«Гарвард мемлекеттік басқару мектебінің» «Frontline negotiation lab» («Алғы шептегі келіссөздер зертханасы») курсы аясында қазақстандық студент бастаған оқушылар тобы жаңарту бағдарламасын іске асыру барысында ескірген үйлердің тұрғындармен «Алматы» ӘКК» АҚ еншілес ұйымы «Алматы қаласы әкімдігінің Күрделі құрылыс кәсіпорны» ЖШС («КҚК») коммуникациясының ерекшеліктерін ашатын жоба дайындады.
Кейсті ресімдеу үшін студенттер «КҚК» Басқарма төрағасының экс-орынбасары Алтынбек Нұратұлымен және «КҚК» қоныс аудару департаментінің директоры Наталья Кнаубпен азаматтармен келіссөздерге тікелей қатысатын бірқатар сұхбаттарды жазды.
Бағдарламаның әлеуметтік бағытына қарамастан сейсмикалық емес ескі пәтерлердің орнына жаңа, заманауи пәтерлерді тегін беру-әлеуетті қоныс аударушылар сенімсіздікті, өзгерістерден қорқуды сезінуі мүмкін, сондай-ақ оны іске асыру қарқынына теріс әсер етуі мүмкін жаңартудың құқықтық және экономикалық аспектілерін жеткілікті түсінбеуі мүмкін.
Студенттер «КҚК» келіссөздер тобының сәттілігінің негізгі факторлары заң дайындығының, шыдамдылықтың, психологияның, процестердің ашықтығының, икемділіктің және жеке көзқарастың синергиясы екенін анықтады.
Келіссөздердің озық тактикасы мен академиялық үлгілерінің арқасында 2023-2024 жылдар аралығында «КҚК» ескі тұрғын үйдің 440 иесін сәтті көшірді.
Қорытынды жоба курс профессоры, БҰҰ Бас хатшысының гуманитарлық мәселелер жөніндегі бұрынғы кеңесшісі, Халықаралық Қызыл Крест комитетінің делегаты және гуманитарлық диалог орталығының (Centre for Humanitarian Dialogue) директоры Клод Брудерленнің жоғары бағасына ие болды.
Сонымен қатар, «КҚК» кейсі» «Гарвард мемлекеттік басқару мектебінің» «Frontline negotiation lab» курсы аясында қаралған алғашқы Қазақстандық кейс болды.
Естеріңізге сала кетейік, 2024 жылдың қараша айының соңында мегаполисте «Алматы қаласының тұрғын үйін 2030 жылға дейін жаңарту бағдарламасы» бекітілді. Жаңа бағдарламаның басты ерекшеліктерінің бірі тұрғын үй иелерінің құқықтарын қорғау тетіктерін енгізу және тұрғындармен және жұртшылықпен өзара іс-қимылды жақсарту болды.
Ескі тұрғын үй иелері үшін өтемақының үш нұсқасы қарастырылған:
Айырбастау шарты: тұрғындардың санына қарамастан, «бөлме үшін бөлме» қағидаты бойынша ескі тұрғын үйді жаңасына айырбастау.
Меншікке беру шарты: баламалы тұрғын үй жаңа үй тапсырылғаннан кейін беріледі. Бұған дейін тұрғындар уақытша баспанамен қамтамасыз етілген.
Сатып алу-сату шарты: тәуелсіз бағалау компаниясы анықтаған нарықтық құны бойынша тұрғын үйді сатып алу.
Ғимараттарды көшіру және бұзу барлық меншік иелерінің келісімімен ғана жүзеге асырылады. Ерекше қажеттіліктері бар азаматтар үшін бірінші қабаттарға немесе лифттермен, пандустармен және кедергісіз кірумен жабдықталған үйлерге көшу шарттары көзделген. Мегаполис тұрғындарының қауіпсіздігін қамтамасыз ететін тектоникалық ақауларда орналасқан қаңқалы-қамысты үйлер мен ғимараттарды бұзуға баса назар аударылады.
2030 жылға дейін кем дегенде 676 ескі үйді жаңарту жоспарлануда, бұл 7500-ге жуық меншік иесін заманауи абаттандырылған пәтерлерге көшіруге мүмкіндік береді.
Жаңғырту бағдарламасы Алматы қаласын жайлы, тұрақты және инновациялық мегаполиске айналдыруға бағытталған стратегиялық даму жоспарының негізгі элементтерінің бірі. Бұл бағдарламаны табысты іске асыру сапалы қалалық ортаны қалыптастыруды, қала тұрғындарының өмір сүру деңгейін жақсартуды және инвесторларды тарту үшін қолайлы климат құруды қамтамасыз етеді.