قازاقستان ۇكىمەتى ازاماتتارعا ونكولوگيالىق كومەك كورسەتۋدى جەتىلدىرۋ بويىنشا ءبىرقاتار قوسىمشا شارالار قابىلدايدى. ق ر پرەمەر-مينيسترى ءاليحان سمايىلوۆ ونكولوگيالىق اۋرۋلارعا قارسى كۇرەس جونىندەگى 2023-2027 جىلدارعا ارنالعان كەشەندى جوسپارعا قول قويدى، دەپ حابارلايدى almaty-akshamy.kz primeminister.kz سىلتەمە جاساپ.
قۇجات مەملەكەت باسشىسىنىڭ تاپسىرمالارىن ورىنداۋ ماقساتىندا ازىرلەنگەن جانە ونكولوگيالىق قىزمەتتى كەشەندى جاڭعىرتۋعا باعىتتالعان. بۇل – تيىمدىلىگى جوعارى ەرتە دياگنوستيكانى ەنگىزۋدى، مامانداندىرىلعان ەمدەۋدى، پاللياتيۆتىك كومەك پەن وڭالتۋ ساپاسىن ارتتىرۋدى، سونداي-اق كادرلىق الەۋەت پەن عىلىمدى نىعايتۋدى كوزدەيدى. جوسپارلانعان ءىس-شارالار ەرتە دياگنوستيكانى جاقسارتۋعا، مۇگەدەكتىكتى ازايتۋعا جانە ونكولوگيالىق ناۋقاستاردىڭ ءومىر ءسۇرۋ دەڭگەيىن ارتتىرۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.
ماسەلەن، ءاربىر وڭىردە سوڭعى ۇلگىدەگى قوندىرعىلاردى ورناتۋ ارقىلى ناۋقاستار الەمدىك ستاندارت دەڭگەيىندە زاماناۋي ساۋلەلىك ەم الۋ مۇمكىندىگىنە يە بولادى. سونىمەن قاتار قاجەتتى دارى-دارمەكتەرگە قولجەتىمدىلىك قامتاماسىز ەتىلەدى. اۋىل تۇرعىندارىنا كومەك كورسەتۋ ءۇشىن جىلجىمالى مەديسينالىق كەشەندەردى پايدالانۋ جوسپارلانىپ وتىر، بۇل قالا مەن اۋىل اراسىنداعى الشاقتىقتى ازايتادى. بۇدان باسقا، ونكولوگيالىق اۋرۋلاردى ەمدەۋ شەڭبەرىندە تەلەمەديسينا جانە جاساندى ينتەللەكت مۇمكىندىكتەرىن بەلسەندى پايدالانۋ كوزدەلەدى. جالپى ونكولوگيالىق كومەك كورسەتۋ ەلىمىزدىڭ بارلىق وڭىرلەرىندە ءبىرىڭعاي ستاندارتقا يە بولادى.
كەشەندى جوسپاردىڭ نەگىزگى مىندەتتەرىنىڭ ءبىرى – ونكولوگياداعى زاماناۋي ستاندارتتاردى قولدانۋ ارقىلى رەسپۋبليكا اۋماعىندا ونكولوگيالىق ناۋقاستارعا قاجەتتى مەديسينالىق كومەكتىڭ تولىق كەشەنىن قامتاماسىز ەتۋ. قازاقستان مەن ەڭ دامىعان ەلدەر اراسىنداعى مەديسينالىق كومەك كورسەتۋ ساپاسىنىڭ الشاقتىعىن ازايتۋ ءۇشىن قازىرگى ۋاقىتتا ستاسيونارلىق ەمدەۋدەن امبۋلاتوريالىق تەراپيانىڭ نەعۇرلىم زاماناۋي تۇرلەرىنە كوشۋ جوسپارلانىپ وتىر.
بۇل رەتتە ونكولوگيالىق اۋرۋعا شالدىققان بالالار مەن ولاردىڭ زاڭدى وكىلدەرىنىڭ بىرىنە حيميوتەراپيانىڭ قارقىندى كۋرستارىنان ءوتۋى ءۇشىن كولىك شىعىندارىن وتەۋ جوسپارلانىپ وتىر.
جوسپارلانعان شارالاردى ىسكە اسىرۋعا ورتالىق جانە جەرگىلىكتى مەملەكەتتىك ورگانداردى، سونداي-اق مەديسينالىق ۇيىمدارمەن قاتار ۇكىمەتتىك ەمەس ۇيىمداردى دا تارتۋ جوسپارلانعان. ولاردىڭ قاتىسۋىمەن تاقىرىپتىق قايىرىمدىلىق جوبالارى جۇزەگە اسىرىلادى.
كەشەندى جوسپار رەسپۋبليكالىق بيۋدجەت كوميسسياسىنىڭ وتىرىسىندا قارالدى. ونىڭ ناتيجەلەرى بويىنشا 460،7 ملرد تەڭگە سوماسىندا قارجىلاندىرۋ قولداۋ تاپتى. جوسپاردى ىسكە اسىرۋ ناتيجەسىندە قاتەرلى ىسىكتىڭ اسقىنىپ كەتكەن جاعدايلارىنىڭ ۇلەسى (III-IV كەزەڭ) 10%-عا دەيىن تومەندەيدى دەپ كۇتىلۋدە. پاسيەنتتەردى ساۋلەلىك ەمدەۋمەن قامتۋدى ارتتىرۋ 53%-عا جەتەدى. ونكولوگيالىق اۋرۋلاردان بولاتىن ءولىم-جىتىمدى 100 مىڭ تۇرعىنعا شاققاندا 64،5-كە دەيىن تومەندەتۋ كوزدەلىپ وتىر.
ايتا كەتۋ كەرەك، قازاقستاندا جىل سايىن ونكولوگيالىق اۋرۋدىڭ 4%-عا ءوسۋى بايقالادى، 2022 جىلى 39 مىڭنان استام جاڭا جاعداي تىركەلگەن. بۇگىندە 205 مىڭنان استام قازاقستاندىق ەسەپتە تۇر. بۇعان دەيىنگى ونكولوگيالىق اۋرۋلارعا قارسى كۇرەس جونىندەگى 2018-2022 جىلدارعا ارنالعان كەشەندى جوسپاردى ىسكە اسىرۋ كەزەڭىندە رەسپۋبليكادا قاتەرلى ىسىكتەردەن بولاتىن ءولىم-جىتىم 15%-عا تومەندەدى.