قۋاتى 1 گيگاۆاتت بولاتىن اتوم ەلەكتر ستانسياسى (اەس) جىل سايىن شامامەن 50 تەكشە مەتر راديواكتيۆتى قالدىق شىعارا وتىرىپ، 1–1،5 ميلليون حالقى بار قالانى ەلەكتر ەنەرگياسىمەن قامتاماسىز ەتە الادى.
سالىستىرمالى تۇردە، وسىنداي كولەمدە ەنەرگيا وندىرەتىن جىلۋ ەلەكتر ستانسياسى (جەو) شامامەن 200–300 مىڭ توننا قالدىق شىعارادى. وسىلايشا، اەس كومىر ستانسيالارىنا قاراعاندا قالدىقتاردى الدەقايدا از مولشەردە شىعارىپ، ەكولوگيالىق تازا ەنەرگيا كوزىنە اينالادى.
اەس-تىڭ باستى ارتىقشىلىقتارىنىڭ ءبىرى – ونىڭ قالدىقتارى اۋاعا شىعارىلمايدى. بۇل دەگەنىمىز، كومىرقىشقىل گازى مەن باسقا دا زياندى بولشەكتەر اتموسفەراعا تارالمايدى، سول ارقىلى اۋانىڭ لاستانۋى ايتارلىقتاي ازايادى. كومىر ستانسيالارى اتموسفەراعا ۇلكەن كولەمدە زياندى زاتتار شىعارادى، ال اەس قورشاعان ورتاعا مەيلىنشە ءقاۋىپسىز تەحنولوگيا بولىپ تابىلادى.
قالدىقتاردىڭ وڭدەلۋى جانە ساقتالۋى
اەس قالدىقتارى ولاردىڭ تۇرىنە بايلانىستى ساقتالۋى نەمەسە قايتا وڭدەلۋى مۇمكىن. مىسالى، پايدالانىلعان يادرولىق وتىن قالدىق بولىپ سانالمايدى، سەبەبى ونى قايتا وڭدەپ، ەنەرگيا كوزى رەتىندە قايتا قولدانۋعا بولادى. بۇل ۇزاق مەرزىمدى ەنەرگيا شەشىمدەرىنىڭ ءبىرى بولىپ سانالادى. كەيبىر يادرولىق قالدىقتاردى ارنايى قويمالاردا ساقتايدى، ولار حالىقارالىق قاۋىپسىزدىك ستاندارتتارىنا سايكەس كەلەدى.
تەحنولوگيالاردىڭ دامۋى
بولاشاقتا ارنايى رەاكتورلار اسا ءقاۋىپتى راديواكتيۆتى ەلەمەنتتەردى جويىپ، قالدىقتاردى ازىراق ءقاۋىپتى ەتە الادى. مۇنداي رەاكتورلار تەرمويادرولىق سينتەز تەحنولوگيالارىن قولدانۋى مۇمكىن، بۇل قالدىقتاردىڭ مولشەرى مەن زياندىلىعىن ايتارلىقتاي ازايتۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.
وسىلايشا، اەس قالدىقتارى حالىقارالىق ستاندارتتار بويىنشا ساقتالىپ، قايتا وڭدەلەدى. قازاقستان يادرولىق ماتەريالدارمەن جۇمىس ىستەۋ بويىنشا ۇلكەن تاجىريبەگە يە، سوندىقتان بارلىق قاۋىپسىزدىك شارالارى قاتاڭ ساقتالادى. قازىرگى زامانعى تەحنولوگيالاردىڭ ارقاسىندا اەس-تى پايدالانۋ ەكولوگيالىق قاۋىپسىزدىك پەن تۇراقتىلىقتى قامتاماسىز ەتىپ، ەنەرگەتيكالىق قاجەتتىلىكتەردى قاناعاتتاندىرۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.