Májilis depýtaty Nartaı Aralbaıuly áleýmettik jelilerde beleń alǵan prank vıdeolardyń qoǵamda alańdaýshylyq týǵyzǵanyn aıtyp, ishki ister mınıstri Erjan Sadenov pen mádenıet jáne aqparat mınıstri Aıda Balaevaǵa depýtattyq saýal joldady, - dep habarlaıdy Aqshamnews.kz tilshisi.
"Búgingi depýtattyq saýalym "Oıyn túbi - ot, tuman túbi - jut" degendi sanasyna sińirmegen selteńbaılar týraly. Qazir qoǵamda prankpen paraqshasyndaǵy lúpildiń sanyn arttyrǵanmen parasat bıiginen omaqasa qulaǵandar qaptap ketti. Adamdy qorqytýdy, qoǵamdyq orynda aqymaqtyq jasaýdy qyzyq kórip ázildiń shekarasynan shyǵyp ketken árkimder áleýmettik jelide álek salýdy doǵarmaı tur", - dedi ol.
Depýtat naqty mysaldardy aıtty.
- Astana qalasynda bloger dostarymen birge lıfttiń ishine "jalǵan máıitti" kirgizip, keıin jaryqty óshiredi. Sol sátte máıit keıpindegi adam qozǵala bastaıdy. Jedelsatynyń ishinde bolǵandardyń jan daýsy shyqty.
- Elordanyń taǵy bir turǵyny jedelsatyǵa tapanshamen kirip, ony adamdarǵa kezep jurttyń záre-qutyn aldy.
- Almatyda blogerler aýla sypyrýshylarǵa qoqys laqtyryp, mazaq etip beınejazba túsirip taratty. Mundaı mysal myń. Jelige jelimdeı jabysqandar "prank" dep ataıtyn bul áreketterdiń aqylǵa tompaq ekenin ańǵarý qıyn emes.
"Ol ol ma, bizdiń blogersymaqtar shetelge baryp, abyroıdy aırandaı tógip júr. Máselen, qazaqstandyq bloger Arýjan Aıbekova Qytaıda "urlyq jasap jatqandaı" rolık túsirgen. Arty úlken shý bolyp, aqyry álgi qyz jergilikti polısıaǵa shaqyryldy. Túsindirý jumystary júrgizildi. Biraq ol túsindi me? Óıtkeni dál osy blogerdiń arada az ýaqyt ótkende Tashkent metrosynda jigitterdiń qolynan ustap tıiskeni týraly beınejazba taǵy tarady. "Oıynnan da omyrtqa synatynyn" bilmeıtin mundaı bloger-symaqtardy qatań jaýapqa tartatyn kez keldi. Sebebi bul adamnyń jeke ómirine qol suǵý, qoǵamdyq tártipti buzý", - dedi ol.
Depýtat jasandy ıntellekt arqyly jasalyp júrgen prank túrine de toqtaldy.
"Birinde memleket basshylarynyń, laýazymdy tulǵalardyń qandaı da bir dúkenge saýda jasaýǵa kelgeni beınelengen. Sıfrlyq tehnologıany bilmeıtin adamnyń sanasy san saqqa júgiredi, senip qalady. Marketıń úshin dep jasandy ıntelekt arqyly mundaı jasandylyqqa júginýdi toqtatý kerek. Taǵy bir prankte balalar ata-analaryna "tanymaıtyn adam úıge kelip tur, ne isteımiz?" dep jasandy ıntelekt arqyly beımálim adamnyń úıge kirip ketken, páterdi aralyp júrgen sýretterin jiberedi. Záresi ushqan ata-ana polısıaǵa telefon shalady, jumysyn tastap úıine barady. Aqyrynda bul prank dep bala-shaǵa beıqam otyrady. Dál sol ýaqytta polısıa shyn muqtaj adamǵa kómekke barýǵa úlgermeı qalýy múmkin, ony ınternettiń ınesine otyrǵandar uqpaıdy", - dedi Nartaı Aralbaıuly.
Májilismen bul máselege qatysty usynys tastady:
1. Prank barysynda qoǵamdyq tártipti buzǵan, jeke adamnyń ómirine qol suqqandardy anyqtap, olardyń biryńǵaı tizimin jasap jarıalaý qajet.
2. Qaýipti prank arqyly adamnyń ar-namysy men abyroıyna qol suqqandardyń áleýmettik jelidegi paraqshalaryn dereý buǵattaý kerek;
3. Áleýmettik jeli ákimshilerinen qaýipti prankter men beınejazba jarıalanǵan paraqshalardy anyqtap, ýákiletti organǵa jedel habarlaýdy talap etý qajet;
4. Mundaı teris qubylystyń aldyn alý maqsatynda aqparattyq-túsindirý jumystaryn júıeli túrde, nátıje beretin kontent retinde júrgizý kerek.