تاۋەلسىزدىكپەن بىرگە ەسەيىپ، ەگەمەن ەلمەن بىرگە قالىپتاسقان ۇرپاق بۇگىندە ەلدىڭ جاڭا ءداۋىرىن ايقىنداپ وتىر. رەسپۋبليكا كۇنى مەرەكەسى قارساڭىندا ءبىز وسى بۋىننىڭ جارقىن وكىلى، قوعام بەلسەندىسى، الماتى قالاسى ءماسليحاتىنىڭ دەپۋتاتى، "قازاقستاننىڭ 100 جاڭا ەسىمى" جوباسىنىڭ جەڭىمپازى سەرىك ەسماتوۆپەن ەلدىك قۇندىلىقتار، جاستار ساياساتى جانە جەكە ومىرلىك ۇستانىمدار تۋرالى سۇحباتتاستىق.
– سەرىك امانجول ۇلى، ءسىز تاۋەلسىزدىك داۋىرىندە تۋعان ۇرپاقتىڭ وكىلىسىز. "جاڭا قازاقستاننىڭ ازاماتى بولۋ" دەگەندى قالاي تۇسىنەسىز؟
– مەن بۇل ۇعىمدى ارەكەتكە شاقىرۋ جانە ازاماتتىق جاۋاپكەرشىلىك رەتىندە قابىلدايمىن. جاڭا قازاقستاننىڭ ازاماتى بولۋ – "مەملەكەت مەن ءۇشىن" ەمەس، "مەن مەملەكەت ءۇشىن" قاعيداسىمەن ءومىر ءسۇرۋ. بۇل ابستراكتىلى ۇعىم ەمەس، كۇن سايىنعى ەڭبەك پەن ءوزىن-وزى جەتىلدىرۋدى بىلدىرەدى.
ءبىز تاۋەلسىز قازاقستاننىڭ ۇرپاقتارىمىز. سوندىقتان ءبىزدىڭ مىندەت – اتا-بابا مۇراسىن ساقتاۋ، تاۋەلسىزدىكتىڭ باستاۋىندا تۇرعان تۇلعالاردىڭ ەرلىگىن قادىرلەۋ جانە كۇش-قايراتتى ادىلەتتى، زاماناۋي، باسەكەگە قابىلەتتى مەملەكەت قۇرۋعا باعىتتاۋ. پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقايەۆ اتاپ وتكەندەي، ادىلەتتى قازاقستان قۇرۋ – ءار ازاماتتان بەلسەندى ۇستانىم مەن كەمەل ءپاتريوتيزمدى تالاپ ەتەدى. ناعىز ازامات بولۋ – ەل يگىلىگى ءۇشىن قىزمەت ەتۋ دەپ بىلەمىن.
– قازىرگى جاستاردىڭ باستى قۇندىلىقتارى مەن ارتىقشىلىقتارى نەدە؟ ءسىزدىڭ كوزقاراسىڭىزدا ولاردى قانداي بولاشاق كۇتىپ تۇر؟
– جاستار – ۋاقىت ايناسى. بۇگىنگى بۋىنعا قاراساق، ولاردىڭ بەينەسىنەن زاماناۋي قوعامنىڭ سەرپىنىن كورەمىز. ولار ءبىلىمدى، تەحنولوگيانى جەتىك مەڭگەرگەن، الەۋمەتتىك ادىلەتتىلىككە بەي-جاي قارامايتىن ۇرپاق. قازىرگى قازاقستاندىق جاستار – اشىق الەمدە ءوسىپ كەلە جاتقان، جاھاندىق تۇرعىدا ويلاي بىلەتىن، سونىمەن قاتار ۇلتتىق بولمىسىن ساقتاۋعا ۇمتىلاتىن بۋىن.
جاستاردىڭ ەڭ باستى ارتىقشىلىعى – بىلىمگە قولجەتىمدىلىك پەن ەركىن ويلاۋ. ءقازىر ءبىر عانا نوۋتبۋگى بار ادام بيزنەس باستاپ، يننوۆاسيا جاساپ، قوعام پىكىرىن وزگەرتە الادى. ءبىراق وسى مۇمكىندىكتەرمەن قاتار جاڭا ءداۋىردىڭ سىناقتارى دا بار. اقپاراتتىڭ ءۇستىرت قابىلدانۋى، ەموسيونالدى كۇيزەلىس، الەۋمەتتىك جەلىلەردىڭ قىسىمى... سوندىقتان بۇگىنگى مىندەت – تەك ينتەللەكتۋالدىق الەۋەتتى ارتتىرۋ ەمەس، رۋحاني تەپە-تەڭدىكتى ساقتاۋ. پرەزيدەنت، "AMANAT" پارتياسى جانە ونىڭ "جاستار رۋحى" جاستار قاناتى جاستاردىڭ ۇيلەسىمدى تۇلعا بولىپ قالىپتاسۋىنا باعىتتالعان جۇيەلى ساياسات جۇرگىزىپ كەلەدى. ءتۇرلى باعدارلامالار، جاس كاسىپكەرلەرگە ارنالعان گرانتتىق قولداۋ، Digital Kazakhstan سياقتى سيفرلىق باستامالار – ءبارى دە ءوزىن-وزى جۇزەگە اسىرۋدىڭ ناقتى تەتىگى. مەنىڭشە، قازاقستاندىق جاستار دايىن يگىلىكتەردى تۇتىنۋدان بولەك، ەلدى وزگەرتەتىن بەلسەندى كۇشكە اينالۋى ءتيىس. ويتكەنى ون، جيىرما جىلدان كەيىنگى قازاقستاننىڭ كەلبەتى – ءدال وسى بۋىننىڭ ازاماتتىق جاۋاپكەرشىلىگى مەن مورالدىق كەمەلدىگىنە تىكەلەي بايلانىستى.
– ءماسليحات دەپۋتاتى رەتىندە ءسىز جاستاردىڭ باستامالارى مەن يدەيالارىن قالاي قولدايسىز؟
– جاستاردى قولداۋ – مەنىڭ دەپۋتاتتىق قىزمەتىمنىڭ نەگىزگى ستراتەگيالىق باعىتى. سەبەبى بۇگىنگى ۇرپاقتىڭ قۇندىلىقتارى – ەلدىڭ ەرتەڭگى تۇراقتىلىعىنىڭ كەپىلى. مەنىڭ جۇمىسىم ينكليۋزيا، رۋحاني-ادامگەرشىلىك دامۋ، مادەنيەت، سپورت جانە قوعامدىق بىرلىك باعىتتارىنا نەگىزدەلگەن. ينكليۋزيانى الەۋمەتتىك ۇعىمنان بولەك، ادامگەرشىلىكتىڭ فيلوسوفياسى رەتىندە قابىلدايمىن. بۇل مۇمكىندىگى شەكتەۋلى جاندارمەن قاتار، ءوزىن قوعامنان شەت سەزىنەتىن ءار ادامعا قاتىستى. ءوز تاجىريبەمنەن بىلەمىن: قوعام قولداۋ كورسەتسە، كەز كەلگەن كەدەرگىنى ەڭسەرۋگە بولادى. سوندىقتان الماتىدا قولجەتىمدى ورتا قالىپتاستىرۋ باعىتىندا جۇمىس ىستەپ كەلەمىن. وسى ورايدا "AMANAT" پارتياسىنىڭ "كەدەرگىسىز كەلەشەك" باستاماسىن – ادامعا دەگەن قۇرمەتتىڭ ناقتى كورىنىسى دەپ سانايمىن.
رۋحاني دامۋ مەن مادەنيەت – ۇلتتىڭ تىرەگى. جاھاندانۋ داۋىرىندە ءتىل، ءداستۇر مەن مادەنيەتتى ساقتاۋ – باستى مىندەت. "AMANAT" پارتياسى قازاق ءتىلىن، ۇلتتىق قۇندىلىقتاردى جانە وتباسىلىق ءداستۇردى دارىپتەيتىن جوبالاردى جۇزەگە اسىرىپ كەلەدى، مەن دە بۇل باعىتتاعى باستامالاردى جەرگىلىكتى دەڭگەيدە بەلسەندى قولدايمىن. ال سپورت – مىنەز مەكتەبى. ءوزىم پاراليمپياداشى رەتىندە ونىڭ ادام بويىنداعى سەنىم مەن ەرىك-جىگەردى قالىپتاستىرۋداعى ماڭىزىن جاقسى بىلەمىن. سول سەبەپتى الماتى ءماسليحاتىنىڭ تۇراقتى كوميسسياسى اياسىندا بۇقارالىق سپورت پەن ينكليۋزيۆتى سەكسيالاردى دامىتۋعا، اۋلا كلۋبتارى مەن اۋەسقوي ليگالاردى قولداۋعا اتسالىسامىز.
قوعامدىق بەلسەندىلىك تە ماڭىزدى. ۆولونتەرلىك پەن الەۋمەتتىك باستامالار – وتانعا قىزمەت ەتۋدىڭ ەرەكشە ۇلگىسى. سول سەبەپتى جاستاردى قوعام ومىرىنە بەلسەندى ارالاسۋعا ۇندەيمىن، ۆولونتەرلىك قوزعالىستار مەن ستۋدەنتتىك ۇيىمدارعا تۇراقتى تۇردە قولداۋ كورسەتەمىن. بۇگىنگى قازاقستاندىق جاستار – مەيىرىمدىلىك پەن جاۋاپكەرشىلىكتى الدىڭعى ورىنعا قوياتىن بۋىن دەپ سەنەمىن.
– سيفرلىق داۋىردە جاستار ەل دامۋىنا قالاي ۇلەس قوسا الادى؟
– بۇگىندە ءبىلىم مەن تەحنولوگيا بارشاعا قولجەتىمدى. الايدا تەحنولوگيا – ماقسات ەمەس، ول قۇرال. ەڭ باستىسى – سول قۇرالدى قوعامنىڭ ناقتى ماسەلەلەرىن شەشۋگە پايدالانا ءبىلۋ. جاستار IT، ەكولوگيا، ءبىلىم جانە مەديسينا سالالارىندا تىڭ يدەيالار مەن يننوۆاسيالىق ستارتاپتار ارقىلى ەلدىڭ دامۋىنا سەرپىن بەرە الادى. مەملەكەت تە بۇل باعىتتا قولداۋ كورسەتىپ وتىر. "Digital Kazakhstan"، "بيزنەس-2025" سەكىلدى باعدارلامالار – سونىڭ ايقىن دالەلى. دەگەنمەن تابىستىڭ تۇپكى كىلتى – ىشكى موتيۆاسيادا. نەگىزگى ماقسات پايدا تابۋ ەمەس، قوعامعا شىنايى پايدا اكەلۋ بولۋى كەرەك.
– ءوز زامانداستارىڭىز بەن كەلەر ۇرپاققا جەتكىزگىڭىز كەلەتىن ومىرلىك ۇستانىمىڭىز قانداي؟
– مەنىڭ قاعيدام قاراپايىم. كۇشتى – جاقسىلىققا، سىناقتى – رۋحاني وسۋگە جۇمساۋ. مەن ءومىر جولىمدا اۋىر ساتتەردەن دە ءوتتىم، جەڭىستەرگە دە جەتتىم. سول ءۇشىن ءاربىر جاڭا كۇننىڭ ءقادىرىن تەرەڭ تۇسىنەمىن. مەن ءۇشىن ەڭ ماڭىزدىسى – قولداۋ مەن شابىت بەرۋ. قولداۋ دەگەنىمىز ول – ماتەريالدىق كومەك قانا ەمەس، ادامعا سەنىم ارتۋ، ونىڭ جاڭا ءومىر باستاۋىنا مۇمكىندىك جاساۋ. ال شابىت – سول سەنىمنىڭ جالعاسى. ياعني، قولداۋ كورسەتسەڭ – شابىتتاندىراسىڭ، شابىت بەرسەڭ – دەمەۋ بولاسىڭ. ءبىز – ءوز ۋاقىتىمىزدىڭ كوزگە كورىنبەيتىن باتىرلارىمىز. ادامگەرشىلىك قانداي جاعداي بولماسىن بارىنەن بيىك تۇراتىنىن دالەلدەي بىلىڭىزدەر. دۇنيەنى مەيىرىمدى، ءادىل ءارى ادامگەرشىلىگى مول ەتۋ – ءوز قولىمىزدا. ەگەر ءسىزدىڭ ىقپالىڭىزبەن ءبىر ادام بولسىن ءومىردىڭ ءمانىن قايتا سەزىنسە، دەمەك، ءسىزدىڭ ميسسياڭىز ورىندالدى دەگەن ءسوز.
– سۇحباتىڭىز ءۇشىن راقمەت. مەرەكەڭىز قۇتتى بولسىن!