ونەردى باعالايتىن كورەرمەندەر سۇرانىسى كۇن سايىن ارتۋدا.
ع.مۇسىرەپوۆ اتىنداعى قازاق مەملەكەتتىك اكادەميالىق بالالار مەن جاسوسپىرىمدەر تەاترىنىڭ 76 ماۋسىمىن اياقتادى. اlmaty-akshamy كورسەتىلگەن قويلىمدارعا شولۋدى ۇسىنادى.
ءمانسىز، جانسىز، جالاڭ كۇيگە اينالىپ بارا جاتقان ونەر تۇرلەرىنىڭ ىشىندە ءتىرى، تازا قالپىن ساقتاپ كەلە جاتقان جالعىز ونەر، ول – تەاتر.
ۇلتتىق ادەبيەت جاۋhارلارىنىڭ ساحنالىق نۇسقاسىن جاساۋدا ۇتىمدى شەشىمدەر، باتىل تاجىريبە تانىتىپ جۇرگەن تەاتر و.بوكەيدىڭ «قار قىزى» پوۆەستىن تەاتر ساحناسىنا قايتا شىعاردى. بۇل كەزگە دەيىن اتالمىش تەاتردا 1982 جىلى رەجيسسەر مەن دون ۋك ساحنالاسا، اراعا جىلدار سالىپ جاس رەجيسسەر، تالاپتى اكتەر ش.ۇمبەتقالييەۆ جاڭا باعىت، وزگەشە فورمادا ساحنالاۋعا تالپىنىس جاساپ كوردى. شىعارماعا كەيىپكەرلەردىڭ جەكە مىنەزىن اشۋ ەمەس تۇرعىسىنان ەمەس، ادامزاتقا ورتاق ماسەلەلەردى، اسىرەسە، بۇگىنگى كۇنى قوعامدا ءجيى كەزدەسەتىن كۇردەلى قۇبىلىستاردىڭ ءبىرىن ارقاۋ ەتكەن.
و.بوكەي شىعارمالارىنىڭ كوپشىلىگى ادامزاتتىڭ جانە عالامنىڭ جۇمباعىنا بويلاۋدان تۋىنداعان. ياعني، مۇنداعى كەيىپكەرلەر ومىردە بولماۋى مۇمكىن. ولار – ادامنىڭ قاسيەتتەرى. «قوڭقايشىلدىق» – بولمىس، مىنەز. ادام بويىنداعى بىر-بىرىمەن ارپالىسىپ جاتاتىن جاقسى، جامان قاسيەتتەردىڭ ارپالىسىن سۋرەتتەيتىن تۋىندىنىڭ ساحنالىق نۇسقاسى كامەرالىق سپەكتاكل رەتىندە قاراستىرىلعان. مۇندا رەجيسسەر شىعارماداعى ءۇش جىگىتتىڭ تراگەدياسىن اشىق كورسەتەدى. قازاق پروزاسىنىڭ ساحناداعى عۇمىرى مەن كورەرمەندەرگە سىيلار اسەرى ۇزاق بولادى دەپ سەنەمىز. سونىمەن قاتار، قازاق كلاسسيكاسىنىڭ ءبىرى م.اۋەزوۆتىڭ «قاراگوزى» دە جاڭا قۇراممەن تەاتر رەپەرتۋارىنا قوسىلدى. «قاراگوز» – تەاتر رەجيسسەرى ف.مولداعاليدىڭ 2017 جىلى پەتروپاۆل قالاسىنداعى س.مۇقانوۆ اتىنداعى قازاق سازدى دراما تەاترىندا ساحنالاعان تىرناقالدى تۋىندىلارىنىڭ ءبىرى بولاتىن. ءتۇرلى تەاتر بايگەلەرىندە لايىقتى باعاسىن العان تۋىندىنى بۇگىندە الماتىلىق كورەرمەندەر دە جىلى قابىلداپ، تۇراقتى كورەرمەندەرى تابىلعان.
«بالالار مەن جاسوسپىرىمدەر تەاترى» دەگەن اتىنا ساي بولۋ جولىندا دا ايانىپ قالماعان ۇجىم جاڭا جىل مەرەكەسى قارساڭىندا «كولىكتەر تارتىسى» بالالار قويىلىمىمەن كىشكەنتاي كورەرمەندەرگە تارتۋ جاسادى. كاسىبي ونەر كوكجيەگىندە بالالارعا مادەني دەمالىس سىيلاپ قانا قويماي، تانىم-تارازىسىن، ينتەللەكتىسى مەن ويلاۋ قابىلەتىن دامىتاتىن قىزىقتى قويىلىمدار ءالى دە ساحنالاناتىنا، بالعىن بۇلدىرشىندەردىڭ «سۇيىكتى قويىلىمدارىنىڭ» قاتارى كوبەيەتىنىنە كۇمان جوق.
ىزدەنىس ۇستىندەگى ىرگەلى تەاتر ءوز رەپەرتۋارىن د.جۇمابايەۆا رەجيسسۋراسىمەن ساحنالانعان «ويان، قالىڭدىق» جانە جاس رەجيسسەر ش.ۇمبەتقالييەۆ كەزەكتى جۇمىسى «سىرىمدى ساعان ايتام...» سپەكتاكلدەرىمەن تولىقتىردى. ماقسات ەتكەن مەجە، دىتتەگەن بيىكتى باعىندىرۋ جولىندا كاسىبي ماماندار تاراپىنان ايتىلاتىن تالداۋ اسا ماڭىزدى. بۇل تۇرعىدان دا تەاتر جەتپىس التىنشى ماۋسىمدا تەاترتانۋشىلار نازارىنا ىلىكتى. ناتيجەسى – بىرنەشە وتاندىق جانە حالىقارالىق تەاتر فەستيۆال-فورۋمدەرىندە وق بويى وزىق كەلدى. اتاپ ايتقاندا، شەتەلدىك رەسەي فەدەراسياسى، ياروسلاۆل قالاسىندا وتكەن «الەم تىلدەرىندەگى ورىس دراماتۋرگياسى» XXI حالىقارالىق ۆولكوۆ تەاتر فەستيۆالىنە، وزبەكستان مەملەكەتى، تاشكەنت قالاسىندا وتكەن تمد، بالتىق جانە گرۋزيا ەلدەرىنىڭ ءىV جاستار تەاتر فورۋمىنا قاتىسىپ كاسىبي مۇمكىندىكتەرىن شىڭداسا، وتاندىق تەاتر بايگەلەرىندە دە «شاعالا»، «قۇلاگەر»، «كولىكتەر تارتىسى»، «ويان، قالىڭدىق» سىندى قويىلىمدار لايىقتى ماراپاتتارعا يە بولدى.
تەاتر ماۋسىمىنىڭ قورىتىندى قويىلىمى، الەم دراماتۋرگياسىنىڭ شوقتىعى بيىك تۋىندىسىنا اينالعان، ۋ.شەكسپير شىعارماشىلىعىنىڭ شىڭى – «كورول لير» سپەكتاكلى. كورەرمەن نازارىنا ۇسىنىلعان قويىلىمنىڭ رەجيسسەرى – ف.مولداعالي. رەجيسسۋرا جەلكەنىن ۇستاعان جاستاردىڭ ءبىرازى قويۋعا جۇرەكسىنەتىن كلاسسيكا قوعامنىڭ كەلبەتىن عانا بەينەلەمەيدى. بۇل – تەرەڭ استارعا قۇرىلعان، اۋقىمدى وقيعانى ارقاۋ ەتكەن پەسا. داۋىرلەر مەن عاسىرلاردى ارتقا تاستاسا دا قۇندىلىعىن جويمايتىن تۋىندى تەاتر ساحناسىنا وزگەشە لەپپەن شىقتى. كورول لير – ساعىزباي قارابالين. قازاق اكتەرلىك ونەر مەكتەبىنىڭ جارقىن وكىلىنە اينالعان حاس تالانت، ساحناگەر ساعىزباي قارابالين كەيىپكەرىنە ومىرشەڭ مىنەز دارىتا العان. ونىڭ قايعى-قاسىرەتىنە سەنەسىڭ. ادام بار جەردە ب ا ق پەن تاقتىڭ تالاسى تاۋسىلمايتىنىنا كەزەكتى رەت كوزىڭ جەتەدى. تراگەديا تۋدىرۋشى كەيىپكەرلەر دە سپەكتاكلگە سۇبەلى ۇلەس قوسا العان.
تەاتردىڭ شىعارماشىلىق الەۋەتىن ارتتىراتىن تۋىندى ءالى تالاي كاسىبي مامانداردىڭ باعاسىن الادى دەپ سەنەمىز. جىل جەمىسسىز بولمادى. رەپەرتۋار ساياساتى ءجاسوسپىرىم كورەرمەندەردى قامتۋدان كەندە قالمادى. تەاتر ساحناسىندا شەكسپريدىڭ پاتشا «ءليرى»، لوركانىڭ «قالىڭدىعى» قازاق تىلىندە ءۇن قاتتى. ۇلتتىق ادەبيەتىمىزدەگى «قار قىزى» مەن «قاراگوز» ءوز ينتەرپرەتاسيالارىمەن جۇرتشىلىق جۇرەگىنەن ورىن الدى. تەاتردىڭ باستى ماقساتتارىنىڭ ءبىرى وسى بولسا كەرەك. رەپەرتۋارىن بۇگىنگى كورەرمەندەردىڭ سۇرانىسىنا ساي تولىقتىراتىن تەاتر، بيىل العاش رەت تەاتر ماۋسىمىن تاعى ءبىر ايعا ۇزارتىپ، جاز مەزگىلىندە ارۋ قالاعا كەلەر قوناقتاردى رۋحاني سۋسىنداتتى. ارنايى وزگە قالالاردان كەلگەن كورەرمەندەر قويىلىمدارعا بيلەت تاپپاي دا جاتتى. وتاندىق تەاترلار سىندى مامىر ايىندا كورەرمەندەرىمەن «ۋاقىتشا» قوشتاساتىن ونەر ۇجىمى الماتى قالاسىنىڭ تۇرعىندارى مەن قالا قوناقتارىنا مادەني دەمالىس سىيلاۋ ءۇشىن بيىلعى ماۋسىمدى شىلدە ايىنىڭ ون جەتىنشى جۇلدىزىنا دەيىن جالعاستىردى. ناتيجەسى – ونەردى باعالايتىن كورەرمەندەر سۇرانىسى كۇن سايىن ارتۋدا. اراعا ايلار سالىپ قايتا قاۋىشاتىن سۇيىكتى كورەرمەندەرىنە ەڭ كىرشىكسىز سەزىمدەر مەن اياۋلى ارمانداردى، قوعام تىنىسى مەن ادام بولمىسىن ۇندەستىرە الاتىن قويىلىمدار ۇسىنۋعا دايىن. ەندەشە، 77 ماۋسىمدا جۇزدەسكەنشە، ءقادىرلى كورەرمەن!