بانك قارجى نارىعىنىڭ تۇراقتىلىعىن قامتاماسىز ەتۋ شارالارىن قابىلداۋدى جالعاستىرادى.
قازاقستان رەسپۋبليكاسى ۇلتتىق بانكىنىڭ اقشا-كرەديت ساياساتى جونىندەگى كوميتەتى بازالىق مولشەرلەمەنى +/– 1،00 پ.ت. پايىزدىق دالىزىمەن جىلدىق 13،50% دەڭگەيىندە بەلگىلەۋ تۋرالى شەشىم قابىلدادى، دەپ حابارلايدى Almaty-akshamy.kz.
تيىسىنشە وتىمدىلىكتى ۇسىنۋ جونىندەگى تۇراقتى قولجەتىمدى وپەراسيالار بويىنشا مولشەرلەمە 14،50%، ال وتىمدىلىكتى الۋ جونىندەگى تۇراقتى قولجەتىمدى وپەراسيالار بويىنشا مولشەرلەمە 12،50%بولادى.
مولشەرلەمەنى وزگەرىسسىز قالدىرۋ تۋرالى شەشىم ونىڭ اعىمداعى دەڭگەيى ۇلتتىق بانكتىڭ گەوساياسي تاۋەكەلدەردى جانە ينفلياسيالىق پروسەستەردىڭ جەدەلدەۋ تاۋەكەلىن ارتتىرۋعا ىقپال ەتەتىنىنە وراي نەگىزدەلدى. بۇل رەتتە سىرتقى جانە ىشكى ماكروەكونوميكالىق احۋال بۇدان بىلاي دا ناشارلاعان جاعدايدا مونەتارلىق تالاپتاردى ودان ءارى كۇشەيتۋ ءۇشىن كەڭىستىك قالادى. ۇلتتىق بانك ماكروەكونوميكالىق جاعدايدىڭ جانە قازاقستان قارجى نارىعىنىڭ تۇراقتىلىعىن قامتاماسىز ەتۋ شارالارىن قابىلداۋدى جالعاستىرادى.
ينفلياسيانىڭ بارلىق قۇرامداس بولىكتەرى بويىنشا باعالاردىڭ ءوسۋى اياسىندا 2022 جىلعى اقپاندا جىلدىق ينفلياسيا 8،7%-عا دەيىن (2022 جىلعى قاڭتاردا – 8،5%) كوتەرىلدى.
ازىق-تۇلىك تاۋارلارىنىڭ باعاسى نان-توقاش ونىمدەرى مەن جارما، كوكونىستەردىڭ قىمباتتاۋىنا بايلانىستى 10%-عا (وسى جىلعى قاڭتارداعى 9،9%-دان) كوتەرىلدى. ازىق-تۇلىككە جاتپايتىن ينفلياسيا 8،6%-عا دەيىن(8،5%) ۇلعايدى. تۇرمىستىق تەحنيكا، جيھاز بەن تۇرمىستا قولدانىلاتىن تاۋارلار باعاسىنىڭ جوعارى ءوسىمى ساقتالىپ وتىر. بەنزين مەن ديزەل وتىنى باعالارىن ۋاقىتشا رەتتەۋ جاعدايىندا جانار-جاعارماي (ججم) نارىعىندا دەزينفلياسيا بايقالادى. الايدا ججم باعاسىنىڭ ءوسۋى جىلدىق كورسەتۋدە ءالى دە بولسا جوعارى ماندەردە (22،1%) ساقتالىپ قالدى.
اقىلى قىزمەت كورسەتۋ 2021 جىلعى اقپانمەن سالىستىرعاندا بيىلعى اقپاندا 7،1%-عا (6،8%) قىمباتتادى، ول جەكەلەگەن نارىقتىق قىزمەتكە باعانىڭ وسۋىنە بايلانىستى بولدى. تۇرعىن ءۇيدى جالداۋ قۇنىنىڭ جىلدىق ءوسىمى 20،7% بولدى. سونىمەن قاتار باعا وسۋىنە جاريالانعان موراتوريي اياسىندا گازدىڭ باعاسى 5،4%-عا دەيىن (2021 جىلعى جەلتوقساندا – 12،9%) باياۋلاعانى بايقالادى.
سىرتقى سەكتور بەلگىسىزدىكتىڭ وتە جوعارى دەڭگەيىمەن سيپاتتالادى. جاھاندىق ەكونوميكا گەوساياسي تاۋەكەلدەردىڭ قىسىمىنا ۇشىراپ وتىر. وسىعان بايلانىستى بيىل جانە كەلەسى جىلى الەمدىك ەكونوميكا بۇرىن بولجانعاننان بارىنشا تومەن قارقىنمەن وسەدى دەپ كۇتىلەدى.
سىرتقى نارىقتارداعى جاعداي باعا وسۋىمەن سيپاتتالادى. ەنەرگيا تاسىمالىنىڭ، مەتالل مەن اۋىلشارۋاشىلىق ونىمدەرىنىڭ باعاسى كۇرت وسۋىنە بايلانىستى جاھاندىق ينفلياسيانىڭ بۇرىن بولجانعاننان جوعارى ماندەردە ۇزاق ۋاقىتقا قالۋ ىقتيمالى جوعارى.
2014 جىلدان باستاپ Brent سۇرىپتى مۇناي باعاسى العاش رەت باررەلىنە 100 اقش دوللارىنان استى. گەوساياسي شيەلەنىستىڭ كۇشەيۋىنە بايلانىستى رەسەيدەن مۇناي جەتكىزۋدەگى ىركىلىس تاۋەكەلىنەن جوعارى باعا قولداۋ تاۋىپ وتىر. سونىمەن بىرگە، جوعارى سۇرانىس پەن 2022 جىلعى قاڭتارداعى ناقتى ءوندىرىس رۇقسات ەتىلگەن كۆوتالاردان تومەن بولعان وپەك+ ەلدەرىنىڭ مۇنايدى بارىنشا از ءوندىرۋى اياسىندا الەمدىك مۇناي قورلارىنىڭ تومەندەۋى بايقالادى. الەمدەگى بۇگىنگىدەي جوعارى بەلگىسىزدىككە قاراماستان، جالپى العاندا، الەمدىك مۇناي نارىعىنىڭ بۇدان بىلايعى دامۋ پەرسپەكتيۆاسى ءپوزيتيۆتى بولىپ قالىپ وتىر.
بيىلعى اقپاندا فاو ازىق-تۇلىك باعاسىنىڭ يندەكسى وسىمدىك مايى، ءسۇت ونىمدەرى، استىق جانە ەت باعالارىنىڭ ايتارلىقتاي ءوسۋى اياسىندا تاريحي رەكوردتىق دەڭگەيگە جەتتى.رەسەي-ۋكراينا قاقتىعىسى الەمدىك نارىقتا بيدايدىڭ تاپشىلىعىنا اكەلىپ سوعادى دەگەن قاۋىپ-قاتەرگە بايلانىستى بيداي قۇنى 14 جىلدىق ەڭ جوعارى كورسەتكىشتى جاڭارتتى.
ساۋدا ارىپتەس ەلدەرىندەگى كۇرت وزگەرىپ جاتقان گەوساياسي جانە سىرتقى ەكونوميكالىق جاعداي مەن بۇرىن-سوڭدى بولماعان بەلگىسىزدىك دەڭگەيى بولجامداردى تولىققاندى دايىنداۋ مۇمكىندىكتەرىن ەداۋىر قيىنداتىپ وتىر. وسىعان بايلانىستى ۇلتتىق بانكتىڭ بولجامدارى ساراپتامالىق باعالاۋمەن تولىقتىرىلدى جانە نەگىزگى ماكروەكونوميكالىق كورسەتكىشتەردىڭ ىقتيمال باعىتىن ساپالى باعالاۋ ءۇشىن قالىپتاستىرىلدى.
ۇلتتىق بانكتىڭ باعالاۋى بويىنشا، ينفلياسيا الدىڭعى بولجامداردان جوعارى بولىپ قالىپتاساتىن بولادى. ينفلياسيانىڭ بارىنشا جوعارى سەرپىنىنىڭ نەگىزگى سەبەبى ازىق-تۇلىككە جاتپايتىن تاۋارلاردى تۇتىنۋداعى يمپورتتىڭ جوعارى ۇلەسىنە بايلانىستى تەڭگەنىڭ ايىرباستاۋ باعامىنىڭ السىرەۋىن ىشكى باعالارعا اۋىستىرۋ بولىپ تابىلادى. سونداي-اق ازىق-تۇلىك پەن ەنەرگيا رەسۋرستارى باعاسىنىڭ وسۋىنە بايلانىستى، ءبىرىنشى كەزەكتە، رەسەيدەگى ينفلياسيانىڭ كۇتىلەتىن جەدەلدەۋى جانە الەمدەگى ينفلياسيالىق قىسىمنىڭ جوعارىلاۋى اياسىندا سىرتقى ينفلياسيا اياسى كۇشەيەدى دەگەن بولجام بار. وسىلايشا، 2022 جىلدىڭ قورىتىندىسى بويىنشا نىسانالى باعداردان اسىپ كەتۋ تاۋەكەلى ايتارلىقتاي ءوستى.
گەوساياسي داعدارىسقا بايلانىستى قازاقستان ەكونوميكاسى ءوسۋىنىڭ بۇرىن بولجانعاننان دا تومەن باعىتى كۇتىلۋدە. ەكونوميكانىڭ ءوسۋ قارقىنىنا شيكىزات تاۋارلارىنا جوعارى باعالار، بيۋدجەت شىعىستارىنىڭ الەۋەتتى ءوسۋى، سونداي-اق ەپيدەميولوگيالىق جاعدايدىڭ جاقسارۋى ىقپال ەتەدى.
بازالىق مولشەرلەمە بويىنشا بۇدان بىلايعى شەشىمدەر ينفلياسيا سەرپىنىنە جانە ينفلياسيالىق كۇتۋلەرگە، گەوساياسي جاعدايدىڭ دامۋىنا جانە وعان قارجى نارىقتارىنىڭ ىقپال ەتۋىنە بايلانىستى بولادى. ۇلتتىق بانك ينفلياسيانى نىسانالى ماندەرگە قايتارۋ ءۇشىن بارلىق قاجەتتى شارالاردى قابىلداۋدى جالعاستىرادى.
قازاقستان رەسپۋبليكاسى ۇلتتىق بانكىنىڭ اقشا-كرەديت ساياساتى جونىندەگى كوميتەتىنىڭ بازالىق مولشەرلەمە بويىنشا كەزەكتى جوسپارلى شەشىمى 2022 جىلى 25 ساۋىردە نۇر-سۇلتان ۋاقىتى بويىنشا ساعات 15:00-دە جاريالانادى.