2025 жылдың 4 айы ішінде әлеуметтік экономикалық дамудың қорытындысы
Ағымдағы жылы Алматы қаласы экономикасының қарқынды дамуы сақталып отыр. 2025 жылғы қаңтар-сәуір қорытындысы бойынша Алматының қысқа мерзімді экономикалық индикаторы 9,1%-ға дейін жеделдеді (2025 жылғы қаңтар – наурыз-7,0%).
1.Экономика өсімінің негізгі драйверлері көлік (+23,9%), құрылыс (+21,3%) және өңдеу өнеркәсібі (+17,6%) болды.
Өткен жылы Алматының ЖӨӨ өсімі 5,6% -ды құрады, бұл жан басына шаққандағы ЖӨӨ-ні 27,5 мың АҚШ доллары деңгейінде қамтамасыз етуге мүмкіндік берді. Бұл басқа аймақтар арасындағы ең жақсы көрсеткіштердің бірі.
Алматының сапалы және тұрақты әлеуметтік-экономикалық дамуы үшін біз қала экономикасын әртараптандыруға және инвестицияларды белсенді тартуға баса назар аударамыз.
2. Алматы Қазақстанның ең инвестициялық тартымды өңірлерінің бірі болып қала береді.
2025 жылдың қаңтар-сәуір айының қорытындысы бойынша негізгі капиталға 35,6% өсіммен 541,3 млрд.теңге инвестиция тартылды. Инвестиция көлемі бойынша Алматы 1 орын алды.
Инвестициялардың ең көп өсуі білім беруде (7,2 есе өсу), қаржылық және сақтандыру қызметінде (2 есе), сумен жабдықтауда және су бұруда (1,9 есе), туризмде (1,5 есе), жылжымайтын мүлікпен операцияларда (+22,1%), электрмен және жылумен жабдықтауда (+19,4%), көлікте және (+14,7%).2.
Алматының экономикалық дамуы оның туристік тартымдылығының өсуімен тығыз байланысты. Қала экономикасындағы туризм саласы 3,9%-ды құрайды.
2024 жылы Алматыға 2 млн. 340 мың турист келді (өсім 14,8%). Қазақстанға келген әрбір екінші шетелдік турист Алматы қаласына келеді. Өткен жылы олардың саны 27% - ға 686,3 мың адамға дейін өсті (ҚР үлесі – 53%).
Көрсетілген туристік қызметтер көлемі 30% - ға 96,3 млрд. теңгеге дейін өсті (2023 ж. – 74 млрд. теңге). Қала бюджетіне туристік қызметтен 90,7 млрд. теңге сомасына салық түсті, бұл 2023 жылмен салыстырғанда 1,9 есе көп (47,2 млрд.теңге).
3. Туризм саласында қалада жұмыспен қамтылғандардың жалпы санының 7,7% - ы немесе 83,5 мың адам жұмыспен қамтылған (өсім 3%, 2023 ж. – 80,5 мың адам).
Туристік ағынның өсуі негізгі капиталға инвестициялардың ұлғаюымен қатар жүреді. 2025 жылдың қаңтар-сәуір айларында 1,5 есе (+49,8%) өсіммен 40,2 млрд.теңге инвестиция тартылды.
2025 жылы Алматыда туристер ағыны 2,5 млн. адам деңгейінде болжануда.
Шағын және орта бизнес Алматының экономикалық дамуында шешуші рөл атқаруда.
2024 жылдың қорытындысы бойынша ШОБ субъектілерінің өнім шығару көлемі 13,9% - ға 24,9 трлн теңгеге дейін ұлғайды..
Алматының ЖӨӨ-дегі ШОБ үлесі 60,3% - ға дейін өсті (2023 ж. – 58,1%).
ШОБ секторы жұмыспен қамтудың негізгі көзі болып қала береді, онда қалада жұмыспен қамтылғандардың жалпы санының 90% - ы немесе 972,1 мың адам жұмыс істейді.
2025 жылғы 1 мамырдағы жағдай бойынша белсенді жұмыс істейтін ШОБ субъектілерінің саны 378,9 мың бірлікті құрайды, бұл ағымдағы жылдың басымен салыстырғанда 7,4% - ға артық.
2025 жылғы сәуірде Алматыда республикадағы ең жоғары іскерлік белсенділік тіркелді. Іскерлік белсенділік индексі 57,9% құрады.
Ағымдағы жылы ШОБ-ты қолдауға 70 млрд.теңге бөлінді, оның ішінде жергілікті бюджеттен қаржыландыруды 2,5 есе 52,8 млрд. теңгеге дейін ұлғайту есебінен.
4. Алматы қаласында электрондық сауда қарқынды дамып келеді. Электрондық коммерция ШОБ үшін жаңа мүмкіндіктер ашады, бұл компанияларға кең нарықтарға шығуға және өз өнімдері мен қызметтерін тиімді сатуға мүмкіндік береді.
Алматы Қазақстандағы осы нарықтың негізгі бөлігін қалыптастырады. Қала ел бойынша тауарлармен электрондық бөлшек сауданың барлық көлемінің 95,2% - ын және қызметтермен электрондық сауданың барлық көлемінің 93,2% -ын қамтамасыз етеді.
2024 жылдың қорытындысы бойынша тауарлармен электрондық сауда көлемі 3 трлн.теңге 30,5% өсіммен,, қызметтердің электрондық сауда көлемі 2,3 трлн теңге, 61% өсіммен.
Республикадағы тауарлар мен қызметтерді өткізу үшін интернет-ресурсты пайдаланатын барлық компаниялардың шамамен 50% - ы Алматыда орналасқан. Қалада 1 556 кәсіпорын жұмыс істейді (ҚР – 3 239).
Ірі интернет-платформалар Kaspi.kz, Wildberries.kz, Aviata.kz, Sulpak.kz, Technodom.kz және т. б.
2024 жылдың желтоқсанында "MAGNUM E-COMMERCE KAZAKHSTAN" ЖШС қуаттылығы тәулігіне 18 мыңға дейінгі тапсырысты DarkStore пайдалануға берді. Бұл жоба интернет-бизнесті масштабтау және Алматыда электрондық коммерцияның одан әрі өсуі үшін әлеует туғызады.
Жалпы, Алматы қаласы экономикасының қарқынды дамуы 2025 жылдың 4 айында жергілікті бюджет кірістерінің 14,6% - ға өсуін қамтамасыз етуге мүмкіндік берді.