· ءداستۇرلى ونەر
قۇرمانعازى كونسەرۆاتورياسىنىڭ ستۋدەنتتىك ءانسامبلى
قازاقتىڭ ءداستۇرلى مۋزىكاسى – ءانى مەن كۇيى مادەني مۇرامىزدىڭ باي قازىناسىنىڭ ءبىر بولىگى. ءتول ونەردى ساقتاپ، دامىتۋدا كاسىبي ونەرپازدار اراسىنداعى ۇرپاق ساباقتاستىعى وزىنشە ماڭىزدى. قازاق ۇلتتىق ونەرىنىڭ التىن بەسىگى سانالاتىن قۇرمانعازى اتىنداعى قازاق ۇلتتىق كونسەرۆاتورياسى – ەلىمىزدەگى كاسىبي مۋزىكا ماماندارىن دايارلايتىن ىرگەلى وقۋ ورنى. بۇگىندە وسى وقۋ ورداسىنىڭ قابىرعاسىندا ءتۇرلى ستۋدەنتتىك انسامبلدەر قۇرىلىپ، كۇيشىلىك ونەردى جاڭعىرتۋدا ەرەكشە ۇلەس قوسىپ ءجۇر.
سونداي شىعارماشىل توپتاردىڭ ءبىرى ءبىزدىڭ بۇگىنگى تاقىرىبىمىزعا ارقاۋ بولدى. قۇرمانعازى اتىنداعى قازاق ۇلتتىق كونسەرۆاتورياسىندا قۇرىلعان جاڭا ستۋدەنتتىك انسامبل – ءتول ونەردى دارىپتەۋدى ماقسات ەتكەن جاستاردىڭ باستاماسى. انسامبل مۇشەلەرى – قوبىز بەن دومبىرا اسپاپتارىندا شەبەر وينايتىن تالانتتى ستۋدەنتتەر. ءۇش جىگىت پەن ءۇش قىزدان قۇرالعان توپ قازىرگى تاڭدا وزدەرىنە لايىقتى انسامبل اتاۋىن ويلاستىرۋ ۇستىندە. رەسمي اتاۋى ءالى بەكىتىلمەگەن. الايدا، بۇل ولاردىڭ شىعارماشىلىق ىزدەنىستەرى مەن مادەني ءىس-شارالاردا ونەر كورسەتۋىنە كەدەرگى ەمەس. ستۋدەنتتىك انسامبل كونسەرۆاتوريا قابىرعاسىندا وتەتىن ءتۇرلى كونسەرتتەر مەن جيىنداردا ونەر كورسەتىپ كەلەدى. مۇنداي انسامبلدەر قازاقتىڭ ءتول اسپاپتارىن بىرىكتىرىپ، ءداستۇرلى مۋزىكاعا وزگەشە رەڭك قوسادى. مىسالى، قوبىز بەن دومبىرانىڭ ۇندەسۋى ۇلتتىق كۇيلەر مەن شىعارمالارعا ايرىقشا ءار بەرەدى.
«باستى ماقسات – قازاقتىڭ ءداستۇرلى مۋزىكالىق مۇراسىن دارىپتەپ، ەلدەگى جانە حالىقارالىق دەڭگەيدەگى بايقاۋلارعا قاتىسۋ»، – دەيدى ءانسامبلدىڭ كوركەمدىك جەتەكشىسى شولپان زادا قىزى.
ال انسامبل مۇشەسى ايىم مەدەت بولاشاقتا توپ قۇرامىن كەڭەيتىپ، كاسىبي دەڭگەيىن ودان ءارى جەتىلدىرۋدى ماقسات ەتەدى. ايىم قۇرمانعازى اتىنداعى قازاق ۇلتتىق كونسەرۆاتورياسى قوبىز ماماندىعىندا 3-كۋرستا وقيدى. ول بالا كەزىنەن قوبىزعا قىزىعىپ، كەلەشەكتەگى ونەر جولىن وسى اسپاپپەن بايلانىستىرادى.
· تاقىرىپقا وراي
شولپان زادا قىزى، قۇرمانعازى اتىنداعى قازاق ۇلتتىق كونسەرۆاتورياسىنىڭ پروفەسسورى:
ءار جاس ورىنداۋشىنىڭ پارىزى
وقۋ ورنىندا ءبىلىم الىپ جۇرگەن ستۋدەنتتەر ۇلتتىق اسپاپتاردى مەڭگەرىپ قانا قويماي، قازىردەن باستاپ كاسىبي ورىنداۋشى رەتىندە شىڭدالۋى كەرەك. سوندىقتان وسىلاي توپ قۇرىپ، ءتول اسپاپتارىمىزدى بىرىكتىرىپ ونەر كورسەتۋى وقىتۋشىلارى ءۇشىن دە وتە ماڭىزدى. مەن قۇرمانعازى كونسەرۆاتورياسى حالىق مۋزىكاسى فاكۋلتەتىنىڭ قوبىز-بايان كافەدراسىندا ءدارىس بەرەمىن. قوبىز اسپابىنا دەگەن قىزىعۋشىلىق ارتقانىن بايقايمىن. قوبىز ماماندىعىنا قابىلداناتىن ستۋدەنتتەر مىندەتتى تۇردە بالالار مۋزىكا مەكتەبىندە نەمەسە مۋزىكالىق كوللەدجدە ءبىلىم الىپ كەلەدى. ياعني اسپاپتى مەڭگەرىپ كەلەدى. ال كونسەرۆاتوريادا دەڭگەيىن ودان ءارى جەتىلدىرىپ، ناعىز ونەر يەسى بولۋ ءۇشىن وقيدى.
بىزدە ستۋدەنتتەردىڭ ءداستۇرلى انسامبلدەرى كوبىنە وزدەرىنىڭ باستاماسىمەن قۇرىلادى. ۇستازدارى تاراپىنان ءاردايىم قولداۋ كورسەتىپ، شىعارماشىلىق باعىتتا دەمەپ وتىرامىز. قازاق مۋزىكاسىن ناسيحاتتاۋ ءاربىر جاس ورىنداۋشىنىڭ پارىزى دەپ ويلايمىن. ورىنداۋشىلىق شەبەرلىكتەرىن دامىتادى ءارى قازاق مۋزىكاسىنىڭ دامۋىنا سەرپىن بەرەدى.
ادىلەت ءسابيت ۇلى، انسامبل مۇشەسى:
مۋزىكادا شەكتەۋ جوق
ماماندىعىم – دومبىرا اسپابى. وسىدان 3-4 اي بۇرىن ستۋدەنتتىك انسامبل قۇرىپ، ونەر كورسەتۋدى باستادىق. قازاق حالقىنىڭ ۇلتتىق اسپاپتارىن، كۇيلەرىن كەڭىنەن ناسيحاتتاپ، جۇرتشىلىققا مۋزىكالىق مادەنيەتىمىزدى تەرەڭىرەك تۇسىندىرگىمىز كەلەدى. كەيىنگى كەزدەرى ءوزىمىزدىڭ كونە اسپاپتارىنا قىزىعىپ ءجۇرمىن. ءقازىر سىبىزعىنى ۇيرەنىپ ءجۇرمىن. الەمدىك ۇرمالى اسپاپتار قاتارىنا جاتاتىن كاحون اسپابىندا دا ويناي الامىن. شامامەن، 100-گە جۋىق كۇي بىلەمىن. مەنىڭ ويىمشا، ءار ورىنداۋشى كۇيدى ساپالى ورىنداۋ كەرەك. كەيبىرەۋى كۇيدىڭ باسىن جاقسى باستاپ، ورتاسىندا نەمەسە سوڭىندا نوتادان قاتەلىك جىبەرىپ جاتادى. ەڭ باستىسى – ساپالى ورىنداۋ. ول اۆتورعا دەگەن، ۇلتتىق ونەرگە دەگەن قۇرمەت دەپ بىلەمىن.
ستۋدەنتتىك انسامبلگە كەلەر بولساق، ءبىز كوبىنە كونسەرۆاتوريا ىشىندەگى ءىس-شارالاردا ونەر كورسەتەمىز. وقۋ ورنىنىڭ تاراپىنان بىزگە ۇلكەن قولداۋ كورسەتىلەدى. ۇلتتىق كيىمدەرمەن قامتاماسىز ەتىپ، شىعارماشىلىعىمىزدى دامىتۋعا جاعداي جاسايدى. ءانسامبلدىڭ كاسىبي دەڭگەيدە دامۋى ءۇشىن ۇستازدارىمىز دا كومەكتەسىپ وتىرادى.
وقۋىمدى اياقتاعان سوڭ قازاقتىڭ ۇلتتىق ونەرىن الەمگە تانىتۋدى ارماندايمىن. مۋزىكادا شەكتەۋ جوق. حالىق شىعارمالارىمەن شەكتەلىپ قالماي، الەمدىك اۋەندەردى دومبىراعا لايىقتاپ ورىنداۋعا بولادى. ءتول اسپاپتاردىڭ مۇمكىندىگى دە كوپ. سونى كەڭىنەن پايدالانۋ كەرەك.
ايىم مەدەت، ستۋدەنتتىك ءانسامبلدىڭ مۇشەسى:
«اداي» كۇيى ءجيى سۇرانىسقا يە
كونسەرۆاتورياعا تۇسكەنگە دەيىن مۋزىكالىق كوللەدجدە قوبىز جانە فورتەپيانو اسپاپتارىن قاتار مەڭگەردىم. ءقازىر وسى ەكى اسپاپتا ويناي الامىن. قوبىز – كۇردەلى اسپاپتاردىڭ ءبىرى. سەبەبى، وندا گريف جوق، ال ورىنداۋشى ساۋساقتارىنىڭ ۇشىمەن ەمەس، تىرناقپەن وينايدى. سكريپكادا ساۋساقتىڭ ۇشىمەن وينايدى، ال قوبىزدا دىبىستى تىرناقپەن شىعارامىز. وسىعان بايلانىستى كەيدە ساۋساق قاجالىپ، قاناپ كەتەتىن كەزدەر بولادى. ءبىراق قوبىزدىڭ ءۇنى جانىما جاقىن. سول سەبەپتى، وسى ماماندىقتى تاڭدادىم.
قوبىز بەن دومبىرادان قۇرالعان انسامبل قۇرۋ باستاماسىن اقنۇر دەگەن 4-كۋرس ستۋدەنتى كوتەردى. انسامبل رەپەرتۋارىندا نەگىزىنەن قازاقتىڭ ءداستۇرلى كۇيلەرى بار. قۇرمانعازى، سۇگىر، تاتتىمبەت شىعارمالارىن ءجيى ورىندايمىز. كوپشىلىكتىڭ سۇراۋىندا دا وسى اۆتورلاردىڭ كۇيلەرى. اسىرەسە، قۇرمانعازىنىڭ «اداي» كۇيى ءجيى سۇرانىسقا يە. ءقازىر كونسەرۆاتورياداعى ءىس-شارالارعا، شاعىن كونسەرتتەرگە قاتىسىپ ءجۇرمىز. ال بولاشاقتا رەسپۋبليكالىق جانە حالىقارالىق مەرەكەلىك جيىنداردا انسامبل رەتىندە قاتىسۋدى جوسپارلاپ وتىرمىز.