تجد قۇتقارۋشىلارى الماتىلىقتارعا مەرەكەلىك كۇندەر قارساڭىندا پيروتەحنيكالىق بۇيىمداردى پايدالانۋ بويىنشا قاۋىپسىزدىك شارالارىن ەسكە سالدى
پيروتەحنيكالىق بۇيىمدار جاڭا جىل مەرەكەسىنىڭ اجىراماس بولىگى. الماتىلىق قۇتقارۋشىلار وكق بريفينگىندە پيروتەحنيكالىق زاتتاردى قولدانۋ كەزىندە قاۋىپسىزدىكتى ساقتاۋ جانە ءورت جاعدايلارىن الدىن الۋ بويىنشا كەڭەستەرىمەن ءبولىستى.
الماتى قالاسى توتەنشە جاعدايلار دەپارتامەنتىنىڭ مەملەكەتتىك ءورت باقىلاۋ باسقارماسىنىڭ باستىعى دانيار ءجۇسىپوۆ ايتۋىنشا، قالادا جىل سايىن جاڭا جىلدىق مەرەكە كۇندەرى ورتا ەسەپپەن 13 ءورت وقيعاسى ورىن الادى. بۇل رەتتە ءورت وقيعالارىنىڭ 20%-عا جۋىعى پيروتەحنيكالىق بۇيىمداردى دۇرىس پايدالانباۋ سالدارىنان بولادى. ماسەلەن، سوڭعى 5 جىلدا 67 ءورت وقيعاسى ورىن السا، ونىڭ 9-ى پيروتەحنيكا سالدارىنان بولعان.
«جاڭا جىلدى مەرەكەلەۋ قارساڭىندا پيروتەحنيكالىق بۇيىمدارمەن ابايسىز ارەكەت ەتۋ سالدارىنان جاراقات الۋ جاعدايلارى ورىن الۋدا. وسىلايشا، بيىلعى جاڭا جىل كۇنى ءارتۇرلى جاراقاتتارمەن 13 ادام، ونىڭ ىشىندە 3 بالا، مەديسينالىق مەكەمەلەرگە جۇگىندى. جالپى، سوڭعى 5 جىلدا 47 ادام زارداپ شەككەندەر بولسا، ونىڭ ىشىندە 25ء-ى بالالار»، - دەپ اتاپ ءوتتى د. ءجۇسىپوۆ.
ورتتەردىڭ الدىن الۋ جانە ەسكەرتۋ، سونداي-اق پيروتەحنيكالىق بۇيىمداردى دۇرىس پايدالانباۋ سالدارىنان بولاتىن جازاتايىم وقيعالاردى بولدىرماۋ ماقساتىندا الماتى قالاسى تجد ازاماتتاردىڭ قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋگە باعىتتالعان ۇيىمداستىرۋ شارالارىن جۇرگىزۋدە.
«پيروتەحنيكالىق بۇيىمداردى پايدالانۋ سالدارىنان بولعان قايعىلى وقيعالاردى بولدىرماۋ ماقساتىندا جىل سايىن جەلتوقسان ايىنىڭ ءۇشىنشى ونكۇندىگىنەن باستاپ دەپارتامەنتتىڭ ينجەنەرلىك-ينسپەكتورلىق قۇرامى پوليسيا دەپارتامەنتى، اكىمدىك، پروكۋراتۋرا وكىلدەرى جانە باقمەن بىرلەسىپ پيروتەحنيكا بۇيىمدارى ساتىلاتىن ورىنداردا رەيدتەر جۇرگىزەدى. بىرلەسكەن رەيدتىك ءىس-شارالاردىڭ ناتيجەسىندە، پوليسيا قىزمەتكەرلەرى سەرتيفيكاتتالماعان كونترافاكتىلىك پيروتەحنيكالىق ونىمدەردى انىقتاعان جاعدايدا اكىمشىلىك شارالار، سونىمەن قاتار كەيىننەن ونىمدەردى تاركىلەۋمەن پروسەسسۋالدىق شەشىم قابىلداۋعا باعىتتالعان ىس-ارەكەتتەر قولدانادى»، - دەپ اتاپ ءوتتى سپيكەر.
قۇتقارۋشىلار پيروتەحنيكالىق بۇيىمداردى تەك مامانداندىرىلعان دۇكەندەردە ساتىپ الۋ كەرەكتىگىن ەسكە سالدى. بۇل رەتتە، بۇيىم قاپتاماسىنىڭ مىجىلماعان نەمەسە دەفورماسيالانباعانىنا، سونداي-اق جارامدىلىق مەرزىمىنە نازار اۋدارۋ قاجەتتىگىن ەسكەرتتى. پيروتەحنيكالىق قۇرالداردى قۇرعاق ورىندا، جىلۋ كوزدەرىنەن الىس جەردە ساقتاۋ كەرەك.
پيروتەحنيكالىق زاتتاردى پايدالانۋ كەزىندە قاۋىپسىزدىك نۇسقاۋلارىن ورىنداۋ ماڭىزدى، اتاپ ايتقاندا:
- بالالاردىڭ ءوز بەتىمەن راكەتالار مەن پەتاردالاردى قوسۋىنا جول بەرمەڭىز؛
- ءقاۋىپتى ايماق (50 مەتر) راديۋسىندا پيروتەحنيكانى قوسۋعا كەدەرگى بولاتىن ەشتەڭە جوعىنا كوز جەتكىزىڭىز؛
- پيروتەحنيكانى تۇتاتۋ كەزىندە ەشقاشان قوراپتىڭ ۇستىنە ەڭكەيمەڭىز؛
- ءفيتيلدى تۇتاتۋ كەزىندە قول سوزىم ارالىعىنداي ورىن قالدىرىڭىز؛
- ءونىمدى قاتتى جەل كەزىندە قوسپاڭىز؛
- پيروتەحنيكانى ەگەر ول ىسكە قوسىلماعان بولسا، قايتا قوسۋعا تىرىسپاڭىز؛
- راكەتالار مەن فەيەرۆەركتەردى ادامدار مەن جانۋارلارعا قاراتپاڭىز، حلوپۋشكالاردى اياق استىنا تاستاماڭىز؛
- فەيەرۆەركتەردى قوسۋ الاڭى مەن تۇرعىن ۇيلەرگە دەيىنگى ەڭ از قاشىقتىق 50 مەتر بولۋى كەرەك. الاڭدا اعاشتار، ەلەكتر جەلىلەرى جانە باسقا دا كەدەرگىلەر بولماۋى كەرەك، بۇل وتشاشۋلار باعىتىن وزگەرتە الادى.
سونداي-اق، ءورت قاۋىپسىزدىگى ماقساتىندا جاڭا جىلدىق شىرشا مەن اشەكەيلەرىن ورناتۋ كەزىندە اعاشتاردى تۇراقتى نەگىزگە ورناتۋ جانە ءۇي-جايلاردان شىعاتىن جولداردىڭ اشىق بولۋى ۇسىنىلادى. سونىمەن قاتار، مىنا شارالاردى ەسكەرۋ قاجەت:
- شىرشا بۇتاقتارى قابىرعالار مەن توبەدەن كەمىندە 1 مەتر قاشىقتىقتا ورنالاسۋى كەرەك؛
- جارىق گيرلياندتارىن قوسۋ الدىندا ۇزاق ۋاقىت پايدالانۋ كەزىندە ىلعالعا توزىمدىلىگىن انىقتاي وتىرىپ، ەلەكتر جەلىسىنىڭ قۋات جۇكتەمەلەرىنىڭ ناقتى ەسەبىن جاساۋ قاجەت؛
- ەگەر جارىقتاندىرۋ كەزىندە اقاۋ انىقتالسا (سىمداردىڭ قىزۋى، ۇشقىن شىعۋى)، ول دەرەۋ توكتان اجىراتىلۋى ءتيىس.
سونىمەن قاتار، قوعامدىق ورىنداردا (كورپوراتيۆتىك كەشتەر جانە ت.ب.) جاڭا جىلدىق ءىس-شارالاردى وتكىزۋ كەزىندە كەلەسى ءورت قاۋىپسىزدىگى ەرەجەلەرىن ساقتاۋ قاجەت:
- كەم دەگەندە ەكى اۆاريالىق شىعۋمەن قامتاماسىز ەتىلگەن ءۇي-جايلار عانا پايدالانىلادى، شىعۋ جولدارى ءوز كەزەگىندە ۇنەمى اشىق بولۋى؛
- ءىس-شارالار وتكىزىلەتىن ءۇي-جايلار باستاپقى ءورت ءسوندىرۋ قۇرالدارىمەن قامتاماسىز ەتىلۋى؛
- ءىس-شارالار كەزىندە ساحنا جانە زالداردا ءورت قاۋىپسىزدىگىنە جاۋاپتى تۇلعالاردىڭ كەزەكشىلىكتە بولۋى؛
- كەزەكشىلەر ءورت قاۋىپسىزدىگى بويىنشا وقىتۋدان ءوتۋى ءتيىس.
رۇقسات ەتىلمەيتىن جاعدايلار:
- ءىس-شارالار وتكىزىلەتىن ءۇي-جايلاردىڭ تەرەزەلەرىندە تەمىر تورلاردىڭ بولۋى؛
- قاتارلار اراسىنداعى ءوتۋ جولىنىڭ ەنىن قىسقارتۋعا جانە ءوتۋ جولدارىندا قوسىمشا كرەسلولار، ورىندىقتار قويۋعا؛
- قويىلىم كەزىندە بولمەدەگى جارىقتى تولىعىمەن ءوشىرۋ؛
- قولدان جاسالعان ەلەكتر گيرلياندتارىن قولدانۋ؛
- ءۇي-جايلاردا پيروتەحنيكالىق بۇيىمداردى پايدالانۋعا قاتاڭ تىيىم سالىنادى.