتالادى.
الماتى اكىمىمەن كەزدەسۋ بارىسىندا تۇرعىندار جولداردى، كارىز جانە ەلەكتر جەلىلەرىن جوندەۋ، اباتتاندىرۋ جانە ت. ب. ماسەلەلەردى كوتەردى.
مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقايەۆتىڭ جارلىعىمەن بەكىتىلگەن حالىقپەن كەزدەسۋلەردىڭ جاڭا فورماتىنا سايكەس جىل سوڭىنا دەيىن ەربولات دوسايەۆ حالىقپەن 24 كەزدەسۋ وتكىزەدى – توقسانىنا 8 اۋداننىڭ تۇرعىندارىمەن ءبىر-بىر كەزدەسۋ.
ەسكە سالساق، الماتى اكىمىنىڭ تۇرعىندارمەن ءبىرىنشى كەزدەسۋى بيىلعى جىلدىڭ ەكىنشى توقسانىندا 14 ساۋىردە بوستاندىق اۋدانىندا، ەكىنشىسى – 28 ساۋىردە الاتاۋ اۋدانىنىڭ تۇرعىندارىمەن، ءۇشىنشىسى – 12 مامىردا اۋەزوۆ اۋدانىندا، ءتورتىنشىسى – 19 مامىردا ناۋرىزباي اۋدانىندا، بەسىنشىسى – 26 مامىردا جەتىسۋ اۋدانىندا، التىنشىسى – 17 ماۋسىمدا مەدەۋ اۋدانىندا، جەتىنشىسى – 23 ماۋسىمدا المالى اۋدانىندا ءوتتى.