Vaksınasıa - qyzylshany juqtyrýdyń aldyn alatyn jalǵyz tıimdi qural.
Qazirgi ýaqytta Almaty qalasynda qyzylshamen syrqattanýshylyq boıynsha turaqsyz epıdemıologıalyq jaǵdaı baıqalady. Bıyl ońtústik megapolıste naýryz aıynan bastap qyzylshanyń 2653 zerthanalyq rastalǵan jaǵdaıy tirkeldi, onyń ishinde 14 jasqa deıingi balalar arasynda 2084 jaǵdaı (78,5%), onyń ishinde 1 jasqa deıingi balalar arasynda 275 jaǵdaı.
Qyzylshanyń zerthanalyq rastalǵan 2653 jaǵdaıynyń eń úlken úles salmaǵy 78,5% quraıdy (2084 jaǵdaı) 14 jasqa deıingi balalar, 15 jastan 18 jasqa deıingi jasóspirimder arasynda – 4,2% (111 jaǵdaı) jáne eresekter arasynda – 21,9% (458 jaǵdaı).
Balalar arasyndaǵy aýrýshańdyǵy negizinen vaksınasıadan bas tartý sebebinen bolyp tabylady, sondaı-aq vaksınasıadan medısınalyq bosatý jáne egý jasyna jetpeý saldarynan tirkeledi.
2084 balanyń 1969-y egilmegen (94,4%), onyń ishinde bas tartý sebebinen – 1412 (72,05%), medısınalyq qarsy kórsetilimder – 275 (13,9%) jáne egý jasyna (1 jasqa deıin) jetpegen – 275 (13,9%).
Kontıngentter boıynsha qyzylsha aýrýshańdyǵy uıymdastyrylmaǵan balalar arasynda tirkeledi–877 jaǵdaı (34,3%), uıymdastyrylǵan balalar arasynda – 447 jaǵdaı (17,5%), oqýshylar arasynda – 354 jaǵdaı (13,8%), stýdentter arasynda – 94 jaǵdaı (3,7%), jumys istemeıtinder arasynda –123 jaǵdaı (4,8%), ártúrli saladaǵy qyzmetkerler arasynda –632 jaǵdaı (24,7%), medısına qyzmetkerleri arasynda –12 jaǵdaı (0,4%).
Qyzylshany juqtyrýdan, sondaı-aq olardyń asqynýynan aldyn alatyn jalǵyz tıimdi qural tek vaksınasıa bolyp tabylady. Qyzylshaǵa qarsy josparly vaksınasıa 2 ret, birinshisi – 1 jasta (12-15 aı), ekinshisi – 6 jasta júrgiziledi, bul vaksınasıadan keıingi ımýnıtetti damytýǵa múmkindik beredi. Qyzylshaǵa qarsy vaksınanyń árbir alynǵan dozasy balanyń ımýnıtetin kúsheıtedi.
Ekpelerdi júrgizý úshin DDU sertıfıkattaǵan jáne Qazaqstan Respýblıkasynda tirkelgen qyzylshaǵa, qyzamyqqa, epıdemıalyq parotıtke qarsy aralas vaksına qoldanylady. Vaksınasıa turǵylyqty jeri boıynsha qalanyń emhanalarynyń barlyq egý kabınetterinde tegin júrgiziledi.
Qazaqstan Respýblıkasynyń Bas memlekettik sanıtarıalyq dárigeriniń 2023 jylǵy 01 qarashadaǵy «Qyzylshaǵa qarsy sanıtarıalyq-epıdemıalyq jáne sanıtarıalyq-profılaktıkalyq is-sharalardy júrgizý týraly» №7 Qaýlysyna (budan ári – QR BMSD Qaýlysy) sáıkes aǵymdaǵy jyldyń 10 qarashasynan bastap qalada qyzylshaǵa, qyzamyqqa, parotıtke qarsy vaksınanyń (budan ári – QQP) qaldyǵy eskerile otyryp6 aıdan bastap 10 aı 29 kúnge deıingi balalardy qyzylshaǵa, qyzamyqqa, parotıtke qarsy qosymsha jappaı ımmýndaý bastaldy (budan ári – qyzylshaǵa qarsy QJI), ol qyzylshamen syrqattanýshylyq boıynsha epıdemıologıalyq jaǵdaı turaqtanǵanǵa deıin jalǵasatyn bolady.
Aǵymdaǵy jyldyń 10-27 qarasha aralyǵynda qalada qyzylshaǵa qarsy QJI sheńberinde barlyǵy 5006 bala qamtyldy, onyń 6 aıdan bastap 10 aı 29 kúnge deıingi 3636 bala, 2 jastan 4 jasqa deıingi balalar – 849, basqa jastaǵy balalar – 521. DMI qalasynda qyzylshaǵa qarsy QR BMSD qaýlysyna sáıkes kezeń-kezeńimen ótkiziletin bolady.
2 jastan 4 jas 11 aı 29 kúnge deıingi balalarǵa, medısına qyzmetkerleri men densaýlyq saqtaý uıymdarynyń qyzmetkerlerine qyzylshaǵa qarsy QJI ótkizý 2023 jylǵy 5 jeltoqsannan bastap qyzylshaǵa, qyzamyqqa, parotıtke qarsy vaksına (budan ári –QqP) partıasy kelip túskennen keıin bastalatynyn qosymsha habarlaımyz.
Sondaı-aq, Ulttyq profılaktıkalyq egý kúntizbesine sáıkes 1 jas (12-15 aı) jáne 6 jas aralyǵyndaǵy balalardy qyzylshaǵa, qyzamyqqa, parotıtke qarsy josparly ımmýndaý jalǵasýda.
Departament balalardyń barlyq ata-analardy , ásirese 6 aıdan 10 aı 29 kúnge deıingi balalardyń, 2 jastan 4 jas 11 aı 29 kúnge deıingi qyzylshaǵa qarsy DMI-ge jatatyn balalardyń, sondaı-aq qyzylshaǵa, qyzamyqqa, parotıtke qarsy josparly ımmýndaýǵa jatatyn 1 jáne 6 jastaǵy balalardyń ata-analaryna qyzylshaǵa qarsy ekpe alý úshin turǵylyqty jeri boıynsha emhanaǵa ýaqtyly júginýge shaqyrady.
Budan basqa, buryn QKP-ǵa qarsy egilmegen basqa jastaǵy (18 jasqa deıingi) balalar aýmaqtyq emhanada qýyp jetetin ımmýndaý boıynsha ekpe ala alady.
Qazirgi ýaqytta Almaty qalasynyń Densaýlyq saqtaý basqarqarmasynyń qoımasynda 77811 doza mólsherinde QQP vaksınasy bar.
Qaladaǵy turaqsyz epıdemıologıalyq jaǵdaıǵa baılanysty aýrýdyń belgileri paıda bolǵan kezde kelesi qaǵıdalardy qatań túrde usynylady:
- ózin-ózi emdeýmen aınalyspaý, dárigerdi úıge shaqyryp jáne dárigerdiń nusqaýy boıynsha em alý;
- úıde bolý, jumys oryndaryna, sondaı-aq qoǵamdyq oryndarǵa barmaý. Ásirese, ambýlatorıalyq emdelip jatqan naýqastar úıde oqshaýlaýdy qatań saqtaýy kerek;
- aýyrǵanbalalardy uıymdasqan ujymdarǵa, mektepterge, MDBU-ǵa, t.b jibermeý.
Ońtústik megapolıstiń epıdemıologtary qyzylshanyń juqpaly jáne qyzylsha ınfeksıasynan keıingi yqtımal asqynýlarymen qaýipti ekenin eske salady. Aýrýdyń aýyr aǵymynda asqynýlar damıdy, mysaly, ortańǵy qulaqtyń, ókpeniń, traheıanyń, bronhtyń qabynýy, sondaı-aq mıdyń qabynýy. Kóbinese asqynýlar bes jasqa deıingi balalarda nemese 30 jastan asqan eresekterde damıdy. Eń aýyr asqynýlarǵa soqyrlyq, ensefalıt (mıdyń isinýine ákeletin ınfeksıa), aýyr dıareıa jáne onymen baılanysty degıdratasıa, qulaq ınfeksıasy (otıt) jáne pnevmonıa sıaqty aýyr tynys joldarynyń ınfeksıalary jatady.
Qyzylshaǵa qarsy vaksınasıa – qyzylshany juqtyrýdy, sondaı-aq onyń asqynýyn boldyrmaıtyn jalǵyz tıimdi qural. Osyǵan baılanysty ata-analardy óz balasynyń densaýlyǵyna jaýapkershilikpen qaraýǵa, ekpelerdi ýaqytynda alýǵa, sondaı-aq qyzylshaǵa qarsy qosymsha jappaı ımmýndaý sheńberinde balany vaksınasıalaýǵa shaqyramyz!