"ادام كۇنىنە 8 ساعات ۇيىقتاۋى ءتيىس" دەگەندى كوبىمىزدىڭ ەستىگەنىمىز انىق. بۇل - جالپىلاما ۇسىنىس، ءبىراق بارىنە بىردەي ەمەس. عالىمداردىڭ پىكىرىنشە، ءار ادامنىڭ وزىنە ءتان ۇيقى مولشەرى بولادى. كوپ جاعدايدا ول 7–9 ساعات ارالىعىن قامتيدى. ۇيقىسىزدىق پەن از ۇيىقتاۋدىڭ زيانى جايلى Aqshamnews.kz ءتىلشىسى زەرتتەپ كوردى.
بالالار مەن جاسوسپىرىمدەرگە ۇيقى كوبىرەك قاجەت: نارەستەلەر تاۋلىگىنە 14–17 ساعات ۇيىقتاسا، جاسىنا قاراي بۇل ۋاقىت 8 ساعاتقا دەيىن ازايادى. سونداي-اق جۇكتى ايەلدەرگە، سپورتشىلارعا جانە تابيعاتىنان كوپ ۇيىقتايتىن ادامدارعا 9–12 ساعاتتىق دەمالىس قاجەت.
كەرىسىنشە، كەي ادامدار 4–6 ساعات ۇيىقتاپ-اق، سەرگەك ويانا الادى. مۇنداي قاسيەت گەنەتيكالىق تۇردە قالىپتاسادى جانە شامامەن 20 جاسقا دەيىن تۇبەگەيلى قالىپتاسىپ بولادى.
ۇيقى از بولسا، ادامدا ەنجارلىق، اشۋشاڭدىق جانە شارشاۋ بايقالادى. ءبىراق بۇل – تەك العاشقى بەلگىلەر. ۇزاق مەرزىمدى ۇيقىنىڭ جەتىسپەۋشىلىگى اعزاعا اۋىر سالدار اكەلۋى مۇمكىن:
- سەمىزدىك. ۇيقى كەزىندە تابەتتى رەتتەيتىن جانە ەنەرگيا الماسۋىن باقىلايتىن گورموندار تۇزىلەدى. ۇيقى جەتكىلىكسىز بولسا، بۇل پروسەستەر بۇزىلادى. سونداي-اق ادام ءتاتتى مەن فاستفۋدقا كوبىرەك اۋەس بولادى.
- جۇرەك اۋرۋلارى. كۇنىنە 6 ساعات ۇيىقتاۋ دا جۇرەك-قان تامىر جۇيەسىنە زيان. ۇيقىنىڭ جەتىسپەۋشىلىگى گيپەرتونيا، ينسۋلت جانە اريتميا ءقاۋپىن ارتتىرادى.
- كوڭىل كۇيدىڭ وزگەرۋى. ءبىر ءتۇن ۇيىقتاماي شىققان ادامنىڭ ءوزى اشۋشاڭ بولادى. ۇيقىسىزدىق ۇزاققا سوزىلسا كۇيزەلىسكە ۇلاسۋى مۇمكىن.
- يممۋنيتەتتىڭ السىرەۋى. ۇيقى كەزىندە اعزا ينفەكسيامەن كۇرەسەدى. ۇيقى از بولسا، اۋرۋ ءجيى قايتالانادى.
ۇيقى جەتىسپەۋى مەن ۇيقىسىزدىقتىڭ ايىرماشىلىعى
ۇيقى جەتىسپەۋ – كوبىنە سىرتقى جاعدايلارعا بايلانىستى (مىسالى، جۇمىس نەمەسە وقۋ كەستەسى). مۇنداي كەزدە ادام ۇيىقتاعىسى كەلەدى، ءبىراق وعان ۋاقىت تاپپاي جۇرەدىۇ
ۇيقىسىزدىق – بۇل ۇيقى بۇزىلىسى. ادامنىڭ ۋاقىتى بار، ۇيىقتاعىسى كەلەدى، ءبىراق ۇيىقتاي المايدى نەمەسە ءجيى ويانىپ كەتەدى.
بۇنىڭ ەكى ءتۇرى بار:
-
بىرىنشىلىك ۇيقىسىزدىق – باسقا اۋرۋلارمەن بايلانىستى ەمەس.
-
ەكىنشىلىك ۇيقىسىزدىق – كۇيزەلىس، سوزىلمالى اۋرۋلار سياقتى سەبەپتەردەن پايدا بولادى.
ۇيقىسىزدىق نەدەن پايدا بولادى؟
نەگىزگى سەبەپتەر:
- ۇزاققا سوزىلعان سترەسس (جۇمىس، اجىراسۋ، كوشۋ جانە ت.ب.)؛
- تۇراقسىز جۇمىس كەستەسى (تۇنگى اۋىسىمدار)؛
- جايسىز جاعداي: ىستىق، جارىق، شۋ، دۇرىس ەمەس جاستىق نەمەسە توسەك؛
- ۇيىقتار الدىندا كوفە، الكوگول، تەمەكى.
ۇيقىنى رەتتەۋدىڭ قاراپايىم جولدارى:
-
ءبىر ۋاقىت رەجيمىن ۇستانىڭىز. كۇن سايىن ءبىر ۋاقىتتا ۇيىقتاپ، ءبىر ۋاقىتتا ويانىڭىز – دەمالىس كۇندەرى دە. بۇل اعزانىڭ ىشكى ىرعاعىن تۇراقتاندىرادى.
-
تۇستەن كەيىن از عانا ۇيىقتاۋ نەمەسە كوز شىرىمىن الۋ پايدالى. 15–20 مينۋتتىق دەمالىس ميعا سەرگىتەدى.
-
ەكراندى ءسوندىرىڭىز. تەلەفون مەن جارىق ەكرانى مەلاتونيننىڭ ءبولىنۋىن تەجەيدى. ۇيىقتاردان 1–2 ساعات بۇرىن گادجەتتەردى قويىپ، كىتاپ وقىعان دۇرىس.
-
بولمەنى سالقىنداتىڭىز. ەڭ قولايلى تەمپەراتۋرا - شامامەن 18–20 °C.
-
ىڭعايلى توسەك تاڭداڭىز. ماتراس تىم قاتتى دا، تىم جۇمساق تا بولماۋى كەرەك. جاستىق يىق بيىكتىگىنە ساي بولعانى ءجون.
-
ۇيىقتار الدىندا تاماق ىشپەڭىز. كوفە، الكوگول جانە اۋىر تاعامداردان باس تارتىڭىز.
-
رەلاكساسيا جاساڭىز. مەديتاسيا، جىلى دۋش، باياۋ مۋزىكا نەمەسە جەڭىل سوزىلۋ جاتتىعۋلارى ۇيىقتاۋعا كومەكتەسەدى.
ەگەر ەشتەڭە كومەكتەسپەسە:
كوپ جاعدايدا ۇيقىسىزدىقتى ءومىر سالتىن رەتتەۋ ارقىلى جەڭۋگە بولادى. ءبىراق ەگەر ول جالعاسا بەرسە:
-
كوگنيتيۆتى-مىنەز-قۇلىق تەراپياسى (كمت) - ۇيقىعا قاتىستى تەرىس ويلار مەن ادەتتەردى وزگەرتۋگە كومەكتەسەدى.
-
رەلاكساسيالىق ادىستەر - يوگا، تىنىس الۋ جاتتىعۋلارى، مەديتاسيا.
-
دارى-دارمەك - تەك دارىگەردىڭ نۇسقاۋىمەن جانە قىسقا مەرزىمگە.
ۇيقى - اعزانىڭ قالپىنا كەلۋ ۋاقىتى. اركىمنىڭ ءوز نورماسى بار، ءبىراق باستىسى - تۇراقتىلىق پەن ساپالى تىنىعۋ.