Aldaǵy 6 qazan kúni qazaqstandyqtar atom elektr stansıasyn salý máselesi boıynsha túbegeıli sheshim qabyldaıdy. Jalpyhalyqtyq referendým barysynda "Siz Qazaqstanda atom elektr stansıasyn salýǵa kelisesiz be?" degen saýalǵa halyq naqty jaýap beredi.
Sońǵy ýaqytta AES qurylysyna qoldaý bildirýshilerdiń sany artyp keledi. Mysaly, "Demokratıa ınstıtýty" qoǵamdyq birlestigi tamyz aıynda ótkizgen saýalnamada AES salý ıdeıasyn qoldaýshylardyń úlesi 53,1% bolsa, qyrkúıek aıynda bul kórsetkish 60,2%-ǵa jetti.
Qazaqstandaǵy AES qurylysy úshin "Qazaqstandyq atom elektr stansıalary" JSHS Ulttyq ıadrolyq ortalyq pen Iadrolyq tehnologıalardyń qaýipsizdigi ǵylymı-tehnıkalyq ortalyq sarapshylaryn tarta otyryp, álemdegi reaktor jetkizýshilerdiń tehnologıalaryn zerttedi. Zertteý nátıjesinde eń perspektıvaly tórt nusqa iriktelip, qysqa tizimge engizildi:
- Qytaılyq CNNC kompanıasynyń HPR-1000 reaktory;
- Koreıalyq KHNP kompanıasynyń APR-1400 jáne APR-1000 reaktorlary;
- Reseılik "Rosatom" kompanıasynyń VVER-1200 reaktory;
- Fransýzdyq EDF kompanıasynyń EPR-1200 reaktory.
Otandyq atom salasynyń sarapshylary Fransıa, Qytaı, Ońtústik Koreıa jáne Reseıdegi atom elektr stansıalaryn zerttedi. Ońtústik Koreıada atom energetıkasy erekshe nazar aýdarýdy qajet etedi. Bul elde 26 reaktor jumys istep tur, olar jalpy elektr energetıkasynyń 30%-yn óndiredi. Ońtústik Koreıadaǵy APR-1400 reaktory - úshinshi býyn reaktory jáne qýaty 1 000 MVt bolatyn eki kontýrly OPR-1000 ıadrolyq reaktorynyń jańartylǵan nusqasy. Eger elimizde AES qurylysyna oń sheshim qabyldansa, Ońtústik Koreıa dál osy reaktordy usynbaq.
Atom elektr stansıalary salý kezinde qaýipsizdik basty nazarda bolady. Ońtústik Koreıada reaktorlar kúmbez tárizdes ǵımarattarda ornalasqan, olardyń bıiktigi - 72 metr, dıametri - 54 metr. Qabyrǵalarynyń qalyńdyǵy men kóptegen armatýralardyń qoldanylýy radıasıanyń syrtqa taralýyn boldyrmaıdy jáne tosynnan ushaq soǵylǵan nemese basqa áserler kezinde de bylq etpeıdi.
Seýl atom elektr stansıasynda reaktordy salqyndatý úshin Sary teńizden sý alynyp, ony reaktor 324 gradýsqa deıin ysytady. Bul sý bý generatorynda salqyndatylyp, týrbına arqyly elektr energıasyn óndiredi. Jalpy, qoldanylatyn sý radıasıaǵa ushyramaıdy, sebebi reaktordy salqyndatatyn sý men teńiz sýy aralaspaıdy, ıaǵnı tuıyq sıkl tehnologıasy qoldanylady.