1 قازانداعى جاعداي بويىنشا بانك سەكتورىنىڭ جالپى نەسيە قورجىنى 22 ترلن تەڭگەگە جەتكەن
Risk Takers تەلەگرام ارناسىنىڭ حابارلاۋىنشا، جىل باسىندا بانك سەكتورىنىڭ جالپى نەسيە قورجىنى 20 ترلن تەڭگەنى قۇراعان. بۇل جالپى اكتيۆتەر كولەمىنىڭ 54 پايىزىنا تەڭ. 1 قازانداعى جاعدايعا نازار اۋدارساق، اتالعان كورسەتكىش ايتارلىقتاي ءوسىپ، 22 ترلن تەڭگەگە جەتكەن. بۇل تۋرالى Almaty-akshamy.kz Inbusiness.kz-كە سىلتەمە جاساپ حابارلايدى.
ال جىل باسىندا تولەۋ مەرزىمى 90 كۇننەن اسىپ كەتكەن (NPL) كرەديتتەردىڭ كولەمى 668،8 ملرد تەڭگە بولعان ەكەن. بۇل دەگەنىمىز – جاپلى نەسيە قورجىنىنىڭ 3،31 پايىزى. 1 قازانداعى جاعداي اتالعان كورسەتكىشتىڭ دە وسكەنىن كورسەتىپ وتىر. دالىرەك ايتساق، NPL كورسەتكىشى 3،6 پايىزدى نەمەسە 801،8 ملرد تەڭگەنى قۇراعان.
بايقاعاندارىڭىزداي، NPL كورسەتكىشى 2022 جىل بويىنا بىرتىندەپ ءوسىپ كەلەدى. قارجىلىق تاۋەكەل مەنەدجەرى بەرىك بەيسەنبەكوۆتىڭ پىكىرىنشە، بۇل جاقسى تەندەنسيا ەمەس. ويتكەنى، بۇل جاعداي مەرزىمى وتكەن قارىزدى باسقارۋدىڭ تيىمسىزدىگىن كورسەتىپ وتىر.
Risk Takersء-تىڭ جازۋىنشا، مەرزىمى وتكەن قارىزداردىڭ ەڭ كوپ ۇلەسىن جەكە تۇلعالاردىڭ قارىزدارى قۇراپ وتىر. انىعىن ايتساق، جالپى NPL كورسەتكىشىنىڭ 57 پايىزى وسى سەكتورعا تيەسىلى. زاڭدى تۇلعالاردىڭ ۇلەسى – 10 پايىز. شاعىن جانە ورتا بيزنەس قارىزدارىنداعى NPL كورسەتكىشىنىڭ ۇلەسى 33 پايىزعا تەڭ.
بۇل رەتتە، جالپى نەسيە قورجىنىنداعى ءۇش سەكتوردىڭ ۇلەسى كەلەسىدەي: زاڭدى تۇلعالار – 18 پايىز، جەكە تۇلعالار – 55 پايىز، شاعىن جانە ورتا بيزنەس – 26 پايىز.
"جۇمىس ىستەمەيتىن" كرەديتتەر جيناقتالعان بانكتەردىڭ بەستىگى كەلەسىدەي: Jusan bank – 10،84 پايىز، Bereke bank (بۇرىنعى "سبەربانك") – 8،25 پايىز، "ۆتب قازاقستان" – 8،23 پايىز، "ەۋرازيالىق بانك" – 6،56 پايىز جانە Home Credit bank – 5،71 پايىز.
"بانكتەردىڭ شاعىن جانە ورتا بيزنەستى نەسيەلەندىرۋ كورسەتكىشى اسا جوعارى ەمەس. سويتە تۇرا، NPL كورسەتكىشىنىڭ ۇشتەن ءبىر بولىگى وسى سەكتورعا تيەسىلى. مىنە، بانكتەردىڭ شاعىن جانە ورتا بيزنەستى قارجىلاندىرۋعا قۇلىقسىزدىعىن وسىدان-اق اڭعارۋعا بولادى. ويتكەنى بۇل سەگمەنت بەلگىلى ءبىر تاۋەكەلدەرگە يە. ەگەر تۇركياداعى جاعداي باسقاشا. ويتكەنى، ونداعى نەگىزگى ەكسپورتتاۋشىلار (95 پايىزدان استامى) – شاعىن جانە ورتا بيزنەس سۋبەكتىلەرى. ياعني ءاربىر كاسىپكەر ۆاليۋتالىق ءتۇسىمدى قامتاماسىز ەتەدى"، – دەيدى بەرىك بەيسەنبەكوۆ.
مىنە، بانك سەكتورىنداعى نەسيە پورتفەلىنىڭ جاي-كۇيى وسىنداي. ءبىراق جاعدايدى تۇزەتۋ ءۇشىن قانداي قادامدار جاساۋ كەرەكتىگى ءالى دە بەيمالىم. ويتكەنى، پايىزدىق مولشەرلەمە وسكەن سايىن تولەنبەيتىن كرەديتتەر سانى ارتا بەرەدى. مولشەرلەمەلەردىڭ وزگەرۋى، نەسيە بەرۋ شارتتارىن قايتا قاراۋ جاعدايدى وزگەرتە الاتىن بەلگىلى ءبىر شارالار لەگى رەتىندە قاراستىرىلسا دا، بۇل پروبلەمالاردىڭ سەبەبىنە ءىشىنارا عانا اسەر ەتۋى مۇمكىن.
"بولشەك كليەنتتەرگە شوعىرلانۋ جاقسىلىققا اپارمايدى جانە ەرتە مە، كەش پە ۇكىمەت شۇعىل شارالار قابىلداۋعا ءماجبۇر بولادى. جەكە تۇلعالاردىڭ بانكروتتىعى تۋرالى زاڭ دا كەشىكتىرىلىپ جاتىر. دەگەنمەن بيىل پرەزيدەنت ونى ناقتىلاۋعا جانە اياقتاۋعا سەرپىن بەرگەن ەدى. ەڭ باستىسى، ءتۇسىندىرۋ جۇمىستارى تولىققاندى جۇرگىزىلۋى كەرەك. ويتكەنى ادامداردا وسى زاڭعا قاتىستى قاتە تۇسىنىكتەر قالىپتاسقان. كەيبىر ادامدار بۇل زاڭدى مەملەكەتتەن بەرىلەتىن سىيلىق دەپ الاقانىن ىسقىلاپ ءجۇر. ياعني، ەسكى كرەديتتەر كەشىرىلىپ، جاڭاسىن الۋعا جول اشىلادى دەگەن تۇسىنىك قالىپتاسۋدا. پرەزيدەنت سايلاۋىنا دەيىن ىنتالاندىرۋدىڭ مۇنداي ءادىسى قولدانىلماسا جاقسى بولار ەدى. ويتكەنى، تاعى ءبىر مارتە نەسيە راقىمشىلىعىن جاساۋدىڭ پايداسى جوق. سەبەبى وسىعان دەيىنگى نەسيە راقىمشىلىعى سەنىمسىز قارىز الۋشىلارعا كەدەرگى بولا المادى"، – دەيدى قارجىلىق تاۋەكەل مەنەدجەرى.