Memleketimizdiń bolashaǵy bárimiz úshin mańyzdy. Sondyqtan men saıası ózgeristerdi jiti baqylap otyramyn. Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaevtyń referendým jaıly bastamasynan kúterimiz kóp.
Degenmen, elimizdegi ózgeristerdiń birinshi kezeńi Prezıdentimizdiń naýryz aıyndaǵy Joldaýynan keıin bastaldy. Osy Úndeýinde el basshysy saıası júıeni túbegeıli jańǵyrtý men «Ádiletti Qazaqstan» qurýdyń josparyn usyndy, Ata Zańymyzdy jetildirýdiń joldaryn aıtty. Bul joldaý halyq arasynda jaqsy jaǵynan úlken rezonans týdyrdy. Buqaralyq aqparat quraldary men áleýmettik jelilerde aıtylǵan máseleler qaıta-qaıta talqylandy. Óz baıqaǵanym boıynsha, Facebook jelisinde jańa ózgeristerge baılanysty adamdar ózderiniń azamattyq kózqarastaryn asqan qyzyǵýshylyqpen habarlap jatty.
Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaevtyń ózine keletin bolsaq, ol kisi – óte bilimdi, álemge tanymal jáne álemdik tájirıbesi bar dıplomat. Osyndaı tulǵanyń janynda zıalylar men jastardyń birigip, oǵan qoldaý bildirýi kóńil qýantady.
«Qańtar oqıǵasynan» keıin halyqtyń jalpy saıasat pen saıası qurylymdarǵa degen qyzyǵýshylyǵy artty. Jurttyń kókeıinde jańa ózgerister men jańa basshyǵa degen úmit paıda boldy. Endigi kezekte, halyq osy úmittiń aqtalǵanyn qalaıdy. Memleket tarapynan berilgen ýádeniń shyn máninde oryndalyp, qoǵamda aıtarlyqtaı ózgerister oryn alǵanyn tileıdi.
«Kedeı el bolmaıdy, jurt qamyn jasaı almaǵan basshylyq bolady» dep osydan eki jarym myń jyl buryn Konfýsıı aıtyp ketken. Qazaqstan halqy bılikke ekonomıkalyq jaǵdaıdy durystaıdy dep senip otyr. Biraq «tańerteń aǵash egip, keshke jemisin kútpe» degen de sóz bar. Aıtylǵan tirkeske súıene otyryp, óz elime sabyrly bolsyn dep aıtqym keledi. Negizi, halqymyzdyń ózi de dál qazir eshkimnen eshteńeni talap etpeı, úlken úmitpen jańa ózgeristerdi kútýde.
Al bul úmitti aqtaý úshin memleket tarapynan da jumys istelip jatyr. Prezıdentimiz de óz Úndeýinde, barlyq ózgerister halyqtyń saıası, mádenı, áleýmettik ómirin jaqsartýǵa baǵyttalǵanyn aıtqan edi.
Osy oraıda, bir adamnyń prezıdenttikke eki merzimnen artyq saılanýynyń durys emestigin halyq ta, bılik te túsinip otyr. Sondyqtan atalmysh másele referendýmda qaralyp ótedi dep oılaımyn. Sonymen qatar, sýperprezıdenttik basqarý júıesinen prezıdenttik-parlamenttik qurylymǵa aýysý joly da qarastyrylady.
Elimizde birinshi referendým 1995 jyly 30 tamyzda Konstıtýsıa qabyldanǵan ýaqytta ótti. Ol kezde eki myńǵa jýyq ózgeris oryn aldy. Al ekinshi referendým bıyl 5 maýsymda ótpekshi. Mundaı mańyzdy bastama jaıdan-jaı bolaıyn dep otyrǵan joq. Bul – bizdiń qoǵamnyń kóp jyldardan bergi suraýy. Halqymyzdyń esh ýaıym-qaıǵysyz beı-jaı bolmaı, barlyq saıası ózgeristerge belsendi qatysýy óte durys. Qazaqstan – jas memleket. Jalpy halyqtyń orta jasy 30-dy quraıdy. Sondyqtan jastar men azamattarymyzdyń belsendi bolǵany jaqsy. Sońǵy 10–15 jylda qoǵamdyq qurylymdar óz mindetin tikeleı atqarýdan alystap ketti. Memleketke shynaıy paıdasyn tıgize alatyn basshylyq qyzmetterge oqyǵan mamandar men jastar kóterile almady. Aıtylǵan máselelerdi ońtaıly sheshý úshin aldaǵy referendýmdy barynsha tıimdi paıdalanýymyz kerek. Qoǵamdy ishteı qurtatyn sybaılas jemqorlyq syndy uǵymdardy túbimen joıýǵa umtylýymyz qajet.
Sondaı-aq, sońǵy jyldary oqyǵan-toqyǵan azamattarymyz shetelge kóptep kóshýde. Osy máseleniń saldarymen kúrespeı, sebebin anyqtaǵan jón. Shynaıy saýaty bar mamandarǵa jol ashsaq, ol erteń memleketke oń áser etetini anyq. Gegel de óz eńbekterinde osyndaı adamgershiligi men bilimi ushtasqan adamdardyń memleket úshin mańyzy týraly aıtyp ótken. Osy máselelerdiń barlyǵyn sheshý úshin Konstıtýsıany zaman talabyna saı ózgertý kerek. Prezıdentimizdiń osy faktilerdi eskerip, Ata Zańymyzǵa túbeıgeli oń ózgerister engizýge umtylýy jaqsy qadam boldy.
Aıta ketken jón, qazirdiń ózinde referendýmda halyqtyń qalaýy eskerilip jatyr. Keıbir adamdar birinshi Prezıdenttiń mártebesi zańda bekitilip qalýyn usyndy. Biraq halyq narazylyǵynan keıin atalmysh másele jurt suraýy boıynsha sheshiletin boldy. Referendýmnyń mán-mańyzy da osynda. Halyqtyń pikir-usynysy eskerilip, Qazaqstan óz bolashaǵyn anyqtaýy qajet.
Referendým arqyly oryn alǵan Konstıtýsıalyq ózgerister Ekinshi Respýblıkamyzdyń negizi bolmaq. Halyqtyń Jańa Qazaqstanda kútetin basty talaby – ádildik. Mundaı qoǵam teńdigin Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaev referendýmdaǵy ózgerister arqyly ornatpaqshy. Biz Prezıdenttiń bul bastamasyn qoldaımyz! Menińshe, qandaı da bir memlekettik ózgeris beıbit jolmen oryn alýy kerek. Kúsh qoldaný eshqandaı sheshimge alyp kelmeıdi. Referendým osyndaı múmkindikti bizge syılap tur. Sondyqtan halyq bolyp, bul bastamany ıgi ózgerister úshin paıdalanaıyq. Men Jańa Qazaqstannyń durys baǵyt alǵanyna senemin!