اللەرگيانى قالاي ەمدەۋگە بولادى؟
وسى سۇراقپەن اللەرگيادان ەم ىزدەگەندەر دارىگەرلەر تابالدىرىعىن توزدىرادى، دەپ حابارلايدى Almaty-akshamy.kz Elorda.info سايتىنا سىلتەمە جاساپ.
ونىڭ قالاي جانە نەگە پايدا بولاتىنى، سەبەپتەرى مەن سالدارى تۋرالى ونلاين-بريفينگتە استانا قالاسى قوعامدىق دەنساۋلىق ساقتاۋ باسقارماسىنىڭ شتاتتان تىس باس اللەرگولوگى، مەديسينا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى، «قازاق يممۋن تاپشىلىعى قوعامى» قب ءتوراعاسى ەلەنا كوۆزەل ايتىپ بەردى.
اللەرگيالىق اۋرۋلاردىڭ كورىنىسى وتە الۋان ءتۇرلى، كەيدە ولار ناۋقاستى تۋعانىنان باستاپ قارتايعانعا دەيىن مازالايدى جانە سونىمەن بىرگە قاتار ءجۇرۋى مۇمكىن.
دارىگەر ولاردىڭ ىشىندەگى ەڭ كوپ تاراعان تۇرلەرىن اتادى. ولار: اللەرگيالىق رينيت (رينوكونيۋنكتيۆيت، ءشوپ بەزگەگى)، برونح دەمىكپەسى، اتوپيالىق دەرماتيت، اللەرگيالىق بايلانىس دەرماتيتى، ەسەكجەم جانە كۆينكە ءىسىنۋى، انافيلاكسيا، اللەرگيالىق ۆاسكۋليت. سونىمەن قاتار، دارىلىك، تاعامدىق اللەرگيا، جاندىكتەردىڭ شاعۋىنا اللەرگيا جانە ت.ب. سياقتى جاعدايلاردىڭ ءتۇرلى بەلگىلەرى بار نەمەسە جوعارىدا اتالعان اۋرۋلاردىڭ نەگىزىندە جاتىر. اللەرگيانىڭ سىرتقى (كلينيكالىق) كورىنىستەرى اللەرگەننىڭ اعزاعا/جاناسۋ ورنىنا ەنۋ جولىنا بايلانىستى. سونىمەن، وسىمدىك توزاڭىنا جوعارى سەزىمتالدىق كەزىندە كوزدىڭ، مۇرىننىڭ نەمەسە تىنىس الۋ جولدارىنىڭ جانە وكپەنىڭ رەاكسياسى بايقالادى. اللەرگەندى تۇتىنعان كەزدە اسقازان-ىشەك جولىنان نەمەسە تەرىدەن رەاكسيالار پايدا بولادى، ءبىراق ول برونح دەمىكپەسىنىڭ نەمەسە ءرينيتتى دە تۋدىرۋى مۇمكىن.
«اللەرگيالىق اۋرۋلاردىڭ ءورشۋى بالانى 3-4 ايلىعىنان باستاپ مازالايدى جانە بولاشاقتا اتوپيالىق ۇزدىكسىز شەرۋگە اينالادى. گەنەتيكالىق بەيىم ادامدا اللەرگيانىڭ كلينيكالىق بەلگىلەرى وسىلاي جۇرەدى. العاشقى بەلگىلەر – اتوپيالىق دەرماتيت جانە تاماق اللەرگياسى، ولاردىڭ قاتتى ءورشۋى العاشقى ەكى جاسقا تاپ بولادى. اەرو-اللەرگەندەرگە سەزىمتالدىق دارەجەسى مەكتەپ جاسىنا دەيىن ارتا بەرەدى، 5 جاسقا دەيىن تۇرمىستىق اللەرگەندەرگە سەنسيبيليزاسيا، ياعني تىم جوعارى سەزىمتالدىق قوسىلۋى مۇمكىن. الايدا، بارلىق بالالاردا اتوپيالىق ۇزدىكسىز مارش تولىعىمەن جۇزەگە اسىرىلمايدى، ونى كەز كەلگەن كەزەڭدە توقتاتۋعا بولادى»، - دەيدى مەديسينا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى.
سول سەبەپتى اللەرگيالىق اۋرۋلاردىڭ اۋىر دەڭگەيگە وتپەۋى ءۇشىن الدىن الۋ وتە ماڭىزدى.
شىعۋ تەگى بويىنشا اللەرگەندەر قاراپايىم حيميالىق زاتتار، تۇرمىستىق، ساڭىراۋقۇلاقتىق، دارىلىك، تاعامدىق، ميكروبتىق، سونداي-اق جانۋار نەمەسە وسىمدىك تەكتەس بولۋى مۇمكىن. اعزا ينگالياسيالىق (ينگالياسيالىق اۋا ارقىلى)، جاناسۋ، تاماقپەن نەمەسە ينەكسيالىق جولمەن كەلەتىن اللەرگەندەرمەن بايلانىسادى.
ەڭ اۋىر اللەرگيالىق اۋرۋلار – انافيلاكسيا، اۋىر ەسەكجەم جانە كۆينكە ءىسىنۋى، سونداي-اق برونح دەمىكپەسى تۇرىندەگى وتكىر اۋرۋلار.
«اللەرگيالىق اۋرۋلاردى ەمدەۋ بەلگىلى ءبىر اۋرۋعا بايلانىستى، ءبىراق سەبەپ-سالدارلىق اللەرگەندى انىقتاۋ جانە ونى جويۋ نەمەسە ونىمەن بايلانىسىن ازايتۋ ءۇشىن الدىن الۋ شارالارى ەمدەۋدىڭ ءبىرىنشى كەزەڭى بولىپ سانالادى. ەگەر بۇل ورىندالماسا، ناۋقاستىڭ جاعدايىن تولىق باقىلاۋ مۇمكىن بولمايدى»، - دەدى دارىگەر.
اللەرگيالىق اۋرۋلاردىڭ تارالۋىن، ولاردىڭ اعىمىنىڭ اۋىرلىعىن تومەندەتۋدە كوپتەگەن فاكتورلار ماڭىزدى، مىسالى، قورشاعان ورتانىڭ لاستانۋى، پايدالانىلعان گازدار، كوگالداردى ۋاقىتىلى شابۋ، تۇرعىلىقتى جەرلەردەگى كوگالدارعا كۇتىم جاساۋ، اۋانى باپتاۋ جۇيەلەرىنىڭ تازالىعى، سالاۋاتتى ءومىر سالتى، سپورتپەن شۇعىلدانۋ.