قازاقستان رەسپۋبليكاسى مادەنيەت جانە اقپارات مينيسترلىگىنىڭ مادەنيەت كوميتەتىنە قاراستى ۇلتتىق كينونى قولداۋ مەملەكەتتىك ورتالىعىنىڭ تاپسىرىسىمەن «JBF company» كومپانياسى سەمەي قالاسىندا، شىڭعىستاۋ وڭىرىندە، الماتى وبلىسىنىڭ جامبىل اۋدانىندا «العاشقى كىتاپ» اتتى دەرەكتى بەينەفيلم تۇسىرۋدە.
دەرەكتى فيلم ابايدىڭ 1909 جىلى سانكت پەتەربۋرگتەگى يليا بوراگانسكيي باسپاسىندا باسىلعان العاشقى شىعارمالار جيناعىنىڭ جارىق كورۋىنە ارنالادى. ۇلى اباي مۇراسىنىڭ قاعاز بەتىنە تاڭبالانۋ تاريحىن باياندايدى، - دەپ حابارلايدى Aqshamnews.kz.
قازىرگى ادامدار بۇرىنعى ۋاقىتتىڭ، اباي زامانىنىڭ ناقتى، دەرەكتى بەينەسىن، سول كەزدەگى ادامداردىڭ الپەتىن، كيىم ۇلگىسىن كوز الدارىنا ەلەستەتۋى قيىن. كوپشىلىكتىڭ ول ۋاقىت تۋرالى تۇسىنىگى تەاتر مەن كينوفيلمدەردەگى بۋتافورلىق كيىمدەر مەن زاتتار ارقىلى قالىپتاسقان. الايدا اباي ۋاقىتىنداعى قازاق تىرشىلىگى، قازاقتاردىڭ بەت-الپەتى، كيىم كيىسى، ءۇي - جايى، بۇيىمدارى تاڭبالانعان مىڭداعان فوتوسۋرەتتەر ساقتالعان. بۇلار رەسەي، تۇركيا، ۇلىبريتانيا ارحيۆتەرىندە، جەكەلەگەن مۋزەيلەر مەن البومداردا جيناقتالعانى بەلگىلى. ءبىرازى ورتالىق مۋزەي قورىندا بار. مىنە، دەرەكتى فيلمدە وسى سۋرەتتەردە پايدالانىلادى. قىسقاشا تۇسىنىكتەمە بەرسەك، اباي زامانىنان، قورشاعان ورتادان اقپار بەرەتىن تاڭداما فوتوسۋرەتتەر ناقتى دراماتۋرگيا بويىنشا ورنالاستىرىلىپ، قۇراستىرىلادى. سودان سوڭ ول سۋرەتتەرگە 3D، VFX تاسىلدەرىن رەتىنە قاراي پايدالانا وتىرىپ، رەلەف، قيمىل قوزعالىس جۇكتەلەدى. شىعارماشىلىق توپ ابايدىڭ العاشقى كىتابىن جارىققا شىعارعان كاكىتاي جولىمەن ءجۇرىپ وتەدى.
اباي دۇنيەدەن وتكەن سوڭ، تۇراعۇل اباي ۇلى مەن كاكىتاي ىسقاق ۇلىنىڭ ۇيىمداستىرۋىمەن ەل ىشىندەگى ابايدىڭ قاعاز بەتىنە تۇسكەن شىعارمالارى جيناقتالا باستايدى. ابايدىڭ شاكىرتتەرى كوكباي، ءۋايىس، بەيسەمباي سياقتىلاردىڭ اۋزىنان نەگىزگى ولەڭدەر جازىلىپ الىنادى. جيناقتالعان، جۇيەلەنگەن شىعارمالاردى مۇرسەيىت بىكە ۇلى مەن تۇراعۇل كوشىرىپ، قاعاز بەتىنە تۇسىرەدى. بۇل ۋاقىتتا احمەت بايتۇرسىنوۆتىڭ «قازاق» گازەتىنە اباي تۋرالى «قازاقتىڭ باس اقىنى» دەگەن ماقالاسى جارىق كورەدى. اباي شىعارمالارىن جيانقتاپ، باسپاعا بەرۋ ىسىنە ءاليحان بوكەيحانوۆ ۇلكەن اتسالىسادى. دايىن بولعان قولجازبانى الىپ، كاكىتاي سەمەيگە اتتاندى. وسىلايشا ابايدىڭ تۇڭعىش كىتابىنىڭ تاريحى باستالادى. كىتاپتى باستىرۋ ىسىندە كوپتەگەن قيىندىقتار مەن كەدەرگىلەر كەزدەسەدى. قاراجات ماسەلەسى شەشىلمەيدى... سەمەيگە كەتكەن كاكىتاي ومبى، قازاندى ارالاپ، سانكت پەتەربۋرگكە بارىپ، ءبىر جىلدان سوڭ ەلگە ءبىر-اق ورالادى. ابايدىڭ كىتابى 3 جىلدان سوڭ، 1909 جىلى سەمەيگە جەتەدى. ەل اۋزىنداعى اڭگىمەدە، كاكىتاي كىتاپ قولىنا تيگەندە ەشقايدا بارماي، اۋەلى كىتاپتىڭ شىعۋىنا قارجىلاي قولداۋ كورسەتكەن بەكبايدى قۇشاقتاپ، «وشكەنىم – جاندى... اباي اعام ءتىرىلدى...» - دەپ جىلاپتى دەيدى. سول ۋاقىتتاعى مۇسىلمان ادەبيەتتەرىن شىعاراتىن يليا بوراگانسكيي ءاليحان بوكەيحانوۆتىڭ وتىنىشىمەن كىتاپقا اتاقتى تيۋركولوگ مەليورانسكييدى جاۋاپتى رەداكتور ەتىپ بەكىتكەن دەيدى. مەليورانسكيي سەمەيدەگى ءانياردىڭ ۇيىنە كىتاپتىڭ دايىن بولعان پاراقتارىن پوشتامەن جىبەرىپ تۇرعان، ول ونى ەلگە جىبەرگەن، كاكىتاي شىڭعىستاۋدا وتىرىپ، قاتە تۇستارىن جوندەگەن دەيدى. ەستەلىك كوپ، الىپ-قاشپا اڭگىمەدە جەتەدى. ەڭ باستىسى بۇل فيلم ۇلى ابايدىڭ العاشقى كىتابىنىڭ جارىققا شىعۋى جايىن جان-جاقتى باياندايدى.
