حالىقارالىق ايەلدەر كۇنى الەمنىڭ 27 ەلىندە مەرەكەلەنەدى.
و باستا ايەل قۇقىعى ءۇشىن جاپپاي نارازىلىقتاردان تۋىنداعان مەرەكە ۋاقىت وتە كوپ وزگەرىستەرگە ۇشىرادى. كوپتەگەن حالىقتار ءۇشىن 8 ناۋرىز ايەلدەردىڭ عىلىمعا، ساياساتقا جانە مادەني ومىرگە قوسقان وراسان زور ۇلەسىن ەسكە سالادى. بۇل وسى تاماشا مەرەكەنىڭ سەبەپكەرلەرى بولعان نازىك جاندىلارعا ءوز قامقورلىعىڭىزدى، قۇرمەتىڭىزدى جانە سۇيىسپەنشىلىگىڭىزدى كورسەتە وتىرىپ، العىس ايتۋدىڭ تاعى ءبىر سەبەبى، دەپ حابارلايدى Almaty-akshamy.kz.
قىتايدا بۇل كۇنى نەگىزىنەن انالار مەن تۇرمىسقا شىققان ايەلدەردى قۇتتىقتاعان ءجون سانالادى
اسپاناستى ەلىندە حالىقارالىق ايەلدەر كۇنى بارىنشا تىنىش وتەدى ءارى ونشا ەلەنبەيدى. قىتايلىقتار بۇل مەرەكەگە ءسال باسقاشا ماعىنا بەردى. ويتكەنى، ولار «ايەل» ءسوزىن جاسى 35-تەن اسقان حانىممەن بايلانىستىرادى. وسى جاسقا كەلمەگەن قىتايلىق ايەلدەر وزدەرىن «بويجەتكەن» دەپ اتاعاندى ءجون كورەدى. جاس جانە ۇيلەنبەگەن قىزدار ءتىپتى وزدەرىنىڭ جەكە مەرەكەلەرىن بەلگىلەپ العان. ول كۇن رەتىندە 7 ناۋرىز - جاس ارۋلار كۇنى اتالىپ وتەدى.
8 ناۋرىز كۇنى قىتايدا انالار مەن تۇرمىسقا شىققان ايەلدەردى قۇتتىقتاۋ ادەتكە اينالعان. مەرەكە قارساڭىندا ەر ادامدار سۇيىكتى جارلارىنا اشىقحاتتار الىپ، كىشىگىرىم سىيلىق پەن قۇمىراداعى گۇل الادى. قىتايلىقتاردىڭ كوبى بۇل كۇنى وزدەرىنىڭ ۇيدگى حانىمدارىن ءۇي شارۋاسىنان بوساتىپ، سول كۇنى مەرەكەلىك داستارحاندى دايىنداۋدى ءوز مويىندارىنا الۋعا تىرىسادى.
قىتايدا 8 ناۋرىز - بارلىق جۇمىس ىستەيتىن ايەلدەردىڭ دە مەرەكەسى. باسشىلىق بۇل كۇنى وزدەرىنىڭ نازىك جاندى قىزمەتكەرلەرىن قوماقتى ۇلەستەرى ءۇشىن العىس بىلدىرەدى، ال 2014 جىلدان بەرى كوپتەگەن كومپانيا ايەلدەردى ارنايى سىياقىمەن ماراپاتتايدى.
يتاليادا 8 ناۋرىز - جۇمىس كۇنى
يتاليادا دۇنيەجۇزىلىك ايەلدەر كۇنى كۇنتىزبەدە بەلگىلەنگەنىمەن، رەسمي مەرەكە بولىپ سانالمايدى. ويتكەنى ونىڭ ساياسي جانە الەۋمەتتىك استارى بار. يتاليانىڭ ءىرى قالالارىندا 8 ناۋرىزدا بەلسەندىلەر مەن كاسىپوداقتار ۇيىمداستىرعان حالىق كوپ شەرۋلەر مەن شۋلى ميتينگىلەر وتەدى. كوشەلەر ايەلدەردى قولدايتىن جارقىن پلاكاتتارعا تولادى. شەرۋشىلەردىڭ ايتۋىنشا، 8 ناۋرىز مەرەكەسى ايەلدەردىڭ عىلىمداعى، ساياساتتاعى جانە ەلدىڭ قوعامدىق ومىرىندەگى جەتىستىكتەرىن ەسكە سالاتىن تاماشا مۇمكىندىك. يتاليادا ايەلدەر مەرەكەسىنىڭ سيمۆولى – ميموزا بۇتاعى. ونى نازىك جاندىلارعا دەگەن ماحاببات پەن قۇرمەتتىڭ بەلگىسى رەتىندە بەرۋ قابىلدانعان. بۇل ءداستۇر 1946 جىلدان بەرى بار جانە ول ۇلتتىق سيپاتقا يە. كوپتەگەن يتاليالىق نازىك جاندىلار ءۇشىن 8-ناۋرىز ايەلدەر ىنتىماقتاستىعى مەرەكەسى بولىپ تابىلادى. جاس قىزدار مەن ايەلدەر ونى دوستارىنىڭ ورتاسىندا، ءدامحانادا نەمەسە مەيرامحانادا جينالۋدى ءجون كورەدى. ءبىراق يتاليادا 8 ناۋرىزدا دەمالىس جوق بولعاندىقتان، جۇمىستان كەيىن عانا كەزدەسەدى ەكەن.
كۋبا: جارقىن فەستيۆالدەر مەن ريەۆوليۋسيا رۋحى
ەركىندىك ارالىندا 8 ناۋرىز ەرەكشە اۋقىمدا تويلانادى. ويتكەنى، ءبىر كەزدەرى بۇل مەرەكە كۋبالىق ايەلدەردىڭ ءومىرىن تۇبەگەيلى وزگەرتكەن بولاتىن. 1959 جىلى فيدەل كاسترو ريەۆوليۋسيا كەزىندە ايەلدەردىڭ ەر ادامدار سياقتى باتىل جانە جانقيارلىقپەن كۇرەسكەنىن مالىمدەدى. وسىدان كەيىن كۋبالىقتاردىڭ تاعدىرى ايەلدىڭ نەمەسە انانىڭ ماڭگىلىك رولىمەن شەكتەلمەيتىن بولدى. ايەلدەر وزدەرىن ەركىن جانە تاۋەلسىز سەزىنە باستادى. سوندىقتان كۋباداعى 8 ناۋرىز مەرەكەسى ەرەكشە مانگە تولى. ولار ونى شۋلى، كوڭىلدى، ناعىز ريەۆوليۋسيالىق جىگەرمەن تويلايدى. جەرگىلىكتى تۇرعىنداردىڭ ۇلكەن-كىشىسىنىڭ ءبارى كوشەگە شىعىپ، ءبىر-بىرىن قۇتتىقتاپ، ءان ايتىپ، بي بيلەيدى. قالانىڭ ورتالىق الاڭدارىندا ءتۇرلى-تۇستى فەستيۆالدار وتۋدە. بوستاندىق ارالىنىڭ تۇكپىر-تۇكپىرىنەن تالانتتى جانە اتاقتى ايەلدەر - جازۋشىلار، اقىندار، مۋزىكانتتار مەن سۋرەتشىلەر كەلەدى. وعان كەز كەلگەن ادام كەلىپ، بەلگىلى ادامداردىڭ شەبەرلىگىنەن شابىتتانا الادى.
مەرەكە كۇنى كۋبا تەك كوڭىل كوتەرىپ، قىدىرىمەن عانا شەكتەلمەيدى. ايتۋلى كۇن قارساڭىندا ەلدە كۋبالىق ايەلدەر فەدەراسياسىنىڭ كونگرەسى وتەدى. وعان قاتىسۋشى ايەلدەر ساياسات، ەكونوميكا، سونىمەن قاتار، دەنساۋلىق ساقتاۋ مەن الەۋمەتتىك سۇراقتاردى تالقىلايدى.
8 ناۋرىز فرانسيا مەن گەرمانيادا كەڭ كولەمدە اتالىپ وتپەيدى
ەركىندىكتى سۇيەتىن فرانسيادا 8 ناۋرىز كۇنى ءداستۇرلى قۇتتىقتاۋلار مەن گۇل شوقتارىنا ورىن جوق. كوپتەگەن فرانسۋز ايەلدەرى ءۇشىن بۇل، ەڭ الدىمەن، ميتينگتەر مەن ايەلدەر قۇقىعى ءۇشىن كۇرەس كۇنى. جىل سايىن كوكتەمنىڭ باسىندا قوعامدىق ىستەرگە بەيجاي قارامايتىن ازاماتتار ءتۇرلى-تۇستى پلاكاتتارمەن كوشەگە شىعىپ، ايەلدەردىڭ عىلىم مەن ساياساتتاعى جەڭىستەرى مەن جەتىستىكتەرىن اتاپ وتەدى. سونداي-اق ولاردىڭ قوعامداعى ورنى مەن ەڭبەك جاعدايىن جاقسارتۋدى جاقتايدى.
ءبىراق ەلدە ايەلدەر كۇنىن اتاپ ءوتۋ ادەتكە اينالماعان. وزدەرىنىڭ سۇيىكتىلەرى مەن اياۋلى جاندارىن فرانسۋزدار اۋليە ۆالەنتين كۇنى 14 اقپان كۇنى نەمەسە انالار كۇنى مامىردا قۇتتىقتاعاندى ءجون كورەدى.
ايەلدەر كۇنىنىڭ پايدا بولۋىنا سەبەپكەر بولعان كلارا سەتكيننىڭ وتانىندا دا 8 ناۋرىز تويلانبايدى. گەرمانيادا بۇل مەرەكە تەك سوسياليستىك وتكەندى ەسكە تۇسىرەدى جانە رەسمي مەرەكە نەمەسە دەمالىس كۇنى بولىپ سانالمايدى. بۇرىن شىعىس گەرمانيادا نەمىستەر ايەلدەرىن قۇتتىقتاپ كەلسە، ەل بىرىككەننەن كەيىن 8 ناۋرىز مۇلدە ۇمىتىلعانعا ۇقسايدى.
جاپونيا: قۋىرشاقتار مەرەكەسى مەن شابدالى گۇلدەيتىن كۇن
جاپونيادا كوكتەمنىڭ ءبىرىنشى ايى ءداستۇرلى تۇردە ايەلدەرگە ارنالعان دەسە ارتىق ەمەس. 8 ناۋرىزدا ەرلەر نازىك جاندىلارعا ميموزا گۇل شوقتارىن بەرىپ، ولارعا بارىنشا سۇيىسپەنشىلىك پەن قامقورلىق كورسەتۋگە تىرىسادى. ءبىراق جاپونياداعى باستى ايەلدەر مەرەكەسى - 3 ناۋرىز - شابدالى گۇلدەيتىن كۇن نەمەسە قۋىرشاق فەستيۆالى سانالادى. بۇل كۇنى بارلىق جاس قىزدار مەن كىشكەنتاي قىزداردى قۇتتىقتاۋ داستۇرگە اينالعان.جاپوندىقتار دا كوپ جىلدار بۇرىن قالىپتاسقان ەجەلگى داستۇرلەردى قۇرمەتتەيدى. قۋىرشاق فەستيۆالى قارساڭىندا قىزدار مەن ايەلدەر قاعازدان مۇسىندەر جاساپ، ولاردى قاعازدان جاسالعان قايىق سياقتى اعىس بويىمەن جىبەرەدى. جاپون ايەلدەرى وسىلايشا بارلىق قيىندىقتاردان ارىلىپ، ومىرلەرىنە قۋانىشتى جايتتاردى تارتۋعا بولادى دەپ سەنەدى. مەرەكەنىڭ تاعى ءبىر بەلگىسى – ءالى كۇنگە دەيىن ۇرپاقتان-ۇرپاققا جالعاسىپ كەلە جاتقان فارفور قۋىرشاقتار. سونداي-اق جاپونياداعى قۋىرشاق فەستيۆالىندە بويجەتكەندەر مەن قىزدارعا شاي ءىشۋ ءراسىمىن ۇيىمداستىرۋ داستۇرگە اينالعان. شاي ءىشۋ كەزىندە ەگدە جاستاعى ايەلدەر جاس قىزدارعا ءوزىن قوعامدا دۇرىس ۇستاۋدى ۇيرەتەدى، ادەپتىلىك تۋرالى ايتادى.
ۆەتنام: ءاپالى-سىڭلىلى چىنگتەردىڭ ەرلىگى مەن پاتريوتيزم
ۆەتنامدا 8 ناۋرىزدى تويلاۋعا وتە مۇقيات قارايدى جانە بۇل كۇنگە پاتريوتتىق تۇرعىدا ءمان بەرەدى. بۇل كۇنى بۇكىل ەل وسىدان ەكى مىڭ جىلداي بۇرىن تۋعان جەرىن قورعاعان ءاپالى-سىڭلىلى چىنگتاردىڭ ەرلىگىن قۇرمەتتەيدى. ەرجۇرەك قىزدار قورشاۋدا قالعان كەزدەرىندە جاۋ تۇتقىنىنا اينالماۋ ءۇشىن وز-وزىنە قول جۇمساۋ تۋرالى باتىل شەشىم قابىلداعان ەكەن. روزا ليۋكسەمبۋرگتىڭ نەمەسە كلارا سەتكيننىڭ ەرلىگى تۋرالى ۆەتنامدىقتاردىڭ ءبارى بىردەي بىلە بەرمەيتىن شىعار، ءبىراق چىنگ چاك پەن چىنگ ءنيدىڭ تاريحىن ءبىر ەمەس، بىرنەشە ۇرپاق ەستەرىنەن شىعارماي كەلەدى. اپالى-سىڭلىلەردى ەسكە الا وتىرىپ، جەرگىلىكتى تۇرعىندار ەلدىڭ بارشا قىز-كەلىنشەكتەرىن قۇتتىقتايدى. ۆەتنامدا بارلىق جەردە جاپپاي مەرەكەلەر، فەستيۆالدار مەن شۋلى مەرەكەلىك كونسەرتتەر وتەدى.
قازاقستاندا بۇل كۇنى قىزدار قاۋىمىنىڭ قۇشاقتارى گۇلگە تولادى
ال ەلىمىزدە بۇل كۇنى كىشكەنتاي قىزداردان باستاپ، ۇلكەن اجەلەرىمىزگە دەيىن قۇشاقتارى گۇلگە تولادى. مەرەكەنى تويلاۋ ەكى-ۇش قارساڭىندا باستالىپ، بارىنشا كەڭ اتالىپ وتەدى. قازاقستاندا 8 ناۋرىز - رەسمي مەرەكە، ياعني جۇمىس كۇنى بولىپ سانالمايدى. بۇل كۇنى جالپى نازىك جاندىلاردىڭ بارىنە بارىنشا ءىلتيپات پەن قۇرمەت كورسەتىلىپ، ءبىر جاعىنان انالار كۇنى رەتىندەگى سيپاتى دا باسىم. كوكتەمنىڭ العاشقى مەرەكەسىن، اسىرەسە، سول كۇننىڭ سەبەپكەرلەرى، قىزدار قاۋىمى اسىعا كۇتەدى. كەلە جاتقان مەرەكە قۇتتى بولسىن!