Almatyda Halyqaralyq qatynastar, qorǵanys jáne qaýipsizdik komıteti men memlekettik organdardyń ókilderi kezdesip, megapolıstiń seısmıkalyq qaýipsizdigin talqylady.
«Biz 2016–2018 jyldardaǵy Almaty qalasynyń jyljymaıtyn múlik nysandaryn pasporttaý boıynsha jumys júrgizdik. Jer silkinisine shydas bermeıtin ǵımarattardy qalaı túzetýge bolatyndyǵy týraly usynystar berdik. Pasporttaý kezinde biz Jarokov, Áýezov, Tımırázev, Gagarın kóshelerindegi jer silkinisin modeldep, tájirıbe jasap kórdik. Nátıjesinde ǵımarattardyń qanshalyqty zardap shegetini týraly ekonomıkalyq shyǵyndy eseptedik. Ár nysandy 7, 8, 9 bal jer silkinisimen synadyq. Almatyda 100 myńnan astam jyljymaıtyn múlik bar, ıaǵnı 80%-y turǵyn úıler. Olardyń bárine seısmıkalyq kúsheıtý boıynsha jóndeý jumystaryn júrgizý – artyq shyǵyn ári bos baıbalam. Biz jalpy taldaý jasadyq, eger siz qaladaǵy árbir ǵımarat boıynsha egjeı-tegjeıli taldaý jasasańyz, onda tólqujat keshiktiriledi. Megapolıste qalanyń soltústik bóliginde ornalasqan 5 tektonıkalyq aqaý bar jáne olarda 1200 ǵımarat tur», – deıdi «QazQSǴZI» AQ Bas dırektory Begman Qulbaev.
Mamannyń aıtýynsha, eń aldymen seısmokúsheıtýler apatty ǵımarattarda júrgiziledi.
– Seısmologtar jer astynda ne bolyp jatqanyn baqylaıtyn adamdar, al biz tabıǵı apattar kezinde ǵımarattardyń qanshalyqty tótep bere alatynyn zertteımiz. Jer silkinisi kezindegi ár qozǵalys ǵımarattarǵa ártúrli áser etedi. Almaty aýmaǵynda júrgizilip jatqan baqylaýlar óte durys, óıtkeni bul nátıjelerdi biz turǵyn úı salý kezinde qandaı da bir jobalardy ázirleý kezinde eskeremiz, – dedi spıker.
Ol sondaı-aq, Almatyda keıbir qurylys nysandaryn salý kezinde ǵımarattardy terbetetin arnaıy jabdyqtyń kómegimen jer silkinisine tózimdilikke kótergish qabyrǵalardy dirildeıtin dınamıkalyq synaqtan ótkizetinin aıtty. «Qazaqstan» qonaqúıi zilzalaǵa tótep beretin bir ǵana ǵımarat emes eken, qalada budan basqa da tekserýden ótken birqatar turǵyn úı keshenderi zilzalaǵa shydas beretinin kórsetti. Bul – «Nurly taý» kesheni, «Megataýers» turǵyn úı kesheni, Dostyq – ál-Farabıdegi turǵyn úı kesheni.
«QazQSǴZI» AQ óndiris jónindegi basqarýshy dırektory Eraly Shoqbarov bolat konstrýksıalary bar kirpish qabyrǵalar senimdi emes ekenin aıtty. Óıtkeni, 9 baldyq zilzala kezinde kirpish úgitilip, al bolat qabyrǵany syndyrýy múmkin.
– Biz monolıtti ǵımarattarda da synaqtar júrgizdik. Ǵımarat 6 balmen terbeledi, bul rette ǵımarattyń qıraýyn beınetirkeý júrgiziledi. Sodan keıin olar 7, 8, 9 bal beredi jáne ár kezeńde beıne túsirý júredi, sodan keıin qurylysshylar úshin jer silkinisine tózimdilikti arttyrý boıynsha usynystar beriledi. Olar osy sharttardy oryndaýy kerek, sodan keıin biz tekserý júrgizip, ǵımarattyń seısmıkalyq turaqtylyǵyn rastaıtyn qujat beremiz, – dep qorytyndylady spıker.