Otandyq kásiporyndar 400-den astam kolejdi óz qamqorlyǵyna aldy
«İri bıznester kolejderdi qamqorlyqqa alyp, jastar nege olardan tájirıbe almasqa, zerthanalar men sheberhanalardy nege jabdyqtamasqa? Bul baǵytta jumys istep jatqan jekelegen korporasıalardyń bar ekendigin bilemin. Degenmen, muny jappaı jolǵa qoıý kerek».
QR Prezıdenti Qasym-Jomart TOQAEV.
Memleket basshysy Qasym- Jomart Toqaev tehnıkalyq jáne kásibı bilim beretin oqý oryndarynyń eńbek naryǵyndaǵy naqty suranysyna beıimdelýi jáne elimizdiń jańa ekonomıkalyq baǵdarynyń mindetterine saı bolýy kerek ekenin únemi aıtyp otyrady. Osy salany odan ári damytý úshin naqty tapsyrmalar bergen edi. El Prezıdenti júktegen tapsyrmalardyń biri – iri bıznestiń kolejderdi qamqorlyǵyna alyp, qoldaý kórsetýi turǵysynda bolǵandyqtan, qazir bul bastama birden júzege asyp jatyr. Máselen, tapsyrmaǵa sáıkes, búginde elimizdiń 498 kásiporny 410 kolejdi óz qamqorlyǵyna aldy. Sonymen qatar, atalmysh kásiporyn ókilderi qamqorshylyq keńestiń quramyna kirip, kolejderdegi ózekti máselelerdiń tikeleı sheshilýine muryndyq bolyp otyr.
Dál qazirgi kezde Prezıdent tapsyrmasyna saı elimizdegi barlyq kolejder stýdentterdi tájirıbeden, pedagogtardy taǵylymdamadan ótkizýge kirisip te ketti. Búginge deıin 300 myńnan astam stýdent pen 5 myńnan astam pedagog kásiporyndar bazasynda tájirıbe jınap, taǵylymdamadan ótti. Jalpy, osy jobany qolǵa almas buryn eń aldymen kolejderdi óz qamqorlyǵyna alatyn iri kásiporyndardyń tizbesi jasalǵan edi. Sosyn Memleket basshysy elimizdiń iri bıznes ókilderimen kezdesken kezde osy bastamany kóterip, kásiporyndardy arnaýly oqý oryndaryn qamqorlyqqa alýǵa shaqyrdy. Óz sózinde Memleket basshysy tehnıkalyq mamandyqtar boıynsha bilikti mamandardyń joqtyǵyna shaǵymdanatyn bıznes ókilderine qarata: «İri bıznester kolejderdi qamqorlyqqa alyp, jastar nege olardan tájirıbe almasqa, zerthanalar men sheberhanalardy nege jabdyqtamasqa? Bul baǵytta jumys istep jatqan jekelegen korporasıalardyń bar ekendigin bilemin. Degenmen, muny jappaı jolǵa qoıý kerek», – degen edi.
Árıne, kóp uzamaı bul bastama kásiporyn ókilderi tarapynan qyzý qoldaý taýyp, elimizdegi kolejder kásiporyndardan qosymsha 10 myń maman daıarlaýǵa tapsyrys aldy. Qazirgi tańda bul jumystardy Oqý aǵartý mınıstrligi tikeleı nazarynda ustap otyr. Mınıstrlik jergilikti ákimshiliktermen birlesip, kásiporyndardyń tapsyrysy boıynsha kadrlardy maqsatty daıarlaýdy jalǵastyryp jatyr. Bul turǵyda kásiporyndar kolejben maqsatty maman daıarlaý týraly shart jasasyp, olardyń taǵylymdamadan ótýin uıymdastyrý jáne túlekterdi odan ári jumysqa ornalastyrý boıynsha mindettemeni óz moınyna aldy. Sonymen qatar, qazirgi kezde bilim berý baǵdarlamasy jumys berýshiniń talabyna saı jańartylyp, dýaldy oqytý máselesi de júıeli túrde qolǵa alynýda.
Óz kezeginde bul kolej túlekteriniń jumyspen qamtylýyna óz yqpalyn tıgizetinin ýaqyt dáleldep berdi. Dýaldy oqytýdyń nátıjesinde túlekter kásiporyndarda 100% jumysqa ornalasý múmkindigine ıe bolyp otyr. Osy jylǵy oqý jylynda kásiporyndardyń tapsyrysy boıynsha 10 myń stýdent qabyldansa, kelesi oqý jylynda qosymsha 10 myń túlekti qabyldaý josparlanyp otyr. Bıylǵy jyldyń taǵy bir jańalyǵy – kolej túlekterine dıplommen qatar, maman retindegi biliktiligi deńgeıin anyqtaıtyn karta beriletin boldy.
Sonymen qatar, bıylǵy jyly tegin tehnıkalyq jáne kásiptik bilimmen qamtı túsý maqsatynda memlekettik tapsyrystyń kólemi 50 myńǵa ulǵaıyp otyr. Munyń ózi memleket tarapynan jastardyń qandaı da bir mamandyq ıesi bolýyna jasalyp otyrǵan jaǵdaı. Osylaısha Memleket basshysynyń tapsyrmasyna sáıkes suranysqa ıe mamandyqtar boıynsha tegin tehnıkalyq jáne kásiptik bilimmen 100% qamtý jumysy jalǵasyp, memlekettik tapsyrys 50 myń orynǵa artyp otyr. Eger kolej túlekteri ýnıversıtetke túsip, bilimin jalǵastyrǵysy kelse, onda tek eki pánnen ǵana UBT tapsyrady. Óz mamandyǵy boıynsha bilim alýdy jalǵastyrǵysy keletin kolej stýdentteri 60 suraqtan turatyn qysqartylǵan UBT tapsyrady.
Jalpy, «Bilim týraly» zańǵa ózgertýler men tolyqtyrýlar engizilip, kolejderge qabyldaý kvotasy qaıta qaralǵan edi. Máselen, kópbalaly otbasy balalaryna 5%, tolyq emes otbasy balalaryna 1%, múmkindigi shekteýli balalary bar otbasy balalaryna 1% grant bólinedi. Tegin tehnıkalyq jáne kásiptik bilimmen eń aldymen, áleýmettik az qamtylǵan otbasylardyń balalary qamtylady. Munyń ózi edáýir kómek. Bıyldan bastap memlekettik tapsyrysqa saı tehnıkalyq mamandyqtar boıynsha kadrlar daıarlaýdyń da sany arta tústi. Metalýrgıa, IT, qurylys, ınjenerıa, qyzmet kórsetý salalaryna basymdyq berilip, tehnıkalyq mamandyqtar boıynsha qabyldanǵan stýdentterdiń úlesi 50 paıyzǵa artty. Memleket basshysynyń tapsyrmasy boıynsha kolejderge akademıalyq derbestik berildi. Eńbek naryǵynyń jyldam damýyn eskersek, atalǵan shara bilim berý baǵdarlamalarynyń mazmunyn ýaqytyly jańartýǵa múmkindik berip otyr. Osylaısha, elimizdiń kolejderi jumys berýshilermen birlesip bilim berý baǵdarlamalarynyń mazmuny men oqý merzimin derbes aıqyndaýǵa múmkindik aldy. Eń bastysy, jas mamannyń jumysqa ornalasýyna kepildik berilgeni bolyp otyr.