Bolgarıa eń qatty zardap shekti, pandemıanyń eki jylynda ómir súrý uzaqtyǵy shamamen 43 aıǵa qysqardy
Leverhýlmedegi Oksford demografıalyq ǵylymdar ortalyǵynyń jáne Maks Plank atyndaǵy Demografıalyq zertteýler ınstıtýtynyń ǵalymdary COVID-19 pandemıasynyń ómir súrý uzaqtyǵynyń rekordtyq qysqarýyna ákelgenin kórsetti, dep habarlaıdy Almaty-akshamy.kz BAQ.KZ-ke silteme jasap.
Nature Human Behavior jýrnalynda jarıalanǵan maqalada, zertteýshiler 2019 jyldan beri 29 eldegi, sonyń ishinde Eýropadaǵy, AQSH pen Chılıdegi elderdegi barlyq sebepten bolatyn ólim-jitim kórsetkishteri týraly derekterdi taldaıdy. Bul aldaǵy jyldardaǵy ortasha ómir súrý uzaqtyǵynyń kórsetkishi bolatyn ómir súrý uzaqtyǵyn baǵalaýǵa múmkindik berdi.
Kóptegen elge áser etken aldyńǵy epıdemıalar ómir súrý uzaqtyǵynyń aıtarlyqtaı jyldam qalpyna kelýimen sıpattaldy. Biraq COVID-19-dan bolatyn ólim-jitim deńgeıi «pandemıa ómir súrý uzaqtyǵyna tumaýǵa uqsas aýrýlardyń jahandyq órshýinen góri kóp áser etpedi» degen túsinikti joqqa shyǵarady.
Zertteýshiler Batys Eýropa elderiniń kópshiliginde ómir súrý uzaqtyǵy 2020 jyly kúrt tómendegennen keıin salystyrmaly túrde tez qalpyna kelgenin anyqtady. Osylaısha, Shvesıa, Shveısarıa, Belgıa jáne Fransıa 2019 jylǵy pandemıaǵa deıingi deńgeıge oraldy. Degenmen, Shyǵys Eýropa men Amerıka Qurama Shtattarynda sol kezeńde ómir súrý uzaqtyǵynyń turaqty jáne aıtarlyqtaı tómendeýi baıqaldy.
«Ǵalymdar COVID-19 kezinde Shyǵys jáne Batys Eýropadaǵy ómir súrý uzaqtyǵy arasyndaǵy alshaqtyq pandemıaǵa deıin ómir súrý uzaqtyǵy tómen elderde demografıanyń tómendeýin kórsetedi. Bolgarıa eń qatty zardap shekti, pandemıanyń eki jylynda ómir súrý uzaqtyǵy shamamen 43 aıǵa qysqardy», - deıdi ǵalymdar.
Tolyǵymen vaksına alǵan adamdardyń úlesi joǵary elderde ómir súrý uzaqtyǵynda azyraq kemshilikter boldy. Shvesıa, Shveısarıa, Belgıa jáne Fransıa sıaqty elder vaksınamen qarttardy da, jastardy da qorǵaýǵa arnalǵan basqa da sharalardyń kómegimen ómir súrý uzaqtyǵyn pandemıaǵa deıingi deńgeıge deıin qalpyna keltire aldy.