كۇندى ات ادىم ۇزارتىپ، جىلدىڭ قىسقا ايى (كەيدە 28، كەيدە 29 كۇننەن بىتەدى) اقپان دا ءوز مارەسىنە جەتۋگە تاياۋ. قىسقا بولسا دا، ەلگە، اسىرەسە، شارۋا ادامدارىنا ۇزاق بولىپ سەزىلگەنى شىندىق. بابالار بۇل ايدى: «تۇراقسىز»، «الدامشى»، «ادۋىندى»، «جاقسىلىعىنا بارسا – قۇت، جاماندىعىنا بارسا – جۇت»، تاعى باسقا تەڭەۋلەرمەن ايشىقتاعان. وتە ناق، ءدال بەرىلگەن انىقتاما. وسى ايتىلعان سيپاتتامالاردىڭ ءبارىن اقپاننىڭ بويىنان كورۋگە بولادى، كورسەتىپ تە ءجۇر...
اقپان ايى ادۋىندى «اقپان» امالىمەن باستالىپ، «ءۇت» امالىمەن بىتەدى. «بىلمەسەڭ بىلدىرەم، بىلسەڭ بۇلدىرەم» دەگەن «اقپان امالى» اياقتالدى. ءقازىر «ءۇشتىڭ ايى – كۇشتىڭ ايى» اتانعان ايدىڭ سوڭعى اپتاسى وتۋدە. اسا ءقاۋىپتى امالداردىڭ قاتارىنان ورىن العان «ءۇت» امالى ءجۇرىپ جاتىر.
ءۇت ءسوزى تۋرالى ءتۇرلى بولجامدار مەن اڭىزدار بارىن وتكەندە ايتتىق. بىرەۋلەر ونى قازاقتىڭ سيىر دەگەن كونە ءسوزى دەسە، ەندى بىرەۋلەر كيىز ءۇيدىڭ ساڭلاۋىنان تۇسكەن ساۋلە دەيدى. قالاي دەسەك تە، قازەكەڭ تەرەزەدەن تۇسكەن جارىق ساۋلەنى كورگەندە كادىمگىدەي قۋانعان. ءجاي قۋانىپ قويماعان، «ءۇت كەلدى – قۇت كەلدى!» دەپ بوركىن اسپانعا اتقان. «قىستىڭ قاۋقارى بىتەدى، ەندى كوكتەم كەلەدى، كۇن ۇزارادى، جەر كوگەرەدى، قوي تولدەپ، كوگەن كەڭەيەدى» دەپ شاتتانعان.
نەگىزى، قازەكەڭ «ءۇت» دەپ ساڭلاۋدان تۇسكەن ساۋلەنىڭ ىشىندەگى قوزعالىپ جۇرگەن ەسەپسىز توزاڭدى ايتقان. ول – تابيعاتتىڭ وزگەرىسى مەن شۋاقتى كۇندەردىڭ جاقىن ەكەندىگىن بىلدىرەتىن توزاڭ.
دەگەنمەن، ءۇت بارلىق جەرگە بىردەي قۇت بولىپ كەلمەگەن. كوكتەم ەرتە شىعاتىن ەلىمىزدىڭ وڭتۇستىك ايماقتارىنا قۇت بولعانىمەن، قىسى ۇزاققا سوزىلاتىن (ارقانىڭ قىسى التى اي) سولتۇستىك ولكەلەر ءۇشىن جۇت بولىپ كەلگەن. جەمى مەن ءشوبى تاۋسىلۋعا شاق قالىپ، جۇدەپ، جۇتاپ وتىرعان مەكەندەرگە وڭاي تيمەگەن. سوندىقتان دا ءۇت كىمگە – قۇت، كىمگە – جۇت...
ال ساۋداگەرلەر بولسا، بۇل شۋاقتى پايدالانىپ قىستاۋداعى مالشىلارعا شاي-قانت ساتىپ، تەرى-تەرسەگىن ارزانعا باعالاپ العان. وسى ارەكەتتەرىنە قاراپ قازەكەڭ «ءۇت كىرگەندە، ساۋداگەردىڭ ك... قۇرت كىرەدى» دەپ ساۋداگەر سارتتاردى مىسقىلداعان. قازاقتىڭ تابيعات تامىرشىلارى: «اقپاننىڭ ون بەسىنشى جۇلدىزى – قىس پەن كوكتەمنىڭ العاش ۇشىراساتىن كۇنى. وسى كۇنگى اۋا رايى قانداي بولسا، كوكتەم دە سونداي بولادى» دەپ جورامالداعانىن وتكەندە جازعانبىز...
الداعى اپتادا اۋا رايى تۇراقسىز بولاتىن سىڭايلى: اشىق كۇن دە، جاۋىن-شاشىن دا كورىنىس بەرۋى مۇمكىن. تاڭەرتەڭ ىزعار، تۇنگە قاراي ايتارلىقتاي سۋىق ورىن الادى.