Jasymyq (chechevısa) ósimdik aqýyzyna, temir men folıı qyshqylyna baı. Ony sýǵa shylap qoıýdyń keregi joq, tez daıyndalady. Jasymyqty turaqty paıdalaný qandaǵy qant deńgeıin ustap turady.
Qyzyl pıazda kversetın bar, ol qabynýdy tómendetip, ımýnıtetti nyǵaıtatyn myqty antıoksıdant.
Kókónisti pisirgende paıdaly zattary joıylyp ketedi degen sóz jalǵan. Árıne, keıbir dárýmender (mysaly, S) joǵary temperatýrada joıylady, esesine basqa paıdaly zattar jeńil sińiriledi.
Pisken sábizde beta-karotın kóbirek bolady, al qyzanaq pisirilgen kezde lıkopınge baııdy, ol óte jaqsy antıoksıdant.
Kókónisterdi býǵa pisirgende nárli zattary kóbirek saqtalady.
Sondyqtan, kókónisterdi shıkileı de, pisirip te jegen durys.
Záıtún maıy (birinshi sýyq syǵymdalýdan ótken) polıfenolǵa baı, onda jasýshany qabynýdan qorǵaıtyn jáne júrekke paıdaly antıoksıdanttar bar.
Záıtún maıyn turaqty qoldaný júrek-qan tamyr aýrýlarynyń aldyn alady, tamyr serpimdiligin arttyrady.
Fýndýk jańǵaǵynda E dárýmeni, magnıı men paıdaly maılar kóp. Ol mıǵa jaqsy.
Ashytylǵan qyryqqabatta S dárýmeni kóbirek jáne ishekke paıdaly probıotıkter bar.
Qara zıre quramynda tımohınon bar, ol myqty antıoksıdanttyq qasıetke ıe. Qara zıreni jıi paıdalanyp júrse, ımýnıtet nyǵaıady, qandaǵy qant quramyn retteıdi.
Baıaldy (baklajan) quramynda nasýnın bar. Ol mı jasýshasyn zaqymdanýdan qorǵaıdy, júıke júıesine paıdaly.
Sút aǵzadaǵy kálsıdi joıady degen jalǵan.
Zertteýler boıynsha, sút jáne sút ónimderi – kálsıdiń kózi. Ol súıekke qajet, osteoporozdyń aldyn alady. Árıne, ár nárseniń ólshemi bar.
Tek qana laktozany kótere almaıtyn nemese sút aqýyzyna alergıasy bar adamdar sútti paıdalanýǵa bolmaıdy. Ondaı jaǵdaıda, kálsıi bar kókónisterdi, kúnjit, badamdy rasıonǵa qosý kerek.